24/25 Drama H4 Stanislavski, Brecht en Meyerhold

• Drama
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Stanislavski, Brecht en Meyerhold

KUA Kunst van de Moderne

Vsevolod

MEYERHOLD

Vsevolod Meyerhold

- Russische regiseur, acteur en producent. Begonnen bij Konstatin Stanislavski.
- Bekend van biomechanica waarin acteurs machines lijken doordat zij getraind zijn in het overnemen van de arbeiders bewegingen aan de lopende band. Door deze manier van bewegen nam Meyerhold het onderscheid tussen arbeider en kunstenaar weg. 

- Het lichaam was eerder materiaal dan middel tot expressie.

Theatrale vormgeving van Meyerhold

- De decors waren vaak constructivistische. De nadruk lag op het niet-naturalistische en het niet organische. De decors moesten abstract en industrieel zijn.
-Popova (ontwerper van Kostuums van Meyerhold) Dit constructivisme is ook terug te zien in de kostuums van de spelers.
-Inspiratie vanuit het oosten (China en Azië)
Kenmerken: Chinese Opera, gebruik van maskers/schmink, oosterse dans, poppen en schaduwtheater.

Konstantin
STANISLAVSKI

Konstatin Stanislavski

- Konstantin Stanislavski Russische acteur, regisseur en theater theoreticus. 

 - Hij ontwikkelde het sociaal realisme in de Sovjet-Unie waarmee de realiteit werd weergeven met een nadruk op bepaalde elementen zodat het stuk sociaal- of maatschappijkritisch is. 

-Stanislavski was voornamelijk gericht op creatieve zelf-ontplooïng, zelfanalyse en reflectie.

- Ook is hij schrijver van verschillende standaard werken met lessen en adviezen voor acteurs. 

Inlevingstheater Stanislavski 

-De acteur moet zich inleven in zijn/haar personage (niet het personage spelen maar het personage zijn/worden)

-Theatermakers en acteurs passen hiermee hun eigen visie op het theater toe.

- Magic if: mogelijkheid jezelf in te beelden hoe jij zelf in een fictieve situatie zou handelen en daarbij inbeelden wat de consequenties zijn van dat handelen.

De methode van Stanislavski bestond uit een aantal elementen:

- The magic if: Eén van de belangrijkste vragen is: Wat zou jij doen als je in zijn schoenen stond? Dit lokt een natuurlijke reactie uit.

- Re-education: Tijdens het spelen worden bewegingen en woorden opnieuw overdacht.

- Observation: Als inspiratie voor hun eigen spel moeten acteurs anderen observeren, zowel hun fysieke kenmerken als hun persoonlijkheden.

- Motivation: Acteurs moeten helder krijgen waarom een karakter iets zegt of doet en wat de bijbehorende motivatie is.

- Emotional memory: De emoties moet niet gecreëerd worden, maar acteurs moeten ze voelen en soms kunnen persoonlijke herinneringen aan eigen levensgebeurtenissen daarbij helpen.

Bertold
BRECHT 

Bertold Brecht

Augsburg, 10 februari 1898 – Berlijn, 14 augustus 1956

- Was een Duits toneelschrijver, dichter, regisseur en literair criticus

- Ontwikkeld een techniek waarbij de kijker word gedwongen om zelfstandig, objectief en kritisch te kijken. 

- Hij was avant garde, hij geloofde dat de kunst voorop loopt en dat kunst moet zorgen voor veranderingen in de samenleving.

Episch theater

 Kenmerken van het theater van Bertold Brecht zijn:

- Vaak maatschappijkritisch. 

-Luchtige zakelijke sfeer die het intellect aanspreekt

- Het publiek word met vervreemdingseffecten uit de voorstelling getrokken voorbeelden: spontaan beginnen met zingen, verklaringen voor acties (doorbreken vierde wand) en vooruit verwijzingen.
- Doorbreken 4de wand, de "muur" tussen het publiek doorbreken. Zo doorbreek je de "werkelijkheid op het toneel." 

Vervreemding (episch theater)

- Vervreemding werd in het theater gebruikt om de aandacht van de kijker bij de voorstelling te houden en de illusie telkens te doorbreken. 

-Voorbeelden zijn het opeens beginnen met zingen, het wisselen van rol op het podium. 

-Ook werkten de, voor het publiek nog nooit vertoonde, oosterse theater invloeden onder andere uit Japan vervreemdend.

00:06

House of Cards

Hier volgt een fragment van House of Cards. In deze Netflix serie worden op een aantal momenten vervreemdingstechnieken ingezet. Let goed op: je moet straks beantwoorden welk vervreemdingseffect je hebt gezien.

00:43

Welke vervreemdingstechniek past Kevin Spacey toe in dit fragment?

Kunstanalyse begrippen

Drama 

Dichter

Toneelschrijver

Regisseur

1898-1956

Bertold Brecht

Duitsland

Episch theater

• wil publiek aan het denken zetten
• ratio boven emotie
• publiek mag zich niet laten meeslepen/geen inleving van acteurs
• mensen maken de maatschappij en kunnen die ook veranderen

VERVREEMDINGSTECHNIEKEN

• Doorbreken vierde wand ( tegen publiek praten).
• Decor en kostuum wissel op het toneel ( laten zien).
• Gebruik van Muziek en Video
• In de derde persoon praten.
• Grime en kostuum zijn abstract.
• Muziek en licht zijn contra de sfeer van het verhaal.
• Lied en dans inzetten om de illusie te verstoren.
• Verteller inbrengen.
• Regieaanwijzingen tijdens de voorstelling.
•  

Voorbeeld vierde wand

De Driestuiversopera (Dreigroschenoper) is een Duits theaterwerk uit 1928 van de schrijver Bertolt Brecht en de componist Kurt Weill. Beiden hebben aan dit stuk een belangrijk deel van hun bekendheid te danken. Het stuk is gebaseerd op een Engelse opera uit 1728, de Beggar's Opera, waarvan John Gay de tekst had geschreven. Weills muziek staat in tegenstelling tot Brechts tekst geheel los van het oorspronkelijke stuk.De Driestuiversopera was zowel in Duitsland (waar hij door de nazi's verboden werd) als daarbuiten zeer populair.

Welke begrippen horen bij de
Drie stuiver opera van Brecht ?

1. Kunst als reactie
2. Kunst en gevoel
3. Kunst en vermaak
4. Kunst en macht

Bij welk theater horen vervreemdingseffecten?

1. Biomechanica
2. Danstheater
3. Triadisch ballet
4. Episch theater

Welk effect heeft Brechts vervreemdingseffect op het publiek?

1. Er werden heftige emoties opgeroepen bij de toeschouwer.
2. Het publiek kan zich niet inleven in een voorstelling omdat de verhaallijn steeds wordt onderbroken.
3. De toeschouwers hadden minder rationele controle waardoor het onderbewuste werd bereikt.
4. De toeschouwers vergaten hun eigen leven en leefden mee met de personages op het toneel.

Welk doel had Bertolt Brecht met zijn episch theater?

1. Hij wilde dat de toeschouwers zich konden inleven in de getoonde situatie op het toneel.
2. Hij wilde dat mensen een catharsis door zouden maken en dus gezuiverd zouden zijn na mee te hebben geleefd met de tragische held.
3. Hij wou de toeschouwer 'vervreemden' zodat ze zouden gaan nadenken over het nut van kunst.
4. Hij wilde de wereld verbeteren door de mensen maatschappelijk en politiek meer bewust te maken.

ARISTOTELISCH

BRECHTIAANS

Toeschouwers laten hun verstand thuis

 Politieke betekenis

De toeschouwer leeft zich niet in

De toeschouwer ervaart een catharsis

Geen verteller

Maskers, opvallende make-up

Vierde wand

Muzikanten blijven zichtbaar

Illusie van werkelijkheid wordt doorbroken

Speler identificeert zich niet met rol

In dezelfde adem

• Brechtiaans theater
• Episch theater
• Verhalend theater
• Politiek theater
• Theater van de vervreemding
• Dialectisch theater (voorkeur Brecht)
  ==> Wij gebruiken Brechtiaans of episch theater