vwo 4 evolutie les 1

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

We are all mutants

Thema 4 Evolutie

Opbouw:

Bs 1 t/m Bs 3: ontwikkeling vh leven, stukje ordening

Bs 4-7: Evolutietheorie/soortvorming, evolutie in populaties en onderzoek

Nothing in biology makes sense

except in the light of evolution

Theodosius Dobzhansky 

Maar eerst: 

Helikopterview!

WAT IS EVOLUTIE?

Evolutie:

Een verandering in de allelfrequenties in een populatie

Oorzaak veranderen van allelfrequenties in een populatie?

• Mutatie
•  Selectie
• Gene Flow 
• Genetic drift 

MAAR wat is nu een mutatie?

                         Een verandering in de DNA sequentie

Maakt het uit wanneer de mutatie plaatsvindt?

Mendel

Darwin

genen zijn het hart van de evolutie

DNA: zowel bouwtekening als geschiedenisboek

Toekomst?

Basisstof 1

Neem de tekst goed door!

Afbeelding 2 weet hoe je hem moet lezen--> BINAS

ontstaan van het leven

Hoe oud is de aarde?

Wanneer ontstond het eerste leven?

Wat was het eerste leven?

Wanneer ontstonden de eerste meercelligen?

Voor morgen:

LEES grondig basisstof 1 en 2 

MAAK 6, 7, 8, 12, 13, 15

Morgen: Verder uitleg BS 1 en BS 2 

Geef drie verschillen

Anorganische moleculen        Organische moleculen 

 zelforganisatie

Eenheden uit een bepaald organisatieniveau (toevallig) samenkomen en daardoor nieuwe eigenschappen krijgen op een hoger organisatieniveau

Voorbeelden

• Organische moleculen uit de oersoep vormen gezamenlijk de eerste oercellen
• Celdifferentiatie/apoptose 
• Populatievorming

Aeroob en anaeroob

Aeroob = met zuurstof

Anaeroob = zonder zuurstof

Theorieën ontstaan van levende cellen

1. Organische oersoep

-Kleine organische moleculen --> grotere moleculen

-Probionten

-Eerste cellen met waarschijnlijk vorm van DNA

2. Probionten in black smokers

3. Bouwstenen vanuit de ruimte hier gekomen

Heterotroof

Autotroof

autotroof

heterotroof

Cyanobacteriën

Blauwalg

1. Eerste autotrofe organismen. 

fotosynthese!

2. Zuurstof produceren

Na cyanobacteriën > algen en dieren in het water

Eerste ontwikkeling van leven

1. heterotrofe prokaryoten 

2.  Ontstaan cyanobacterien AUTOTROOF!

Wat wordt er vanaf nu geproduceerd?
3. Zuurstof giftig voor anaerobe bacteriën, langzaam ontstaan de aerobe heterotrofe bacteriën

Volgorde

Eerste cel 
Eerste bacteriën (door chemische evolutie en endosymbiose
Bacteriën        mitochondriën en bladgroenkorrels 
Endosymbiose bij eukaryoten
Eukaryoten namen mitochondriën op
Eukaryoten namen bladgroenkorrels op

Endosymbiose theorie

Chloroplasten en mitochondriën hebben eigen DNA

Ze vermeerderen zich als bacteriën

Ze hebben een dubbel membraan

Endosymbiose

alleen vwo

A

B