Poëzie - Les 4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Poëzie

Les 4

klank en ritme

Poëzie

Ik ben de zon, de regen, 

ik ben de sneeuw, het ijs 

Ik ben de nieuwe wereld, 

het verloren paradijs 

Ik ben geluk en ongeluk, 

de stilte en ‘t rumoer

Ik ben de zee, ik ben het land, 

de dichter en de boer 

Ik ben een deel van wat er leeft in alles om mij heen Een deel van al wat adem heeft, een deel van iedereen Ik ben een partje van ‘t geheel, van een gigantisch al Een klein onmisbaar stukje van de ziel van het heelal 

Toon Hermans

Poëzie

Keuze

Twijfel voor twijfel

dag na dag

geen keuze gemaakt

morgen komt nooit

dag na dag

spijt en verdriet

Leerling 5H

Theorie

Met klankovereenkomsten (RIJM) kan een dichter samenhang in een gedicht aanbrengen.

Soorten rijm

Soorten rijm

• Beginrijm  - rijm aan het begin van de regel en begin van de volgende
• Middenrijm - rijm midden in de regel en het midden van de volgende
• Binnenrijm - rijm binnen één versregel
• Eindrijm - rijm aan het eind van de regel
• Rijk rijm - herhaling van woordgroepen
  
  
• Volrijm - stoom, sloom / groeien, bloeien
• Halfrijm: Klinkerrijm (assonantie), medeklinkerrijm, alliteratie

Rap/songtekst Snelle (Reünie)

Dames en heren, pennen neer, schrijf je laatste zin af

Ik niet, ik wil meer. Ik zit achterin de klas

Aan het wachten op de bel en ik ga rennend naar huis

Ik heb honderden ideeën en die moeten eruit

Ey lippie heb je haast? Ga je lekker jongen?

Je wil toch rapper worden? Rap eens voor me

Gewoon negeren, niet kijken, want ik kan lachen als laatst

En ik kan niet laten blijken dat wat ze zeggen me raakt

Rijm naar plaats in de versregel: 

- Eindrijm: volrijm einde versregel 

- Voorrijm: volrijm aan het begin van de versregels

- Binnenrijm: volrijm van woorden binnen een en dezelfde regel

- Middenrijm:  volrijm van woorden, midden in de versregel en op dezelfde positie in de volgende regel 

Eindrijm: volrijm einde versregel 
    Vandaag ga ik weg met mijn boot 
    al is het meer een stuk schroot 
    Ik hoop dat mijn reis mag baten 
    en ik mijn zorgen achter kan laten 

Voorrijm: volrijm aan het begin van de versregels
    Bleef jij maar bij mij 
    Leef jij nog voor mij
    Hou van jou 
    Trouw met jou 

- Binnenrijm: volrijm van woorden binnen een en dezelfde regel

Ik hou van jou en blijf je trouw
Maar ik verander en neem toch een ander 

- Middenrijm:  volrijm van woorden, midden in de versregel en op dezelfde positie in de volgende regel 

Ik beef en ik ril van de kou 
ik ren en ik gil van de hitte 

Rijmschema

De manier waarop regels 

op elkaar rijmen in eindrijm.

Rijmschema`s: 

Gepaard rijm: aabb

Gekruist rijm: abab 

Omarmend rijm: abba 

Gepaard rijm: aabb

Ik kies voor jou (A) 
dus blijf ik je trouw (A) 
Ik ben je grootste fan (B) 
dat is waarom ik bij je ben (B) 

Ik wil je nog steeds graag zien (C) 
Je krijgt van mij een dikke tien (C) 

Gekruist rijm: abab

Ik kies voor jou (A) 
Ik ben je grootste fan (B) 
Dus blijf ik je trouw (A) 
Dat is waarom ik bij je ben (B) 

Ik wil je nog steeds graag zien (C) 
Het liefst elke dag (D) 
Je krijgt van mij een dikke tien (C)  

Omarmend rijm: abba
Ik kies voor jou (A) 
Ik ben je grootste fan (B)  
Dat is waarom ik bij je ben (B) 
Dus blijf ik je trouw (A)

Ik wil je nog steeds graag zien (C) 
Het liefst elke dag (D) 
Dan zie ik je mooie lach (D) 
Je krijgt van mij een dikke tien (C)  

Gedichten

Zelf doen (solo)

Schrijf een Haiku

zie papier