Do 19 dec Taalverzorging

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Taalverzorging

Lesdoelen

Schrijven:

Je herkent ontspoorde zinnen en kunt die verbeteren.

Je herkent een foutieve dat/als-constructie en kunt die verbeteren.

ontspoorde zinnen 

Als je zinnen erg lang maakt, loop je de kans dat sommige deelzinnen grammaticaal niet meer goed aansluiten op het voorafgaande deel: 

Omdat we om zeven uur thuis moesten zijn, wilden we nog vlug even in de nieuwste attractie waar we nog niet in waren geweest omdat we waren de tijd helemaal vergeten en nu was het bijna te laat. 

Dat/als-constructie

Hoe verbeter je een dat/als-constructie?

• Je kijkt waar de constructie begint. Dat is makkelijk te herkennen aan de combinatie (om/zo)dat als, (om/zo)dat wanneer of (om/zo)dat indien.
• Je verplaatst het eerste deel van de constructie (vanaf als, wanneer of indien) naar het einde van de zin.
  

incongruentie

foutieve samentrekking

congruente zin

samentrekking

Zowel mijn vader als ik heb honger.

15% van de mensen stemt voor FvD

Een groep kinderen zetten de boel op stelten.

Robert houdt wel van boeken die realistisch zijn, maar niet van thrillers

Type fouten

incongruentie

contaminatie

foutieve samentrekking

De docent gaf het huiswerk op en de mededeling door.

Ik moet die sommen even uitprinten. 

De politie kwamen in opstand tegen de werkdruk.

Die jongen heeft straf en zijn huiswerk niet nagekeken.

De mentor sprak de klas aan over de toetsuitwerkingen die kennelijk rondcirculeren.

pleonasme

tautologie

contaminatie

incongruentie

foutieve inversie

dubbele ontkenning

ongelijk getal onderwerp en pv

tegenovergestelde zeggen van wat je bedoelt

deel begrip herhaald

woorden/uitdrukkingen door elkaar

onderwerp en pv verwisseld

synoniemen

Type fouten

incongruentie

contaminatie

foutieve samentrekking

Sinterklaas had een mijter en vijf borrels op.

Ik moet die nieuwe jurk maar even aanpassen om te kijken hoe die staat

De media heeft in deze coronatijd niets interessants te vertellen

Die jongen is chirurg en onlangs verhuisd

Je kunt je opa toch wel even optelefoneren?

Wat is incongruentie?

1. Een synoniem wordt twee keer gebruikt
2. Onderwerp en persoonsvorm hebben een verschillend getal
3. Een eigenschap van een woord wordt herhaald
4. Twee woorden of uitdrukkingen worden door elkaar gebruikt

congruentie

inversie

dat/als-constructie

samentrekking

Een bijzin met voorwaarde kan beter achteraan geplaatst worden.

Door de woordvolgorde om te draaien, krijg je een levendiger tekst.

Door woorden weg te laten die je eerder hebt genoemd, val je niet in herhaling en schrijf je bondiger.

Onderwerp en persoonsvorm moeten hetzelfde getal hebben (ev of mv)

3 Het jonge poesje was achtergelaten in het bos en had ze desondanks een week later de weg weer teruggevonden naar huis.

1. foutieve samentrekking
2. foutieve inversie
3. tangconstructie
4. ontspoorde zinnen

'De zomervakantie in Nederland is nogal regenachtig en brengen we de vakantie daarom liever in Italië door.

1. ontspoorde zinnen
2. foutieve samentrekking
3. foutieve inversie
4. tangconstructie

8 De kunstenaar legt binnenkort, na een intensieve, maar plezierige tijd werken, de laatste hand aan het bijzondere en omstreden
beeldhouwwerk.

1. foutieve samentrekking
2. foutieve inversie
3. tangconstructie
4. ontspoorde zinnen

5 We wilden nog langs de supermarkt lopen, maar toen kwamen we erachter dat we onze portemonnee thuis op de keukentafel hadden laten liggen en hebben we geen boodschappen gehaald.

1. foutieve samentrekking
2. foutieve inversie
3. tangconstructie
4. ontspoorde zinnen

9 De trein raasde met grote snelheid door het kleine landje met honderden passagiers.

1. foutieve samentrekking
2. foutieve inversie
3. tangconstructie
4. ontspoorde zinnen

Huiswerk voor ma 13 jan

Havo : Maken opdr. 1 en 2

Taalverzorging leren blz. 90

VWO Maken opdracht 1 en 2

Weblog en blog leren blz. 93