Bs:3 Horen en zien en Bs4: Het zenuwstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Lesplan

1. Herhaling bs 1 en 2
2. Uitleg basisstof 3 
3. Aan de slag 
4. Uitleg basisstof 4?
5. Aan de slag
6. Afsluiting 

1

2

3

4

5

In de zintuigcellen ontstaan impulsen

De impuls wordt door zenuwen naar de hersenen geleid

De hersenen verwerken de impulsen van alle zintuigen

Je wordt je bewust van wat je waarneemt

Een prikkel komt via het zintuig in de zintuigcel terecht

De opperhuid bestaat uit:

1. Kiemlaag en onderhuids bindweefsel
2. Hoornlaag en onderhuids bindweefsel
3. Hoornlaag en Kiemlaag
4. Hoornlaag, kiemlaag en onderhuids bindweefsel

Wat moet je doen als iemand een brandwond heeft?

 Eerste Hulp bij Brandwonden 

1. Koel de brandwond 10 minuten met lauw water. Verwijder kleding/accessoires. 

2. Koel ALLEEN de wond

3. Bedek een open wond met plasticfolie, vet verband of een schone doek. 

4. Smeer niets op de brandwond 

5. Waarschuw een arts bij grote blaren, een open wond en brandwonden door chemische stoffen of elektriciteit. 

Basisstof 3:

 Horen en zien

Leerdoelen basisstof 3

Aan het einde van de les kun je: 

• De delen van het oor benoemen met hun functie
• De bouw en werking van het oog beschrijven

Uitleg onderdelen oren

Oorschelp

Vang het geluid op

De gehoorgang + trommelvlies

De Gehoorgang is ongeveer 2,5 cm lang en eindigd bij het trommelvlies. 

Het trommelvlies beweegt mee met geluidsgolven. Deze beweging zorgt ervoor dat de botjes erachter gaan bewegen.

Aambeeld, hamer en stijgbeugel.

Dit zijn de 3 kleinste botjes die je in je lichaam hebt. Het trommelvlies geeft de trillingen aan deze botjes door. Deze geven vervolgens de trilling door aan het ovale venster. 

Evenwichtsorgaan

In het evenwichtsorgaan zit een soort van vloeistof. Als je hoofd beweegt neemt het evenwichtsorgaan waar hoe deze vloeistof beweegt. Hij stuurt vervolgens een impuls naar de hersenen. De hersenen weten dan de stand van je hoofd.

Slakkenhuis

Het slakkenhuis is een oogerolde buis met vloeistof erin. Door de beweging van de stijgbeugel tegen het slakkenhuis gaat de vloeistof bewegen. De zintuigcellen in het oor nemen waar hoe de vloeistof beweeft. Dit zetten ze om in impulsen die via de gehoorzenuw naar de hersenen gaan. 

Buis van Eustachius

Zorgt ervoor dat de luchtdruk aan beide kanten van het trommelvlies gelijk blijft. 

Helaas kunnen via deze weg ook bacterien het middenoor bereiken (middenooronsteking). 

Ogen uitleg

Uitleg binnenkant oog

Harde oogvlies (wit): Dit is een stevig en geeft bescherming aan het oog. 

Aan het harde oogvlies zitten de oogspieren die het oog in de juiste richting draaien. 

Iris (gekleurd: bv bruin, blauw of groen)

Pupil: opening in de iris  waar het licht naar binnen komt. 

Lens: zit achter de iris en pupil. Het zorgt ervoor dat je scherp kan zien.

Hoornvlies: doorzichtige laag aan de buitenkant

Vaatvlies: bevat veel bloedvaten die het oog voorziet van voeding

Netvlies: liggen de zintuigcellen (prikkel: licht wordt omgezet in impuls)

Oogzenuw: geleid impulsen naar de hersenen

Gele vlek: ligt in het netvlies recht tegenover de pupil. Hiermee kun je het scherpst zien. 

Blinde vlek: hier liggen GEEN zintuigcellen. 

Glasachtig lichaam: geeft het oog vorm en is gevuld met een geleiachtige massa. 

Lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen.

Pupilreflex

Opdracht in tweetallen: 

persoon 1: doe 10 sec je ogen dicht. 

Persoon 2: Na 10 sec kijkt persoon 2, persoon 1 diep in de ogen aan en beschrijft wat er gebeurt. 

Draai hierna de rollen om

Pupilreflex

met de pupilreflex wordt de hoeveelheid licht geregeld die op het netvlies valt. 

veel licht: pupil wordt kleiner

weinig licht: pupil wordt groter

Uitleg scherpstellen oog

Oogbedrog

Wat doet de lens in je
oog om scherp te stellen?

Noem 2 manieren waarop je ogen beschermd worden:

Aan de slag

• Wat? Maak opdracht 1 t/m 8 van basisstof 3
• Hoe? Op je laptop of in je boek 
• hulp? Steek je vinger op 
• Tijd? 10 minuten de tijd
• Klaar? ga verder met de opdrachten van basisstof 4

Huiswerk volgend les opdracht 1 t/m 8 van basisstof 3  opdracht 1 t/m van basisstof 4

Het zenuwstelsel

Basistof 4:

Het zenuwstelsel

Leerdoelen

Aan het einde van de les kun je: 

• De bouw en de functies van het zenuwstelsel beschrijven 
• (Een reflexboog beschrijven) 

Het zenuwstelsel

Zenuwstelsel: Centraal zenuwstelsel en zenuwen

Centraal zenuwstelsel: Hersenen en ruggenmerg

Werking zenuwstelsel

1. Impuls gaat via zenuwen van ruggenmerg naar de hersenen

2. De hersenen verwerken de impulsen die van de zintuigen afkomen en regelt de werking van spieren of klieren (orgaan dat stoffen produceert bv zweet, talg of speeksel)

Aan de slag

• Wat? Maak opdracht 1 t/m 4 van basisstof 4 
• Hoe? Laptop OF in je boek
• Tijd? Tot 10 minuten voor het einde van de les
• Hulp? Steek je vinger op
• Klaar? Check de voorgaande opdrachten van bs 1 t/m 3

Huiswerk = Opdracht 1 t/m 8 bs3 en opdracht 1 t/m 4 van bs 4

Er wordt aan de voordeur gebeld, wat is de prikkel hiervan?

Wat is de route die de impuls aflegt?

1. Zintuigcellen in slakkenhuis > gehoorzenuw > Hersenen
2. Buis van Eustachius > Gehoorzenuw > Hersenen
3. Zintuigcellen in het trommelvlies > Hersenen > Gehoorzenuw
4. Trommelholte > Hersenen > gehoorzenuw

Afsluiting

Wat? Ga naar socrative.com > vul de code Waarneming23 in > Vul je naam in > maak de oefentoets

Hoe? Zelfstandig in stilte

Tijd? Tot het einde van de les

Hulp? Steek je vinger op

Klaar? Ga verder met het maken van de huiswerkopdrachten