EXTRA oefenen ! (Elektro)magnetisme

• Natuurkunde
• Middelbare school

Permanente magneten

• Hebben altijd een noordpool en een zuidpool.
• Kunnen o.a. ijzeren voorwerpen magnetiseren.
• Hebben een onzichtbaar magnetisch veld om zich heen.

Ken jij nog 3 apparaten met een magneet?

Alle krachtlijnen samen van een magneet noemen we

1. Veldlijnen
2. Magnetische krachtlijnen
3. Permanente lijnen
4. Magnetisch veld

Welke kleur heeft de Noordpool van een magneet?

1. rood
2. wit
3. blauw
4. groen

Op welke 2 manieren kun je de kracht van een elektromagneet groter maken?

Maak de zin af: Gelijke polen....

Tegengestelde polen ....

00:19

Afstoting gebeurt tussen

1. tegengestelde polen
2. gelijke polen

Kompas

• Een kompasnaald is zelf een kleine magneet.
• De magnetische noordpool van de kompasnaald wijst naar het geografische noorden.
• (Vandaar ook de termen noordpool en zuidpool bij magneten).

Waarom draait de kompasnaald mee met de magneet?

01:33

De rode kant van de staafmagneet is de magnetische

1. noordpool
2. zuidpool

Magnetisch veld

• Een kompasnaald krijgt een bepaalde oriëntatie door het magnetisch veld van een (staaf)magneet. 
• Door allemaal kompasnaalden om een magneet heen te plaatsen, breng je het magnetisch veld in kaart .

Magnetisch veld en veldlijnen

Veldlijnen

• Binnen de magneet: 

       van zuid naar noord

• Buiten de magneet: 

       van noord naar zuid

• Gesloten "loops"
• Kruisen nooit  

Magnetische veldsterkte

• Sterkte van het magneetveld: B
• "Magnetische inductie" 
• Eenheid: Tesla 
• B is een vector: heeft een

       grootte en een richting.

• Raaklijn aan veldlijn geeft

      richting van B op dat punt.

B is een kracht
en de magnetische veldlijnen geven de richting van die kracht.

1. waar
2. onwaar

Veldlijnen

• Het magneetveld B is geen kracht (kan wel een kracht overdragen).

• [B] = Tesla (geen Newton).
• B geeft een bepaalde 

       oriëntatie aan een 
       kompasnaald (of ander 

       magnetische voorwerp).

• De kompasnaald wordt 

        opgelijnd met het magneetveld.

Aardmagnetisch veld 

• De aarde is een grote magneet.
• Een kompasnaald wordt opgelijnd met het aardmagnetische veld.
• En wijst altijd naar de geografische Noordpool. 

Aardmagnetisch veld 

• De aarde is een grote magneet.
• Een kompasnaald wordt opgelijnd langs het aardmagnetische veld.
• En wijst altijd naar de geografische Noordpool. 

Aardmagnetisch veld 

Z

N

1. a
2. b
3. c
4. d

B is een vector

Elektromagnetisme

Bewegende lading (bijv. in een stroomdraad) blijkt ook een magneetveld te veroorzaken!

wel stroom

geen stroom

Rechterhandregel 1

Het B veld vormt ringen om de draad heen.

Laat je duim in de richting wijzen van de stroom I, dan krullen je vingers mee met B.

Richting van het magneetveld

•  Zie de veldlijnen als pijlen

• Puntjes: de "voorkant" van de pijlen, dus B wijst naar je toe, het papier uit.

• Kruisjes: de "achterkant" van de pijlen, dus B wijst het papier in.

Magneetveld om een spoel

Rechterhandregel 2: 

laat je vingers in de richting van de stroom I om de windingen heen krullen, dan wijst je duim naar de magnetische noordpool.

Een spoel waar stroom doorheen loopt, gedraagt zich als een magneet.

Bekijk de afbeelding op de vorige pagina. Een spoel is aangesloten op een spanningsbron, hierdoor gaat er een stroom lopen.
Wat is de richting van het magneetveld?

1. van boven naar beneden
2. van beneden naar boven
3. van links naar rechts
4. van rechts naar links