crisis les 2, vitale functies

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Crisis, les 2

zrgvepl420AH/ AK

vorige keer

basisregels eerste hulp,

PAMAN,

alarmdiensten.

herhaling vorige les

waar staat PAMAN ook alweer voor?

waar staat de P voor?

waar staat de eerste A voor?

waar staat de M voor?

waar staat de tweede A voor?

waar staat de N voor?

vandaag: vitale functies

lesdoelen

1. je kunt na de les de vitale functies benoemen.
2. je kunt  na de les de ABCDE methodiek uitleggen.
3. je kunt  na de les bij elke letter minimaal 2 alarm symptomen benoemen.

wat is geen vitale functie?

1. ademhalingen
2. bloedingen
3. hartslagfrequentie
4. bewustzijn

wat is de definitie van een vitale functie?

definitie vitale functies

Onder de vitale functies worden de belangrijkste functies in het lichaam verstaan die essentieel zijn voor behoud van het leven. Stoornissen in de vitale functies leiden per definitie in lange of korte tijd tot het intreden van de dood. Een stoornis in één van de vitale functies zal leiden tot stoornissen in één of meerdere andere vitale functies.

ABCDE methodiek

dit is een methode die zorgt voor een systematische benadering van het slachtoffer kijkend naar de verschillende vitale onderdelen/ systemen die er voor zorgen dat wij levend blijven.

'treat first what kills first'.

wat word hiermee bedoeld?

behandel hetgeen dat het meest levensbedreigend is als eerste, daarna gaat men verder met de volgende stap in het ABCDE.

EN NU???

waar staat ABCDE voor?

Airway: de luchtwegen en de nekwervelkolom

Breathing: de ademhaling en de ventilatie

Circulation: actief bloedverlies en de circulatie

Disability: het bewustzijn en de neurologische functies

Exposure: de lichaamstemperatuur en het verdere onderzoek: Secondary survey

alarmsymptomen

• Dit zijn symptomen die kunnen duiden op een ernstige afwijkingen in het lichaam. 
• De gevolgen kunnen tijdelijk zijn maar uiteindelijk ook onomkeerbaar/ fataal.
• Voor jullie zijn dit dus alarmbellen....
• Tijd voor actie!

wat zijn voorbeelden van alarmsymptomen?

defensie 

het C-ABCDE-protocol. defensie werkt volgens dit protocol, waarbij de eerste C staat voor catastrofale bloeding. Dit is een levensgevaarlijke bloeding die altijd als eerste behandeld dient te worden. 

waarom deze volgorde?

• zonder een Ademweg is er geen Breathing, 
• zonderBreathing is er geen Circulation, 
• zonder Circulation is er geen Disability,
• zonder Disability is er geen reden voor Exposure.

C- catastrofale bloedingen:

• Slagaderlijke (arteriële) bloedingen, waarbij helderrood bloed pulserend uit de wond komt en er vaak veel bloedverlies optreedt in korte tijd. Deze zijn levensbedreigend.
  
• Aderlijke (veneuze) bloedingen, waarbij vaak donkerrood bloed uit de wond stroomt. Ook bij aderlijke bloedingen kan ernstig actief bloedverlies optreden.

A- Airway

Alarmsymptomen;

• geen ademhaling,
• cyanose, 
• gebruik hulpademhalingsspieren, 
• piepen, gierend, hees geluid, 
• aangezichtsletsel,
• bloed, braaksel, voorwerp in de mondholte.

B- Breathing

controle ademhaling;

Kijken,

Voelen, 

Luisteren.

minimaal 10 seconden x 6= ademhalingen per minuut of

15 seconden x 4 = ademhalingen per minuut 

airway management

hoe open ik de mond en zorg ik deze vrij blijft?

• chinlift,
• jawthrust,
• tube,
• bijtblokjes,
• schoonmaken.

hoeveel ademhalingen heeft een mens gemiddeld per minuut?

1. <9
2. 12- 15
3. 10- 12
4. >15

opheffen airway blokkade

alarmsymptomen B

• frequentie <10 of >20
• afwezigheid ademhaling
• zelfde alarmsymptomen als Airway,
• verschoven luchtpijp (trachea)
• 1 borsthelft die niet mee opkomt/ zakt
• Spo2 <95%

naalddecompressie

naald in de aangedane zijde

C- circulation

Alarmsymptomen;

• pols <60 of >120
• hartslag alleen voelbaar in de nek
• shock symptomen
• trage capillaire refill
• POB met uitstraling
• afwezigheid pols of bloeddruk

shock symptomen!!!

• klam
• bleek, ingevallen gelaat
• éénmalig zweet
• pols >100, week voelbaar
• afwezig/ bewusteloos
• lage bloeddruk
• snelle ademhaling

capillaire refill (<2 sec)

wat is een gemiddelde bloeddruk?

1. 100/ 80
2. 140/ 100
3. 120/ 80
4. 80/120

Op welke plekken kan je de hartslag bepalen?

D- disability

AVPU

• Alert
• Verbal
• Pain -> pijnprikkel(s)
• Unresponsive

alarmsymptomen

• afwezig of dalend bewustzijn
• verschil pupilgrootte
• hoofdpijn, misselijk, braken
• uitval motoriek armen of benen
• tekenen dwarslaesie
• (langdurig) geheugenverlies

wat doe ik met de (lichaams)houding van een bewusteloos persoon?

1. halfzittend tegen een muur
2. op de rug laten liggen
3. op de buik laten liggen
4. op de zij leggen

buik -> rug draai methode

stabiele zijligging

E- exposure

let op bij exposure;

• verkleuring huid (breuken/ bloedingen)
• zwellingen (allergische reacties/ breuken)
• lichaamstemperatuur (oververhitting/ onderkoeling)
• houding (anatomische stand) ledematen

zekere breuk

onzekere breuk?

anafylactische reactie

samenvatting

• vitale functies?
• (C)ABCDE methode
• alarmsymptomen
• handelingen bij situaties

interessant?

• altijd handig,
• altijd een beter gevoel iets te kunnen doen dan alleen kijken,
• wel confronterend
• pittig

volgende les

• EH bij verslikken/ stikken
• reanimatie