week 3 vermogensdelicten en criminele organisatie

Criminaliteit

schooljaar 2021/2022, OP2

Planning vandaag

• terugblik vorige les
• deze les: vermogensdelicten en criminele organisaties

Vorige week hebben we gekeken naar de deelnemers aan een strafproces

Bij 1 van deze deelnemers, nl de opsporingsambtenaar, hebben we vervolgens ingezoomd op een tweetal middelen in de opsporing naar strafbare feiten, te weten:

- het sporenonderzoek

- getuigenbewijs.  

Vermogensdelicten

Wat wordt nu bedoeld met een vermogensdelict?

een misdrijf waarbij de dader zich geld of goederen toe-eigent uit het vermogen van een ander 

welke vermogensdelicten ken je?

diefstal, heling, oplichting, verduistering, valsheid in geschrifte, witwassen

Warming-up: vermogensdelicten

Zoek het artikel op van meest bekende vermogensdelict, te weten diefstal  

Artikel 310

Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen, wordt, als schuldig aan diefstal, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie.

Verschillen tussen vermogensdelicten

We gaan kijken naar de onderlinge verschillen tussen vermogensdelicten, om te beginnen naar het verschil tussen diefstal en verduistering .

Zoek het artikel van verduistering op

Artikel 321

Hij die opzettelijk enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort en dat hij anders dan door misdrijf onder zich heeft, wederrechtelijk zich toe-eigent, wordt, als schuldig aan verduistering, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste drie jaren of geldboete van de vijfde categorie.

Het verschil tussen diefstal en verduistering is maar heel klein. Op één bestanddeel na lijken de strafbepalingen precies op elkaar. 

Welk bestanddeel hoort bij diefstal, welk bij verduistering?

diefstal, art. 310 Sr

verduistering, art. 321 Sr

wegnemen = fysiek afpakken

anders dan door misdrijf onder zich hebben = al op een nette manier in je macht hebben

Voorbeeld: Een mevrouw werkt als docente en neemt een laptop van school voor haar werk mee naar huis. Ze stopt met de baan omdat ze het niet meer leuk vindt zo, maar geeft de laptop niet terug.

Voorbeeld: Twee jongens nemen een scooter mee van een onbekende die zo stom was haar sleutels in het contact te laten zitten. 

Diefstal met braak (art. 311 Sr) of geweld(art. 312 Sr)

De dief krijgt meer straf (strafverzwaring) als er bijzondere omstandigheden zijn waaronder de diefstal is gepleegd.

art. 311 Sr: met braak

• Bijv. Twee mannen breken in de nacht in en stelen een iMac uit het huis.

art. 312 Sr: met geweld

• Bijv. Een man slaat een oud vrouwtje en pakt dan haar tas af.

Meneer Helmer

In de zaak van meneer Helmer, die wij in week 1 hebben gekeken, gaat het ook om vermogensdelicten, maar om welke?

09:30

Over welke strafbepaling gaat het dus?

1. art. 311 Sr
2. art. 312 Sr

09:51

'Mijn strafblad bestaat alleen maar uit 310, 311'
Wat heeft hij dus allemaal gedaan?

1. afpersing, chantage
2. diefstal, inbraak
3. oplichting, flessentrekkerij

18:19

De rechter heeft een hogere straf opgelegd dan geëist door de OvJ. Wat vind je daarvan? Zou jij hem een andere straf hebben opgelegd en zo ja welke?

Andere vermogensdelicten

Afpersing, art. 317 Sr: iemand door geweld dwingen geld af te geven

Chantage, art. 318 Sr: iemand dwingen geld af te geven door te dreigen iets bekend te maken wat het slachtoffer niet wil

Oplichting, art. 326: Door bedrog iemand ertoe brengen dat hij geld afgeeft

we hebben nu meerdere vermogensdelicten besproken, wat is nu het verschil tussen diefstal met geweld en afpersing?

Een dief zal het goed wegnemen. De dader van afpersing dwingt de ander het goed af te geven.

was in het filmpje nu sprake van een poging afpersing of een diefstal met geweld?

1. afpersing
2. diefstal met geweld

De familie de Mol doet aangifte van het volgende delict:

1. afpersing, art. 317 Sr
2. chantage, art. 318 Sr
3. oplichting, art. 326 Sr

Artikel 318 

Hij die, met het oogmerk om zich of een ander wederrechtelijk te bevoordelen, door bedreiging met smaad, smaadschrift of openbaring van een geheim iemand dwingt hetzij tot de afgifte van enig goed dat geheel of ten dele aan deze of aan een derde toebehoort, hetzij tot het aangaan van een schuld of het teniet doen van een inschuld, hetzij tot het ter beschikking stellen van gegevens, wordt als schuldig aan afdreiging, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vijfde categorie.2.Indien het feit wordt gepleegd met het oogmerk om een terroristisch misdrijf voor te bereiden of gemakkelijk te maken, wordt de op het feit gestelde gevangenisstraf met een derde verhoogd.3.Dit misdrijf wordt niet vervolgd dan op klacht van hem tegen wie het gepleegd is.

Criminele organisatie

waar denk je aan bij een criminele organisatie?

criminele organisatie?

• We gaan vandaag uitzoeken wanneer we volgens de wet spreken van een criminele organisatie
• We kijken daarbij ook naar de praktijk  
• Zoek nu het strafbare feit op (wetboek/internet) over de criminele organisatie, te weten artikel 140 Wetboek van Strafrecht
• Welke 3 belangrijke onderdelen haal je uit dit strafbaar feit?

deelneming

oogmerk op het plegen van misdrijven

organisatie

Welke drie belangrijke onderdelen haal je uit dit strafbare feit?

vervolg

• het gaat dus om 3 belangrijke onderdelen bij een criminele organisatie die moeten worden bewezen:

1. deelneming

2. oogmerk op het plegen van misdrijven

3. organisatie

• Aan de hand van de volgende vragen gaan we uitzoeken wat hiermee bedoeld wordt en wat hier voor nodig is

Waar moet een organisatie aan voldoen om een "criminele organisatie'' te zijn?

1. nodig is dat je over een langere periode en structureel met minstens 1 ander samenwerkt ten aanzien van het plegen van misdrijven
2. je bent al een criminele organisatie als je meer dan 1x met een zelfde persoon een strafbaar feit pleegt

Wanneer is er sprake van het oogmerk op het plegen van misdrijven?

1. als je als organisatie meer dan 1x een misdrijf hebt gepleegd
2. als het doel van de organisatie is het plegen van strafbare feiten

Wanneer neem je nu deel aan een criminele organisatie?

1. als je lid bent van een criminele groep
2. als je een bijdrage levert aan organisatie
3. als je de misdrijven (mee)pleegt
4. in alle 3 de gevallen

In Nederland is het Marengo-proces gaande tegen de groep van Taghi
die wordt verdacht van een criminele organisatie. Ga nu op internet op onderzoek uit naar andere criminele organisaties in Nederland. Noem er hier vervolgens 2 (of een deelnemer hiervan). Geef aan of ze zijn veroordeeld en welke misdrijven hun doel waren.

Van het oogmerk op plegen van welke misdrijven in de criminele organisatie worden de verdachten in het Marengo-proces verdacht?

antwoord volgt uit het filmpje hierna

Als we kijken naar Taghi zelf, is het dan nodig voor het strafbare feit "criminele organisatie'' dat er bewijs is dat hij deze misdrijven waarop het oogmerk ligt ook zelf heeft gepleegd?

nee, zelf een financiele bijdrage leveren aan een organisatie waarvan je weet wat ze doen. zonder zelf iets concreets te doen bij specifieke misdrijven is al voldoende 

Wat is nu eigenlijk een kroongetuige zoals Nabil B. in de zaak Taghi?

1. iemand die toevallig getuige is geweest van een moord(poging) door een criminele organisatie
2. iemand die via via informatie heeft gekregen over de criminele organisatie en tegen een beloning bereid is hierover te verklaren
3. iemand die zelf deelnemer is geweest vd criminele organisatie en een deal sluit met justitie om hierover te getuigen

Zou jij als advocaat/vertrouwenspersoon of getuige zelf nog durven op te treden in een zaak als deze? En wat zou het volgens jou betekenen voor een rechtstaat als Nederland als mensen uit angst niet meer durven te getuigen of om als advocaat op te treden?

De andere bewijsbron in deze zaak, die de laatste jaren in steeds meer zaken bewijs heeft opgeleverd, zijn de gekraakte telefoonberichten. Berichten worden dan van een gekraakte provider bekeken zonder dat er van tevoren al concrete verdenkingen bestaan. Moet je dit toestaan?

1. ja, want het is veel veiliger om zo bewijs te verzamelen
2. nee, want als je nog nergens van wordt verdacht, moet je recht hebben op privacy

Als jij nu onze Minister van Justitie was, wat is volgens jou dan nodig en zou je toestaan om bewijs te kunnen verzamelen om daarmee de georganiseerde misdaad de kop in te drukken?