6.2: fascisme en nationaalsocialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

6.2 Fascisme en nationaalsocialisme

• Je weet de overeenkomsten tussen het fascisme, communisme en nationaalsocialsime
• Je kan uitleggen of de bierkellerputsch succesvol was
• Je  kan uitleggen wat Hitler tijdens zijn gevangenschap heeft gedaan
• Je kan uitleggen hoe massamedia heeft bijgedragen aan de opkomst van totalitaire staten zoals Duitsland en Italië
• Je kan uitleggen hoe de rassenleer heeft bijgedragen aan WOII

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

...ken je de begrippen fascisme, ideologie, nationaalsocialisme, racisme, rassenleer en massamedia. (R)

...kan je de kenmerken van het fascisme en nationaalsocialisme benoemen en herkennen. (T1)

...kan je beschrijven hoe en waarom de staatsgreep van Hitler mislukte. (T1)

Wat is wat?

Dikgedrukt = een begrip

schuin = moeilijk woord

uitleg van begrip

Hierin staat de uitleg van het begrip. Schrijf het begrip en de betekenis op in je schrift.

uitleg van moeilijk woord

Hierin staat de uitleg van het moeilijke woord. Schrijf het op in je schrift.

uitleg

Hierin staat de uitleg over een bepaald onderwerp.

Op de bron

Blz. X

Wat is wat?

Dikgedrukt = een begrip

schuin = moeilijk woord

uitleg van begrip

Hierin staat de uitleg van het begrip. Schrijf het begrip en de betekenis op in je schrift.

uitleg van moeilijk woord

Hierin staat de uitleg van het moeilijke woord. Schrijf het op in je schrift.

uitleg

Hierin staat de uitleg over een bepaald onderwerp.

Op de bron

Blz. X

Nationaalsocialisme

Beide

Fascisme

Militaristisch

Nationalistisch

Censuur

Propaganda

Geweldsverheerlijking

Racistisch

Antisemitisch

Duitsland

Italië

Wat is een totalitaire samenleving

1. Een samenleving waarbij de staat totale controle heeft
2. Een samenleving gebaseerd op religieuze principes
3. Een samenleving met gelijke rechten voor alle burgers
4. Een democratische samenleving met vrijheid van meningsuiting

Het fascisme oorzaken

• genoegen nemen met minder na WO I
• economisch ging het slecht

=

grote stakingen en demonstraties van communisten

> zwarthemden bestreden de communisten en stakers > wilden één sterke leider aan de macht.

1922 Zwarthemden plegen staatsgreep

In het midden zie je Benito Mussolini (met rood/gele band om zijn zwarte hemd). Hij viert hier samen met zijn aanhangers, de zwarthemden, de machtsovername in Italië in 1922.

Het fascisme

Mussolini ontwikkelt het fascisme tot ideologie:

1. Eén sterke leider
2. Nationalisme
3. Militarisme
4. Totalitaire samenleving
5. Strenge censuur
6. liet zich Il Duce noemen

1922 Zwarthemden plegen staatsgreep

In het midden zie je Benito Mussolini (met rood/gele band om zijn zwarte hemd). Hij viert hier samen met zijn aanhangers, de zwarthemden, de machtsovername in Italië in 1922.

fascisme

Ideologie die bestaat uit hevig nationalisme, militarisme en het geloof en vertrouwen in één sterke leider. 

ideologie

Samenhangend geheel van ideeën en standpunten.

nationalisme

Erg trots zijn op alles dat met je eigen volk, land en cultuur te maken heeft.

militarisme

Erg trots zijn op alles dat met het leger van jouw land te maken heeft (zoals uniformen, geweren, medailles etc.).

censuur

Het controleren en indien nodig verbieden of schrappen van berichtgeving in de media en/of persoonlijke communicatie.

Weetje: de Romeinse groet (beter bekend als de Hitlergroet) wordt ook toegepast bij de fascisten (vanaf 1923). 

Het is oorspronkelijk een Romeinse groet waarbij de rechter arm volledig wordt uitgestrekt, met de handpalm naar beneden en de vingers tegen elkaar. Binnen de nazi partij werd deze groet in 1926 ingevoerd. 

Kanttekening: geen enkele Romeinse tekst geeft deze omschrijving en de Romeinse kunst gaat hier niet duidelijk op in (wordt meer gezien als losse groet). 

De staatsgreep van Hitler

• Duitse nederlaag WO I
• Vernedering Verdrag van Versailles
• Republiek van Weimar kon Duitsland niet redden

Volgens Hitler kon alleen een sterke leider dat. Keek af bij Mussolini en wilde dat ook. 

> pleegde in 1923 een staatsgreep (Bierkellerputsch).

> mislukte en Hitler kreeg 5 jaar cel 

1923 Bürgerbräukeller

Vergadering van de NSDAP op 8 november 1923. Hier in deze zaal kwamen hoge ambtenaren van de deelstaat Beieren bij elkaar. In deze zaal zou Hitler zijn staatsgreep plegen. De buitenkant werd volledig omsingelt door SA mannen en riep hij de revolutie uit. Op 11 november werd hij opgepakt en was de revolutie mislukt. 

staatsgreep

Het illegaal afzetten van een regering door een kleine groep mensen (meestal door het leger) om deze te vervangen door een andere regering (meestal van deze personen). 

Het nationaalsocialisme (nazi's)

In 1924 schreef Hitler zijn boek Mein Kampf (mijn strijd). Hierin zette hij de ideologie van de nationaalsocialisten uiteen.

1. Eén sterke leider
2. Nationalisme
3. Militarisme
4. Totalitaire samenleving
5. Censuur
6. Liet zich de Führer noemen
7. Racisme (n.a.v. de rassenleer)

Verspreidde zijn ideeën via massamedia.

Ubermenschen vs. untermenschen

Massamedia

• Ideeën op grote schaal verspreiden
• Massabijeenkomsten
• Inzet massamedia zoals krant, radio en beeld (bios)
• Machtsovername in 1933

https://npokennis.nl/story/24/hoe-kwam-hitler-aan-de-macht

Wat was de belangrijkste reden voor Hitlers opkomst?

1. Economische crisis na WOI
2. Verlies van WOII
3. Steun van de communisten
4. Internationale handelsverdragen

Bestudeer de bron. Welk kenmerk van het fascisme past het beste bij de bron. Leg je antwoord uit met een bronelement.

Bestudeer de bron. Leg aan de hand van een bronelement uit dat de spotprent gemaakt is door een nazi

Leg uit de rassenleer een oorlog noodzakelijk maakte

Tegen welke politieke ideologie verzette de zwarthemden zich?

1. Liberalisme
2. Socialisme
3. Nationaalsocialisme
4. Communisme

Wat is geen kernmerk van het fascisme?

1. Sterke leider
2. Vrijheid van meningsuiting
3. Nationalisme
4. Militarisme

Wat is het verschil tussen fascisme en nationaalsocialisme

Wat waren de doelwitten van Hitlers beleid t.a.v. Lebensraum

1. Zuid-Amerikaanse landen
2. Afrikaanse kolonies
3. Oost-Europese landen
4. West-Europese landen

Noem minimaal 2 groepen die Hitlers rassenleer als 'untermensch' classificeerde

Aan de slag

Werkboek blz:

Leerboek blz:

Opdracht: 15, 16, 19, 21, 22, 24, 28

Klaar?

Maak een tijdlijn over het verloop van WOII in word. Zet alle (volgens jou) belangrijke gebeurtenissen in chronologische volgorde met een korte omschrijving wat er gebeurt. 

Jaartallen uit deze les

1922 - Mussolini komt aan de macht in Italië

1923 - Bierkellerputsch

1924 - Hitler schrijft Mein Kampf

1933- Hitler komt aan de macht

Begrippen uit deze les

• fascisme
• nationaalsocialisme
• communisme
• ideologie
• nationalisme
• totalitaire samenleving
• censuur
• staatsgreep
• racisme
• rassenleer
• massamedia 

Personen uit deze les

• Benito Mussolini
• Adolf Hitler

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

Stel 1 vraag over de lesstof die je niet goed hebt begrepen.