7.4 Verteren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Startopdracht:

Pak je boek en lees vast de tekst in de groene vakken op blz 43

Afspraken

• De les is opgedeeld in blokken: startopdracht (5 min), uitleg (10 min), zelfstandig werken (20 min), checkvragen (10 min)
• Ik controleer wekelijks het huiswerk: 3x boek vergeten of huiswerk niet gemaakt is het 8e uur nakomen
• Tijdens zelfstandig werken: werkboek open op tafel, actieve werkhouding, 1x waarschuwing, daarna strafwerk

Startopdracht:

Pak je boek en lees vast de tekst in de groene vakken van 7.4.

Kun je de leerdoelen hiernaast uitleggen?

Uitleg 

Opdrachten 

Afsluiting 

Leerdoelen 7.4

- Je kunt uitleggen hoe je voedsel wordt verteerd

- Je kunt uitleggen hoe enzymen werken

- Je kunt beschrijven hoe je voedsel door het verteringsstelsel gaat

- Je kunt beschrijven waar vertering in je lichaam gebeurt

- Je kunt uitleggen hoe de voedingsstoffen in je bloed komen

- Je kunt uitleggen wat er na de vertering met de voedselresten gebeurt.

Voedingsstoffen

Vertering

In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen.

Vetten, eiwitten en (veel) koolhydraten kunnen niet zomaar opgenomen worden in het bloed. Deze voedingsstoffen moeten verteerd worden.

Vitamines, mineralen en water kunnen wel direct worden opgenomen in het bloed. 

Vertering van deze stoffen is niet nodig.

Vertering

Vertering is het omzetten van voedingsstoffen in verteringsproducten.

Verteringsklieren maken verteringssappen:

• speekselklieren
• maagsapklieren
• lever en afvleesklier
• darmsapklieren (in de dunne darm)

Deze sappen zetten voedingsstoffen om in verteringsproducten. 

Die laatste worden vanuit de dunne darm opgenomen in het bloed.

Werking enzymen

Enzymen maken voedingsstoffen kleiner (knippen). Elke voedingsstof heeft zijn eigen enzym.

Een enzym:

1. bindt aan de voedingsstof
2. knipt de voedingsstof in stukken
3. laat los en kan opnieuw een zelfde voedingsstof afbreken
   

Optimumtemperatuur enzymen

< 10: werkt het niet

37: optimaal, het snelst

> 45: stuk

Doorslikken van eten

1 = huig

2 = tong

3 = speekselklier

4 = strotklepje

5 = slokdarm

1 = huig, sluit neusholte af

2 = tong, duwt voedselbrij in slokdarm

3 = speekselklier, wordt speeksel gevormd

4 = strotklepje, sluit luchtpijp af

5 = slokdarm, peristaltische bewegingen

Peristaltische beweging

3 = kringspieren

4 = lengtespieren

5 = voedselbrij

Wat gebeurt er bij 1 en bij 2? 

7.4

Maken opdr 1 t/m 13

 

Nakijken. 

Hoe zorg je dat je de stof voor de toets bijhoudt?

Pak de leerdoelen erbij

Kun je ze uitleggen? 

Na de opdrachten:

Keuze mogelijkheden om te werken aan leerdoelen:

• Samenvatting boek gebruiken/ zelf een samenvatting maken
  
• Kijk goed naar de bronnen!!
  
• Leren, hoe? begrippen opschrijven?
  
• Aantekeningen leren
  
• Oefenen met test jezelf/ oefentoets: In je boek/online.
  
• werkboekvragen doornemen, welke vond je moeilijk? Snap je ze nu?
  
• LessonUp lessen doornemen
  
• ??
  

Leerdoelencheck 

Maak de volgende slides met vragen 

om te controleren of je de leerdoelen kent. 

Moet WEL verteerd worden

Hoeft NIET verteerd te worden

Wordt niet verteerd

     (1 antwoord)

Eiwit

Water

Koolhydraat

Voedingsvezel

Vetten

Mineralen

Vitamine

De peristaltische bewegingen
vinden plaats in .......
kies het beste antwoord

1. de mond, de dikke darm
2. de darmen, de maag en de slokdarm
3. de maag en de slokdarm
4. de mond en de maag

Wat is de goede volgorde van je spijsvertering?

1. slokdarm, maag, dikke darm, dunne darm
2. mondholte, slokdarm, dunne darm, maag
3. mondholte, slokdarm, maag, dunne darm
4. dikke darm, dunne darm, mondholte, maag

Wat doen enzymen?

1. Zorgen ervoor dat voedingsstoffen sneller worden afgebroken.
2. Zorgen ervoor dat voedingsstoffen niet worden afgebroken.
3. Zorgen ervoor dat voedingsmiddelen sneller worden afgebroken.
4. Zorgen ervoor dat het oppervlak vergroot wordt.

Enzymen zijn gevoelig voor temperatuur.
Ze werken het beste bij de optimumtemperatuur. Wat gebeurt er met het enzym als deze boven de optimumtemperatuur komt?

1. Het enzym gaat sneller werken.
2. Het enzym gaat langzamer werken.
3. Het enzym gaat kapot.
4. Het enzym werkt niet meer.

Startopdracht:

Pak je boek en lees vast de tekst in de groene vakken op blz 48

Startopdracht:

Pak je boek en lees vast de tekst in de groene vakken van 7.4.

Kun je de leerdoelen hiernaast uitleggen?

Uitleg 

Opdrachten 

Afsluiting 

Leerdoelen 7.4

- Je kunt uitleggen hoe je voedsel wordt verteerd

- Je kunt uitleggen hoe enzymen werken

- Je kunt beschrijven hoe je voedsel door het verteringsstelsel gaat

- Je kunt beschrijven waar vertering in je lichaam gebeurt

- Je kunt uitleggen hoe de voedingsstoffen in je bloed komen

- Je kunt uitleggen wat er na de vertering met de voedselresten gebeurt.

Waar en door wat wordt je voedsel verteerd?

1. Mondholte: speeksel 
2. Maag: maagsap
3. Twaalfvingerige darm: alvleessap
4.  Dunne darm: darmsap

GAL IS HULPSTOF !!

Vet afbreken 

• De lever produceert gal. De gal wordt in de galblaas opgeslagen (bewaard).

Als er vet verteerd moet worden, komt er gal vanuit de galblaas bij de voedselbrij waar vet in zit. Gal maakt van grote vetdruppels kleine vetdruppeltjes.

Die kleine vetdruppeltjes kunnen daarna opgenomen worden in het bloed.

Verteringssappen

Waar komen de voedingsstoffen in het bloed?

• In de dunne darm zijn de voedingsstoffen klein genoeg om in het bloed te worden opgenomen.

• De darmwand is erg dun en bevat veel haarvaten. De voedingsstoffen kunnen gemakkelijk door de darmwand heen (bron 10).

• Door de darmplooien met darmvlokken is het oppervlakte van de dunne darmwand erg groot.

Waar komen voedingsstoffen in je bloed?

Dikke darm

• In de dikke darm word het water uit de voedselbrij gehaald.
• De onverteerbare resten worden ingedikt en tot poep gemaakt

Wat blijft er over na vertering?

-Waterige pap komt in de dikke darm

-Water terug het bloed in

-De darmflora verteert een deel van 

de onverteerde resten eten.

-Ontlasting, oftewel poep blijft over

 (voedingsvezels)

7.4

Maken opdr 14 t/m 26

 

Nakijken. 

Hoe zorg je dat je de stof voor de toets bijhoudt?

Pak de leerdoelen erbij

Kun je ze uitleggen? 

Na de opdrachten:

Keuze mogelijkheden om te werken aan leerdoelen:

• Samenvatting boek gebruiken/ zelf een samenvatting maken
  
• Kijk goed naar de bronnen!!
  
• Leren, hoe? begrippen opschrijven?
  
• Aantekeningen leren
  
• Oefenen met test jezelf/ oefentoets: In je boek/online.
  
• werkboekvragen doornemen, welke vond je moeilijk? Snap je ze nu?
  
• LessonUp lessen doornemen
  
• ??
  

Practicum zetmeel

Leerdoelencheck 

Maak de volgende slides met vragen 

om te controleren of je de leerdoelen kent. 

Welke van onderstaande voedingsstoffen kunnen direct in het bloed worden opgenomen zonder eerst verteerd te worden?

1. Eiwitten
2. Glucose
3. Vetten
4. Zetmeel

Naast enzymen wordt er ook gal aan het voedsel toegevoegd.

In welk deel van het verteringskanaal wordt gal aan het voedsel toegevoegd?

1. in de slokdarm
2. in de dunne darm
3. in de dikke darm
4. in de 12 vingerige darm

1. Vanuit de dikke darm worden water en
voedingsvezel aan het bloed toegevoegd
2.De niet-verteerde voedselresten verlaten het
lichaam via de anus

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

Wat is de functie van speeksel?

1. Verteren van zetmeel
2. Bacteriën en ziekteverwekkers doden
3. Geeft smaak aan het eten
4. Verteren van eiwitten

Slokdarm

Lever

Dikke darm

Galblaas

Maag

Alvleesklier

Dunne darm

Anus

Appendix