Nationale Publieksprijs - Kritisch Kijken (Bovenbouw)

• Mediawijsheid
• Basisschool
• Groep 5-8

Introductie

Cinekid is hét mediafestival voor kinderen van 4 tot 14 jaar en vindt plaats in en rond de herfstvakantie. Ieder jaar reikt Cinekid prijzen uit voor de beste jeugdmediaproducties. Er is zowel een professionele- als een publieksjury die allebei winnaars bepalen. De winnaars van de Cinekid Beste Nederlandse Serie en Korte Film Publieksprijzen worden in oktober op het Cinekid festival bekend gemaakt. Media zijn tegenwoordig overal nadrukkelijk aanwezig en medebepalend voor hoe kinderen naar hun omgeving kijken. Cinekid vindt het belangrijk dat kinderen leren omgaan met media en deze leren begrijpen en gebruiken. In deze les zijn de leerlingen onderdeel van de Publieksjury. Per groep zien en bespreken de leerlingen een aantal programma’s en kiezen zij zelf hun winnaar. Hun oordeel bepaalt de winnaars van de publieksprijzen. Door deel te nemen aan de publieksprijs leren kinderen kritisch te kijken naar producties en de kwaliteit te beoordelen. Leerdoelen - Leerlingen maken kennis met verschillende elementen van film; de art direction, personages, beeld en geluid, en de plot; -Leerlingen leren actief kijken naar een film; - Leerlingen ervaren gevoelens, gedachten en fantasieën bij het kijken van een film en geven woorden aan de gedachten en gevoelens die er opkomen bij de filmervaring; - Leerlingen leren in eenvoudige bewoordingen te beschrijven wat ze zien en horen; - Leerlingen maken kennis met filmgenres; - Leerlingen verkennen de narratieve en vormgevingsstrategieën die gebruikt worden om een verhaal te vertellen en te laten beleven in een film. Beschrijving televisieafleveringen en films Elke film wordt besproken aan de hand van een inhoudelijk aspect: de personages, de art direction, het genre, de filmervaring of de vorm. De plot wordt kort beschreven op de eerste slide van de film.

Instructies

Een film is meer dan achterovergeleund in een stoel zitten kijken. Door deze les maken de leerlingen kennis met filmeducatie en gaan zij dieper in op hoe de filmmaker het verhaal overbrengt. Door onderzoekend te kijken kom je veel meer te weten en wordt de film een stuk interessanter.

Bespreek met de leerlingen dat ze in deze les korte (televisie)films gaan bekijken en dat ze hun mening mogen geven. Er zijn geen goed-fout opdrachten, wel kijkvragen, klassengesprekken en reflectievragen. De leerlingen zijn onderdeel van de Publieksjury. Zij bepalen aan het eind van de les welke korte films van hun mogen winnen.

Praktische aanwijzingen

- De antwoorden van de kijk-en luistervragen staan vermeld in de notities, deze vind je onderin het scherm van de lespresentatie. Wanneer je in de les de notities aanklikt, zien de kinderen deze ook verschijnen. Het kan daarom handig zijn om van te voren de instructies uit te printen (je vindt de instructies als pdf rechts op deze pagina onder 'instructie').

- Een vraag kan over de complete aflevering of film gaan of over een fragment. Fragmenten stoppen automatisch. 

- Het advies is om niet te werken met 'devices in de klas'. Je kunt dit uitzetten door het vinkje onderin het scherm van de lespresentatie te deactiveren.

Benodigheden

- Eventueel pen en papier om aantekeningen te maken tijdens het kijken van de film(fragmenten). 

Instructies

Instructie LessonUp - Nationale Publieksprijs - Kritisch Kijken (Bovenbouw).pdf

Werkbladen

Uitleg Stemformulier Bovenbouw.pdf

Introductie

Vertel de leerlingen dat ze vandaag allerlei films gaan bekijken. Ze zijn een juryschool. Dat betekent dat ze samen met andere klassen van de school en andere scholen door het hele land stemmen op de winnaar van de Cinekid Nationale Publieksprijs.

Vraag of opdracht

Extra informatie

Tip

Kijk

Luister

Legenda

Op de slides komen deze iconen terug.

Je kunt op de iconen klikken in de slide. Dan verschijnt er een reflectievraag, opdracht of tip of extra informatie. Wanneer de leerlingen een film of aflevering gaan kijken, krijgen zij vooraf een kijk-of luistervraag.

Vraag de leerlingen of ze een van deze filmpjes al eens eerder hebben gezien of herkennen.

Remy & Juliyat

Remy en Juliyat: Personages

Remy & Juliyat: [Televisieserie]. Als een klein dorpje een asielzoekerscentrum krijgt, ontstaan spanningen tussen de oude en nieuwe bewoners. Terwijl de situatie dreigt te escaleren, ontstaat er een onwaarschijnlijke liefde tussen Remy en Juliyat uit het AZC.

personage

Een personage is een verzonnen persoon in een film, toneelstuk of boek. 

hoofdpersoon

De hoofdpersoon is het personage waar de film om draait. De kijker volgt de hoofdpersoon, ziet de ontwikkeling die hij of zij doormaakt en leeft met hem of haar mee.

bijrol

Een bijrol is een rol in een film die geen hoofdrol is, maar die wel belangrijk is voor het verhaal. 

Personages
Uitleg personage:

Een personage is een verzonnen persoon in een film, toneelstuk of boek. Een personage wordt gespeeld door een acteur of actrice.

Extra informatie hoofdpersoon:

De hoofdpersoon is het belangrijkste personage in een verhaal. Het is degene die we volgen en met wie we meeleven als kijker. De hoofdpersoon beleeft allerlei avonturen tijdens de film en heeft meestal een droom of wens. Aan het einde van de film zie je vaak of deze droom/wens in vervulling is gegaan.

Extra informatie bijrol:

Een bijrol is een rol in een film die geen hoofdrol is, maar die wel belangrijk is voor het verhaal. Een bijrol is dus een kleinere rol dan de hoofdrol.

Bekijk het volgende fragment van Remy & Juliyat en denk na over de volgende vragen. 

Wie is de hoofdpersoon? Of wie zijn de hoofdpersonen? Waarom denk je dat? 

Welke bijrollen zie je in dit fragment? 

Vragen bij het fragment. 

Deze kijkvragen gaan over het fragment op de volgende slide. Laat de kinderen eventueel aantekeningen maken.

0

De leerlingen kijken eerst een fragment. Hierbij kunnen ze letten op de personages, de hoofdpersonen en bijrollen. Fragment duurt van 0:28 tot 1:31.

Het fragment stopt automatisch.

Vragen bij het fragment.

Antwoorden

Wie is de hoofdpersoon? Of wie zijn de hoofdpersonen?

- De hoofdpersonen zijn Remy en Juliyat.

Waarom denk je dat?

- Het verhaal begint bij hen en je blijft hen volgen. Remy zit alleen in zijn kamer, en Juliyat heeft een grappig moment met haar broer. De camera blijft ook op hen gericht. Daardoor ervaar je hun emoties (Juliyat vindt het AZC spannend, Remy is te laat voor een afspraak).

Welke bijrollen heb je gezien in dit fragment?

- De ouders van Juliyat, de broer van Juliyat (Hamzah). De vriend van Remy (Max).

Wat weet je al over deze personages? Beschrijf ieder personage in een paar woorden. 

Remy

Hamzah

Max

Juliyat

Bert

Denk aan: uiterlijk, geschatte leeftijd, familie, school/werk, karakter en interesses. 

Hoe komt het dat je dit over de personages denkt te weten?

Vragen bij de gehele aflevering. 

Antwoorden

Wat weet je al over deze personages? Beschrijf ieder personage in een paar woorden. 

- Eigen interpretaties. Suggesties:

• Remy: Remy houdt van tekenen. Hij zit op de middelbare school. Hij maakt stiekem graffiti tekeningen. 
• Juliyat: Juliyat woont in een vluchtelingenopvang. Ze is bang voor harde geluiden. Ze vindt het spannend om op een nieuwe school te zijn. 
• Hamzah: Hamzah is de broer van Juliyat. Hij wilt niet in het dorp wonen. Hij houdt van voetbal. 
• Max: Max is de beste vriend van Remy. Hij vindt het niet leuk dat er een AZC is gekomen in het dorp. Hij vindt het belangrijk dat Remy een vriendinnetje krijgt.
• Bert: Bert is de vader van Remy. Hij heeft ook een dochtertje. Bert protesteert tegen de komst van het AZC. 

Hoe komt het dat je dit over de personages denkt te weten?

- Eigen interpretatie. 

De leerlingen kijken nu de gehele aflevering. Laat de kinderen eventueel aantekeningen maken zodat ze de film beter kunnen beoordelen tijdens het stemmen.

Kun je uitleggen waarom je wel of niet een volgende aflevering van Remy & Juliyat zou willen zien?

Een hoofdpersoon heeft altijd een doel, missie of een grote wens. Wat denk je dat het doel van Remy is? En wat is het doel van Juliyat? Denk je dat ze dit bereiken aan het eind van de serie?

Vragen bij de gehele aflevering.

Wat denk je dat het doel van Remy is? En wat is het doel van Juliyat? Denk je dat ze dit bereiken aan het eind van de serie?

- Eigen interpretaties. Suggesties:

• Remy wil graag tekenen. Hij wilt dat Juliyat zijn vriendinnetje wordt. Hij wilt dat zijn vader meer aandacht voor hem heeft en minder aandacht voor de komst van het AZC.
• Juliyat wil niet meer bang zijn. Ze wil niet meer in het AZC wonen. Ze wil dat Remy haar vriendje wordt.

Kun je uitleggen waarom je wel of niet een volgende aflevering van Remy & Juliyat zou willen zien?

- Eigen interpretatie. 

STIK!

STIK!: Art direction 

STIK!: [Korte speelfilm]. In de wereld waarin Bloem leeft eet iedereen plastic, behalve Bloem, zij is plastictariër. Wanneer ze erachter komt dat plastic slecht voor je is, probeert ze haar verslaafde opa te redden van zijn plastic dood.

art direction

Bij het maken van een film wordt er goed nagedacht over de art direction. Art direction gaat over de vormgeving van de film. Denk bijvoorbeeld aan: het licht, de kleding, de voorwerpen en het decor. Je ziet bijvoorbeeld dat je in de keuken bent door het fornuis en een koelkast. Er zit heel veel informatie over het verhaal verstopt in het decor. 

Bekijk het volgende fragment van STIK! en let op de art direction (de gebruikte spullen, de omgeving).

Extra informatie art direction:

De beeldende vormgeving van een film zoals die wordt geregistreerd tijdens de opnamen decors, rekwisieten, belichting, kostuums en make-up van de acteurs. De art director 'bewaakt' het artistieke gedeelte van de film.

De leerlingen kijken eerst een fragment. Hierbij kunnen ze letten op de art direction. Het fragment duurt van 0:15 tot 01:10. Laat de kinderen eventueel aantekeningen maken. 

Waar speelt het verhaal van STIK! zich af? Hoe weet je dat?

Een prop kan ervoor zorgen dat een personage extra betekenis krijgt. Denk bijvoorbeeld aan een pistool bij een politieagent. Wat zeggen de props die Bloem gebruikt (de verrekijker en het vogelboek) over haar personage?

props

Behalve de omgeving zie je ook voorwerpen in beeld. Veel voorwerpen die in films worden gebruikt heten props.

Vragen bij het fragment. 

Antwoorden

Waar speelt het verhaal van STIK! zich af? Hoe weet je dat?

- Het verhaal speelt zich af op het strand of op een eiland. Dat zie je door de duinen, de zee, het zand. Er ligt ook veel plastic op het strand. Bloem draagt een zonnehoedje. Opa draagt een luchtige blouse en een korte broek. 

Wat zeggen de props die Bloem gebruikt (de verrekijker en het vogelboek) over haar personage?

- De verrekijker en het vogelboek vertellen iets over Bloems interesse in vogels. Het laat ook zien dat zij  nieuwsgierig is en veel wilt ontdekken.

De leerlingen kijken nu de gehele film. Laat de kinderen eventueel aantekeningen maken zodat ze de film beter kunnen beoordelen tijdens het stemmen.

Tourist Trap

Tourist Trap: Genres en stijl

Tourist Trap: [Korte animatiefilm]. Een groene jeep is op een paradijselijk eiland op zoek naar de ultieme kampeerplek. Helaas is hij niet de enige die dit eiland heeft ontdekt.

animatie

Een animatiefilm is een film waarin stilstaande beelden (gemaakt met de computer, getekend of met poppen) in beweging worden gebracht door ze beeld voor beeld op te nemen. 

documentaire

Een documentaire gaat over personen, dieren of gebeurtenissen die echt bestaan.  

speelfilm

Een speelfilm is een film met een verzonnen verhaal dat door acteurs wordt gespeeld.

Vertel de leerlingen dat er verschillende filmsoorten zijn: een speelfilm, animatie en documentaire.

Uitleg animatiefilm:

Film waarin stilstaande beelden (gemaakt met de computer, getekend of met poppen) in beweging worden gebracht door ze beeldje voor beeldje op te nemen.

Uitleg documentaire:

Een documentaire gaat over personen, dieren of gebeurtenissen die echt bestaan.

Uitleg speelfilm:

Film met een verzonnen verhaal.

Bekijk het plaatje uit de film. Wat voor soort film is Tourist Trap, denk jij? 

Welke animatiefilms ken je nog meer? 

Antwoorden

Bekijk het plaatje uit de film. Wat voor soort film is Tourist Trap, denk jij? 

- Tourist Trap is een animatiefilm.

Welke animatiefilms ken je nog meer?

- Eigen interpretatie, suggesties:

• Toy Story, The Lion King, Shrek, The Incredibles, Spirited Away

De leerlingen kijken nu de gehele film. 

Hoe is Tourist Trap gemaakt, denk je?

Lijkt de film op andere animatiefilms die je kent of juist niet? Waarom wel/niet?

Hoe hebben de makers van deze film de voertuigen emotie gegeven? 

Vragen bij de gehele film.

Antwoorden

Hoe is Tourist Trap gemaakt, denk je?

- Tourist Trap is een stop motion animatie. De beelden zijn een voor een opgenomen en achter elkaar gezet. Alles is met papier gemaakt en later gedigitaliseerd in de computer om de voorwerpen meer ruimtelijk en de bewegingen vloeiender te laten lijken. 

Lijkt de film op andere animatiefilms die je kent of juist niet? Waarom wel/niet?

- Eigen interpretatie, suggesties:

• Andere animatiefilms worden veelal met de hand getekend of digitaal geanimeerd. 
• In Tourist Trap zijn de personages van papier. Vaak worden stop motion films gemaakt met personages van klei. 
• Er is geen dialoog, er wordt niet gesproken in de film.
• De film bevat veel lichte kleuren.
• De film is heel kort.

Heilig Boontje

Heilig Boontje: Filmervaring

Heilig Boontje: [Documentaire]. Merle woont in een piepklein dorp, helemaal in het zuiden van Nederland. Over een paar weken doet ze haar eerste heilige communie in de kerk. Net als haar ouders, opa's en oma's ooit hebben gedaan.

De leerlingen kijken eerst een fragment uit Heilig Boontje. 

Het fragment duurt van 07:01 - 08:25.

Het fragment stopt automatisch.

Wat is je beeld van Merle na het zien van dit fragment? Hoe zou je haar omschrijven? 

De documentaire Heilig Boontje gaat over Merle die binnenkort haar eerste heilige communie gaat doen. Ben jij of ken jij iemand die wel eens een heilige communie heeft gedaan?

Vragen bij het fragment. 

Antwoorden

Wat is je beeld van Merle na het zien van dit fragment? Hoe zou je haar omschrijven? 

- Eigen interpretatie. Suggesties: 

• Merle gelooft in Jezus. Ze gaat binnenkort haar eerste heilige communie doen. Ze vindt het spannend. Ze wilt er graag mooi uitzien. 

animatie

Een animatiefilm is een film waarin stilstaande beelden (gemaakt met de computer, getekend of met poppen) in beweging worden gebracht door ze beeld voor beeld op te nemen. 

documentaire

Een documentaire gaat over personen, dieren of gebeurtenissen die echt bestaan.  

speelfilm

Een speelfilm is een film met een verzonnen verhaal dat door acteurs wordt gespeeld.

Wat voor soort film is Heilig Boontje? Waarom denk je dat?

Vertel de leerlingen dat er verschillende filmsoorten zijn: een speelfilm, animatie en documentaire.

Vragen bij het fragment.

Antwoorden

Wat voor soort film is Heilig Boontje? Waarom denk je dat?

- Heilig Boontje is een documentaire. Het is een portret van Merle, die haar eerste communie gaat doen. Merle bestaat echt en haar familie en vrienden ook. De documentairemaakster heeft Merle gefilmd terwijl ze haar eerste communie voorbereidt en houdt.

De leerlingen kijken nu de complete film.

Hoe zou je Merle nu omschrijven? Nog steeds hetzelfde? 

Wat vond je van de film? 

Heb je iets geleerd na het kijken van de documentaire?

Vragen bij de gehele film.

Wat vond je van de film? 

- Eigen interpretatie. 

Heb je iets geleerd na het kijken van de documentaire?

- Eigen interpretatie. 

Hoe zou je Merle nu omschrijven? Nog steeds hetzelfde? 

- Eigen interpretatie. 

De Buitendienst

De Buitendienst: Thema en vorm

De Buitendienst [Televisieprogramma]: In de Buitendienst onderzoeken de presentatoren de meest uiteenlopende dingen in de natuur of uit de techniekwereld. In deze aflevering: het coronavirus.

non-fictie

Waargebeurde verhalen, verhalen die echt gebeurd zijn, noem je non-fictie. Ook teksten die informatie geven, zoals krantenartikelen, verslagen van voetbalwedstrijden en studieboeken behoren tot de non-fictie. 

fictie

Fictie betekent 'verzonnen'.  Fictieverhalen- of films komen voort uit de fantasie van de maker. Voorbeelden van fictie zijn sprookjes, toneelstukken, stripverhalen en videospelletjes. 

Is De Buitendienst fictie of non-fictie? Waarom denk je dat?

Bekijk de aflevering van De Buitendienst en denk na over de volgende vraag. 

Deze aflevering gaat over het coronavirus. Hoe leggen Shosha en Matthijs het coronavirus uit? Wat vind je van deze manier?

Deze kijkvragen gaan over de aflevering op de volgende slide. Laat de kinderen eventueel aantekeningen maken.

De leerlingen kijken de complete aflevering van De Buitendienst.

Vragen bij de gehele aflevering.

Antwoorden

Kijk de aflevering van De Buitendienst over het coronavirus. Is De Buitendienst fictie of non-fictie? Waarom denk je dat?

- De Buitendienst is non-fictie. Het is een informatieve serie, zoals het Klokhuis of het Jeugdjournaal. Echter spelen Shosha en Matthijs ook kleine toneelstukjes, wanneer ze de werking van het virus uitleggen. De Buitendienst is dus non-fictie, maar bevat fictionele elementen.

Wat vond je van deze aflevering van De Buitendienst?

- Eigen interpretatie.

Deze aflevering gaat over het coronavirus. Hoe leggen Shosha en Matthijs het coronavirus uit? Wat vind je van deze manier?

- Eigen interpretatie.

TIJD OM TE STEMMEN!

Deel de stemformulieren uit. De leerlingen mogen nu stemmen op de aflevering of film die zij het best vonden.

Remy & Juliyat 

Bron: AvroTros

STIK! 

Regie: Niek Roozen

Tourist Trap

Bron: Family Affair Films

Heilig Boontje 

Regie: Eva Nijsten

Meer zien van Cinekid? Kijk op wwww.cinekid.nl

Een filmrecensie schrijven

1. Bekijk de film. 

Tijdens het kijken kun je op verschillende onderdelen letten: de art direction, het acteerwerk, het verhaal, de muziek. Het kan handig zijn om tijdens het kijken aantekeningen te maken!

2. Beschrijf kort het verhaal. 

Aan het begin van de recensie kun je de lezer vertellen waar de film overgaat. Je hoeft geen details te gebruiken. Een paar zinnen is voldoende. 

3. Vertel je mening.

Wat vind je van de film? Vertel je mening over de verschillende onderdelen van de film. Gebruik argumenten om je mening te onderbouwen (Ik kon niet goed meeleven met de personages, want de acteur kon niet goed acteren). 

4. Geef een eindoordeel

Sluit je recensie af met een duidelijke eindconclusie die je argumenten samenvat ('Ondanks het slechte acteerwerk, was de film toch heel spannend en soms ook grappig.')

5. Beoordeel je tekst

Ben je tevreden met de tekst? Als je recensie goed geschreven is, kom je geloofwaardiger over!

Extra opdracht 

Extra opdracht

Een recensie schrijven. Een stappenplan is te vinden op de laatste slide. Als de leerlingen deze opdracht achteraf uitvoeren, is het handig als ze aantekeningen maken tijdens het kijken van de films.