Fictietheorie_algemeen

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2-4

Fictietheorie

Doelen

• Fictie en non-fictie
• Verhaalopbouw
• Vertelde tijd en verteltijd
• Vertelperspectieven
• Hoofdpersonen, bijfiguren en persoonsbeschrijving

Fictie & non-fictie

• Fictie is een verzonnen verhaal, is er ook realistische fictie?
• Non-fictie is een niet-verzonnen verhaal

Waar denk je aan bij fictie?

Verhaalopbouw

• Chronologisch (tijdsvolgorde) en niet-chronologisch
• Tijdsprongen en flashbacks

vertelde tijd vs verteltijd

vertelde tijd > tijd die in beslag wordt genomen door de gebeurtenissen in het verhaal. 

Verteltijd > leestijd, uitgedrukt in bladzijden.

uitleg

vertelde tijd                             tempo                           verteltijd

1 uur                                            traag                              300 pagina's

70 jaar                                        snel                                3 pagina's

1 jaar                                           gemiddeld                  250 pagina's

 

Vertelperspectief

• ik-vertelperspectief
• personaal vertelperspectief / hij-/zij-vertelperspectief
• auctoriaal vertelperspectief /alwetende verteller
• wisselend perspectief

Vertelperspectief

Het standpunt van waaruit een verhaal wordt verteld.

• ik-vertelperspectief
• hij/zij-vertelperspectief
• alwetend/auctoriaal perspectief
• meervoudig perspectief
  

Hoofdpersonen en bijfiguren

Hoofdpersoon	Bijfiguur
Uitgebreid beschreven	minder uitgebreid beschreven
Heeft een duidelijk doel	Helper/tegenstander
Je leest het verhaal vanuit hem/haar

persoonsbeschrijving

Als je een personage beschrijft, 

let je op verschillende elementen  : 

uiterlijk: gezicht, haar, kleding

1

karaktereigenschappen

2

kenmerken: leeftijd, gezondheid, rijk of arm

3

relaties met anderen : familie, vrienden, klasgenoten, vijanden,...

4

Kijk naar de volgende korte film 'Raak'

Noteer in een nieuw word document:

1. Wat is het vertelperspectief?
2. Wat kom je te weten over de hoofdpersonen?
3. Wie zijn de bijfiguren?
4. Verhaalopbouw: hoe begint de film?
5. Verhaalopbouw: hoe eindigt de film?
6. Is dit fictie of non-fictie?
7. Wat is de vertelde tijd? 

Kijk samen met de klas naar de filmscène van deze korte film Raak.

In deze film wordt het verhaal verteld vanuit meerdere vertellers. 

Fictie is

1. waargebeurd
2. zelf meegemaakt
3. verzonnen
4. gedichten

Non-fictie is

1. Gedichten
2. Een sprookje
3. Romans
4. Kranten

Een voorbeeld van een fictietekst is

1. advertentie
2. roman
3. filmtrailer
4. gebruiksaanwijzing

De speelfilm De Titanic is

1. niet realistische fictie
2. realistische fictie
3. non-fictie
4. niet realistische non-fictie

Als een schrijver schrijft over zijn eigen leven dan heet dat

1. realistische fictie
2. realistische non-fictie
3. niet realistische fictie
4. non-fictie

Ik-vertelperspectief

Hij/zij-vertelperspectief

Alwetend vertelperspectief

Hij ziet zijn vrienden lopen in de stad. 

Hij zou er morgen wel achterkomen dat je het leven niet kan plannen.

Wat een vervelend mannetje, denk ik terwijl ik zijn kop koffie inschenk. 

Harry Potter is een voorbeeld van

1. non-fictie
2. niet realistische non-fictie
3. realistische fictie
4. niet realistische fictie

Chronologisch is

1. bepaalde hoeveelheid tijd
2. de gebeurtenissen in de juiste volgorde
3. een voorval dat al eerder is gebeurd
4. een vooruitblik in het verhaal

vertelperspectief

hoofdpersoon

ik-verhaal

hij/zij-verhaal

karakter

uiterlijk

verandering

Droom ik nog steeds? Ik blijf een paar seconden doodstil liggen.

Nadia bleef staan. "Hallo, ik ben Nadia". Bas liet zijn blik over de tengere brunette glijden.

Flashback is

1. vooruitblik in het verhaal
2. een bepaalde tijd in het verhaal
3. een voorval dat eerder is gebeurd
4. een tijdsprong maken

Een tijdsprong is

1. een stuk tijd waarover niets wordt vermeld
2. een verhaal wordt niet verteld in de juiste volgorde
3. een vooruitblik in het verhaal
4. een verhaal speelt zich af in een bepaalde tijd

Een hoofdpersonage

1. er wordt alleen over het uiterlijk verteld
2. er wordt alleen over het innerlijk verteld
3. er wordt alleen over het gevoel verteld
4. een combinatie van A, B en C