3V - H5 Les 1 _ Start H5.1 + H5.2

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

H5

§5.1 + §5.2

Planning

• Korte herhaling H4

• Uitleg soorten chemische reacties (H5)
• -> Ontledingen
• -> Verbrandingen

• Aan het werk

Wat is een chemische reactie?

Wat was ook alweer een reactievergelijking?

1. reactie + product --> stof(fen)
2. reactiestof(fen) --> beginstof(fen)
3. product(en) --> stof(fen)
4. beginstof(fen) --> reactieproduct(en)

Water (s) ---> Water (l)
Is een voorbeeld van:

1. Chemische reactie
2. Ontledingsreactie
3. Faseovergang
4. Geen chemische reactie

Het oplossen van suiker is :

1. Chemische reactie
2. Geen chemische reactie

Water koken is:

1. Chemische reactie
2. Geen chemische reactie

Aardappelen koken is:

1. Chemische reactie
2. Geen chemische reactie

Welke coëfficienten moet je invullen om de vergelijking kloppend te maken?

....H​2​​O+....F​2​​→....HF+....O​2​​

1. 1 - 1 - 2 - 1
2. 2 - 2 - 2 - 1
3. 2 - 2 - 4 - 2
4. 2 - 2 - 4 - 1

Wat is de juiste reactievergelijking waarbij fosfortrichloride ontstaat, wanneer men fosfor en chloor met elkaar laat reageren?

1. P+3Cl​2​​→2PCl​3​​
2. P+O​2​​+3Cl​2​​→2PCl​3​​
3. 2P+3Cl​2​​→2PCl​3​​
4. 2PCl​3​​→2P+3Cl​2​​

Chemische reacties

=> Proces waarbij beginstoffen verdwijnen en er nieuw stoffen ontstaan (reactieproducten)

Verschillende chemische reacties:

• Ontledingsreacties
  
• Vormingsreacties
• -> Verbrandingreacties

Chemische reacties

Ontledingsreactie

• Een stof (molecuul) wordt uit elkaar gehaald 
• Uit 1 stof ontstaan er 2 of meer nieuwe

• 1 beginstof -> 2 (of meer) reactieproducten

Chemische reacties

Ontledingsreactie 

• Kosten energie 

Type ontledingreacties:

• Fotolyse 
• Thermolyse 
• Elektrolyse

-> Licht

-> Warmte

-> Elektriciteit

Zijn ontledingsreacties exotherm of endotherm? Leg uit...

Chemische reacties

Ontledingsreactie 

• Kosten energie 

• De meeste ontledingen zijn Endotherm

Chemische reacties

Vormingsreacties

• Er worden nieuwe stoffen gevormd
• Bijvoorbeeld: Verbrandingsreacties

Welke (3) 'dingen' heb je nodig voor een verbranding?

Chemische reacties

Verbrandingsreacties

• -> Stoppen door  1 v/d 3 weghalen

• Blusmiddelen

Chemische reacties

Verbrandingsreacties

• Reactie tussen brandstof en zuurstof
• Altijd zuurstof als beginstof

• Brandstof + O₂ -> ... oxides 

• Bij verbranding ontstaan de oxides van de aanwezige atoom(soort)en in de brandstof

Chemische reacties 

(Tabel 5.6 boek)

Chemische reacties

Metalen

• Bijv.: Verbranding van magnesium:

• 2 Mg + O₂ -> 2 MgO

• Bijv.: Verbranding van Aluminium:
• 4 Al + 3 O₂ -> 2 Al₂O₃

Chemische reacties

Niet metalen

2 soorten verbrandingen:

1. - Volledig = Voldoende zuurstof aanwezig
2. - Onvolledig - Onvoldoende zuurstof aanwezig

• Bij verbranding ontstaan de oxides van de aanwezige atoom(soort)en in de brandstof

Chemische reacties

Niet metalen

• Bij verbranding ontstaan de oxides van de aanwezige atomen in de brandstof

• Verbranding van methaan: CH₄
• Volledig: 

• Onvolledig:
  

CH​4​​+2O​2​​→CO​2​​+2H​2​​O

4CH​4​​+5O​2​​→2CO+2C+8H​2​​O

Chemische reacties

Niet metalen

• Ontstaande oxides:

Sleep de juiste begrippen naar de ontledingstypes

Fotolyse

Elektrolyse

Thermolyse

Warmte

Licht

Elektriciteit

Een ontledingsreactie kun je herkennen aan:

1. er staan 2 of meerdere beginstoffen
2. er is maar één beginstof
3. er is maar één reactieproduct

Welke onderstaande reactie(s) is/zijn een ontledingsreactie?

1. Mg+O​2​​⟶2MgO
2. 2P​2​​O​5​​⟶P​4​​+5O​2​​
3. CH​4​​⟶C+2H​2​​
4. H​2​​+Cl​2​​⟶2HCl

In het reactieschema van een verbranding staat:

1. altijd zuurstof voor de pijl
2. altijd zuurstof na de pijl
3. nooit zuurstof
4. maar één beginstof

Welke reactie(s) is/zijn een verbrandingsreactie?

1. kwikoxide(s) -> kwik (l)+ zuurstof (g)
2. water (l) -> waterstof (g) + zuurstof (g)
3. magnesium (s) + zuurstof (g) -> magnesiumoxide (s)
4. ammoniumdichromaat (s) -> chroomoxide(s) + stikstof (g) + water (l)

Je verhit suiker in een reageerbuis. Na de reactie zijn koolstof, koolstofdioxide en water onstaan. Hierdoor wordt het bruin.

Is dit een ontledingsreactie of een verbranding? Leg kort uit.

Je verhit de vaste stof 'kopercarbonaat' in een reageerbuis. Na de reactie zijn koperoxide en koolstofdioxide ontstaan.

Om welk type ontledingsreactie gaat het?

Je verbrand suiker (C6H12O6) volledig.

Stel de reactievergelijking op:

Aan de slag 

• Doorlezen §5.1 + §5.2
• Maken opdrachten:
  

      * §5.1 -> 3, 6, 8, 10, 11, 14

      * §5.2 -> 15, 16, 18, 22, 24, 26

• Eerste 5 minuten in stilte
• Daarna fluisterend overleggen met buur of werken met muziek

• Vraag? Steek je hand op
• Af? => Geen huiswerk