Les 4. 5H.cluster 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Telefoon in de telefoon-tas

https://classroom.google.com/c/MzkxOTY1NjUzNTEy

Openingsopdracht: (examen)actualiteit

Even opfrissen

Excursie Ouddorp   uitwerkingen inleveren Google Classroom (iedereen) uiterlijk vanavond in Google Classroom. 

Startopdracht: §1.7 - §1.9

• Wat?  Maken stencil startopdracht
• Klaar? Doornemen 1.10 - 1.11 

Bespreken startopdracht

In tweetallen: beantwoord onderstaande vragen

1. Waarom zorgt uitschuiving van arbeidsintensieve landen naar lage-lonen landen ervoor dat het Verenigd Koninkrijk zijn maakindustrie niet kan vasthouden?
2. India schuift langzaam in het wereldsysteem op van periferie naar semi-periferie. Hoe is dat te verklaren?
3. Op welke manieren zijn de historische banden tussen het Verenigd Koninkrijk en India nog zichtbaar?
4. Vrijhandel zorgt in theorie voor meer economische groei, maar de praktijk is weerbarstig. Waarom?
5. Waarom zorgt het consumptiepatroon in de EU voor meer globalisering en schaalvergroting van de landbouw?
6. Globalisering zet de wereldmarktprijs van landbouwgoederen onder druk. Waarom?

Huiswerk bespreken: 

 H1.7: opdr. 1,2,5

H1.8: opdr. 1,2,3

H1.9: opdr. 1,2,6 

Leerdoelen §1.10 - §1.12 

• Wat betekent de globalisering voor de landbouw in de EU?
• Welke maatregelen neemt de EU om de landbouw te beschermen?
• Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen Polen en Nederland wat betreft landbouw?
• Wat zijn de betrokken actoren?

Theorie §1.10

Globalisering van de landbouw en de EU

Landbouw zijn alle activiteiten in de complete productieketen van planten en dieren tot de consumptie ervan: van de grond tot de mond.

Globalisering

Wereldwijde handel van landbouwproducten

Marktwerking

Grote concurrentie, productiekosten moeten lager

-> niet voor iedereen mogelijk, kosten in ene land nou eenmaal hoger dan andere land

Globalisering

Wereldwijde handel van landbouwproducten

Marktwerking

Grote concurrentie, productiekosten moeten lager

-> niet voor iedereen mogelijk, kosten in ene land nou eenmaal hoger dan andere land

WTO

Vrijhandel:

Afschaffen subsidies en heffingen

Theorie: concurrentie zorgt voor betere en goedkopere producten

Werkelijkheid: wegconcurreren kleine boeren uit ontwikkelingslanden

WTO

Vrijhandel:

Afschaffen subsidies en heffingen

Theorie: concurrentie zorgt voor betere en goedkopere producten

Werkelijkheid: wegconcurreren kleine boeren uit ontwikkelingslanden

https:

EU

Beschermingsmaatregelen:

• importheffingen
• exportsubsidies

Uitgangspunten:

• Boer: redelijk inkomen
• Consument: gezonde levensmiddelen tegen betaalbare prijs
• Moeilijke regio's: landbouw moet blijven bestaand

0

kerndoelen:

• De Europese burgers moeten kunnen beschikken over voldoende en betaalbaar voedsel.  
  
• De Europese boeren moeten een redelijke levensstandaard krijgen met een stabiel inkomen.
  

Het ontstaan van de EU

1951: EGKS

1957: EEG

1962: GLB; productiesubsidies

         -> 1970: quota

         -> 1992: inkomenssubsidies

1993: EU; protectie

na 2000: ontwikkeling nieuw GLB, focus op plattelandsontwikkeling

Nieuw GLB:

• Economie
• Natuur en Milieu
• Leefbaarheid

Theorie §1.11

De invloed van de EU op de landbouw in Nederland en Polen

§ 1.11 De invloed van de EU op de landbouw in Nederland en Polen

Landbouw zijn alle activiteiten in de complete productieketen van planten en dieren tot de consumptie ervan: van de grond tot de mond.

Ontwikkelingen in de landbouw

• Gemondialiseerd
• Geïndustrialiseerd

Boerderij -> boerenbedrijf

Ontwikkelingen in de landbouw

• Gemondialiseerd
• Geïndustrialiseerd

Boerderij -> boerenbedrijf

Actoren

• Boeren: primaire productie landbouwproducten
• Agribusiness: bedrijven die zorgen voor de rest van de productie (opslag, distributie, verwerking etc.)
• Overheden en internationale organisaties: regels, controle en voedingsadvies. 
• Consument: bepaalt wat er gekocht wordt, dus ook wat er geproduceerd wordt. 

Gevolgen:

• Boeren kunnen de concurrentie niet aan
• Boeren blijven innoveren

-> Nederland op een na grootste voedselexporteur

Gevolgen:

• Boeren kunnen de concurrentie niet aan
• Boeren blijven innoveren

-> Nederland op een na grootste voedselexporteur

               Nederland                     VS. 

Polen

Ruimtegebruik

Nederland: 41.543 km2

                         17 miljoen inwoners

                         54% agrarisch, druk van bebouwing en water 

Polen:          312.679 km² (7x groter dan Nederland)

                        38 miljoen inwoners

                        50% van de ruimte gebruikt voor de landbouw

GLB

Nederland: 

Sinds 1963 steun voor moderne, grootschalige bedrijfsvoering.

-> Schaalvergroting

Polen:

Sinds 2004 lid. Hervormde GLB (minder steun).

-> Verdubbeling inkomens, schaalvergroting (extensiever dan NL)

Theorie §1.12

De toekomst van de landbouw in Nederland en Polen

§ 1.12 De toekomst van de landbouw in Nederland en Polen

Ontwikkelingen

1. Bedrijfsbeëindiging
2. Intensivering
3. Specialisatie
4. Diversificatie

Ontwikkelingen

1. Bedrijfsbeëindiging
2. Intensivering
3. Specialisatie
4. Diversificatie

Nadelen intensieve landbouw

1. Veeziekten verspreiden zich snel 
   
2. Weinig geld voor dierenwelzijn door lage prijzen 
   
3. Het milieu loopt gevaar 
   
4. Gebruik van irrigatiewater kan aangrenzende gebieden verdrogen 
   

+

Afname landschappelijke kwaliteit

Afname landschappelijke kwaliteit

Nadeel?

• Economisch: recreatiemogelijkheden nemen af.

Oplossing?

• GLB: focus op biologische landbouw

Aan de slag: individueel uitwerken

1. Maak  opdrachten 1.10, 1.11, 1.12

2. Klaar? Doornemen H1.1 - 1.12

Volgende les: D-toets H1.1 - H1.12

Deze gaan we in de les bespreken

Reflectie