4.1 De stroomkring basis

• Science
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Leerdoelen 4.1 deel 1

• Ik kan uitleggen wat elektriciteit is.
  
• Ik kan uitleggen wat een stroomkring is.
  
• Ik ken een aantal geleidende en isolerende materialen.
  
• Ik kan uitleggen dat de stroomsterkte voor & na een lampje gelijk is

4.1 de stroomkring

Welkom

• Neem plaats

Telefoon in je tas, tas op de grond

Pak je boeken en begin te lezen met hoofdstuk 4

Waaruit komt elektriciteit

Spanningsbronnen

• stopcontact
• batterij
• accu 
• zonnecel
  

Stroomkring

Spanningsbron levert stroom, dit

gaat via het snoer naar het apparaat

Samen vormen ze een stroomkring

Door het snoer loopt een stroom van

elektronen, dit zijn hele kleine deeltjes

die door een metalen draad kunnen

bewegen. 

Wanneer loopt er stroom?

3 voorwaarden

1.  Spanningsbron aanwezig 
2. Een gesloten stroomkring
3. Geleiders (materiaal wat stroom
   doorlaat, geleid, zoals koper)

Lamp gaat branden

Wanneer de stroom loopt

Stroom loopt van plus (+) naar min (-)

Lamp is energie verbruiker: zet energie 

van de stroom om in licht en warmte

Snoeren  bevatten koperdraad, transporteren de stroom en zijn

geïsoleerd  en zijn daardoor veilig om vast te pakken.

Isolator: koolstof, kunststof, glas, hout: wat stroom niet geleid

Practicum

Isolatoren

Tijdens dit practicum gaan we onderzoeken welke stoffen de stroom wel geleid (=doorgeven) en welke stoffen niet.

In ItsLearning staat bij week 9 een link naar een website om zelf schakelingen te maken 

Dit in ItsLearning  laten zien

Leerdoelen 4.1 deel 1

• Ik kan uitleggen wat elektriciteit is.
  
• Ik kan uitleggen wat een stroomkring is.
  
• Ik ken een aantal geleidende en isolerende materialen.
• Ik kan uitleggen dat de stroomsterkte voor & na een lampje gelijk is.

Opdrachten Havo/VWO

Lezen/leren boek 
blz 95 en 96

Maken opdrachten

4.1 opdracht 1 t/m 8

Opdrachten TL

Lezen/leren boek

blz 85

Maken opdrachten

4.1 opdracht 1 t/m 2

Juiste spanning

Nederland 230 V

Amerika 120 V of 240 V

Apparaten MOETEN op de juiste spanning worden aangesloten.

Te lage spanning: apparaat werkt niet of niet goed

Te hoge spanning: apparaat gaat kapot

Elektrische stroom

• Spanning (U) loopt alleen over gesloten stroomkring
  
• Spanning (U) meet je in Volt (V)
• Spanning duwt Elektronen door stroomkring 
• Elektronen transporteren energie van batterij naar lampje 
• Elektronen bewegen van min naar plus
• Elektrische stroom gaat van plus naar min
• Hoe sterker de stroom hoe meer elektronen
   per seconde door de stroomkring
• Stroomsterkte (I) meet je in Ampère  (A)

Volgende dia is film over stroom

let op

andersom!

Is het gevaarlijk om een stroomdraad aan te raken?

Stroomsterkte (I) meet je in Ampère (A); Spanning (U) in volt (V)

Bij een hoge stroomsterkte heel veel elektronen bewegen door de draden.

Bij een hoge spanning (U) hebben de elektronen veel energie.

Gevaarlijk? Dit hangt af hoe groot de stroomsterkte is

Is het gevaarlijk om een stroomdraad aan te raken?

	spanning (U)	stroom (I)	Effect
Schrikdraad	heel hoog	heel klein	klein korte schok
Stopcontact	lager	heel groot	Levensgevraarlijk
Hoogspannings- kabel	heel hoog	heel groot	levensgevaarlijk
Batterij	laag	klein	je voelt niets

Leerdoelen 4.1 deel 2

• Ik kan een stroomschema met 1 lampje tekenen.
  
• Ik ken het verschil tussen een serie- en parallelschakeling.
  
• Ik kan uitleggen dat lampjes in een schakeling feller of minder fel branden.
  
• Ik ken de grootheden I en U en de bijbehorende eenheden.
• Ik weet hoe elektrische energie ontstaat.

Elektrische componenten en symbolen

Alle elektrische apparaten hebben een bepaald 'logo' (symbool).

Deze zijn belangrijk voor het tekenen van een schakelschema.

Bij het bouwen begin je bij de + van de spanningsbron.

Leer deze symbolen

Vier regels bij het tekenen

1. Draden tekenen we alleen horizontaal of verticaal.

2. Afstanden in het schakelschema zeggen niets over de werkelijke afstanden.

3. Posities in het schakelschema zeggen niets over de werkelijke posities.

4. Het schakelschema moet zo overzichtelijk mogelijk zijn. 

Serieschakeling

In een serieschakeling zien we alle lampjes op een rij staan. 

Een voordeel is dan dat het weinig stroomdraad kost.

Een nadeel is dat wanneer 1 lampje stuk gaat, alle lampjes stuk gaan.

Spanning wordt over de lampen verdeeld

De stroom is overal in de stroomkring gelijk

Parallelschakeling

Alle lampjes staan apart aangesloten Elk lampje heeft eigen stroomkring

Een voordeel: er 1 lampje stuk,
 de rest doet het nog.

Nadeel kost veel extra stroomdraad 

De stroom is overal in de stroomkring gelijk

Spanning wordt over de lampen verdeeld

Ontstaan elektrische energie

Batterij: door chemische reactie; zijn de reagerende stoffen op, dan is de batterij leeg.

Penlite of dikke batterij geven beide 1.5 V. In de dikke meer stoffen, gaat daarom langer mee.

Zonne-energie, windenergie, elektriciteitscentrales

Bewegings- of warmte- energie wordt omgezet in elektrische energie

2 filmpjes

Serie schakeling: 

• spanning verdeeld over onderdelen. 
  

• Stroomsterkte overal gelijk.
  

Havo

Parallel schakeling:

• spanning overal gelijk. 

• stroomsterkte verschilt per onderdeel. 

Havo

Grootheid	Symbool	Eenheid	afkorting
Spanning	U	Volt	V
Stroomsterkte	I	Ampere	A

Neem tabel over in schrift 

Leerdoelen 4.1 deel 2

• Ik kan een stroomschema met 1 lampje tekenen.
  
• Ik ken het verschil tussen een serie- en parallelschakeling.
  
• Ik kan uitleggen dat lampjes in een schakeling feller of minder fel branden.
  
• Ik ken de grootheden I en U en de bijbehorende eenheden.
• Ik weet hoe elektrische energie ontstaat.

Opdrachten Havo/VWO

Lezen/leren boek 
blz 95 en 96

Maken opdrachten

4.1 opdracht 1 t/m 13

Opdrachten TL

Lezen/leren boek

blz 85

Maken opdrachten

4.1 opdracht 1 t/m 14

Let op verschillen tussen T en Havo

Idee tl huiswerk laten maken want 4.2 is schakelingen, dus dit herhalen dan kunnen ze aan de slag en dan voor Havo rest uitleggen, of beide en dan ook praktijk doen

Wat weet je al van Elektriciteit:

Serie-schakeling          Parallel-schakeling

Serieschakeling

• alle onderdelen zitten in 1 stroomkring

•  Spanning (U) wordt verdeeld over alle onderdelen

•  U_totaal = U₁ + U₂ +U₃ + enz. 

• de stroomsterkte (I) is overal gelijk 

• Schakelaar staat altijd in serie met een onderdeel.

• Werkt 1 onderdeel niet dan werkt de rest ook niet meer

• Elk onderdeel heeft zijn eigen stroomkring
  

•  Spanning(U) is in elk onderdeel hetzelfde. 

• de stroomsterkte verschilt per onderdeel 

• I_totaal = I₁ + I₂+ I₃ 
  

• Werkt 1 onderdeel niet dan werken de andere onderdelen nog wel. 
  

Schakelschema's tekenen.

•  schakelschema's zijn overzichtelijk 
• elk onderdeel heeft een eigen symbool (binas tabel 14)
• Begin altijd van uit spanningsbron en eindig daar ook weer.