8.3. Een verzuilde samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Historisch Overzicht 

vanaf 1848

Nederland van 1848 tot 1914

3. Een verzuilde samenleving

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je uitleggen hoe de Nederlandse  samenleving in 4 zuilen verdeeld raakte

Protestanten en katholieken

• 19e eeuw  alle Nederlanders christelijk
• confessionelen: "alle gezag komt van God" 
• Veel protestanten, minder katholieken
• Katholieken voelen zich achtergesteld en strijden voor gelijke rechten = emancipatie

Herman Schaepman 

RKSP

Abraham Kuyper

ARP

Schoolstrijd

- De overheid betaalt voor openbare scholen. 

- Confessionelen willen onderwijs dat aansluit bij hun geloof én dat de overheid dat betaald

- De overheid vindt dit onzin

Deze strijd tussen de confessionelen en de liberalen noemen we de schoolstrijd

Liberalen

• in 1848 nog geen politieke partij, maar meer een manier van denken
• Toen de ARP, de RKSP en de SDAP ontstonden, richten ook zij een partij op de Liberale Unie
• Veelal de rijkere burgers stemden op deze partij

Verzuiling

• De samenleving raakte verdeeld in 4 groepen.
• Deze groepen hadden eigen: krant, omroep, vakbond, politieke partij, sportvereniging, tijdschriften, slager, etc
• Dit ging extreem ver. Omgaan met iemand uit een andere zuil was uit den boze!

lees bladzijde 183

Casus

Waarom had Nederland bijna drie eeuwen lang geen bisschoppen?

lees bladzijde 184

Een nieuw religieus landschap

Welke ongelijkheid bestond er tussen mensen van verschillende religieuze achtergronden in de Nederlandse samenleving tot 1795?

Hoe werd aan het einde van de 18de en het begin van de 19de eeuw een einde gemaakt aan deze ongelijkheid?

Noem drie gevolgen van de toegenomen geloofsvrijheid in de 19de eeuw.

Noem een belangrijk verschil tussen het confessionalisme en het politiek liberalisme.

lees bladzijde 185

Een land van minderheden

Wat was voor liberalen een belangrijke functie van onderwijs?

Welke mogelijkheden hadden ouders dankzijn de 'vrijheid van onderwijs', die in de grondwet was opgenomen?

Leg uit waarom de liberalen voorstanders waren van vrijheid van onderwijs, maar tegenstanders van het subsidiëren daarvan.

De katholieken werkten vóór 1850 wel samen met de liberalen, maar daarna al snel niet meer. Geef ene verklaring voor deze verandering.

De antirevolutionairen en de katholieken gingen samenwerken tegen de liberale onderwijspolitiek. Noem een religieus en een financieel bezwaar dat zij gebruikten als argument in deze discussie.

In de Nederlandse samenleving trad een proces van verzuiling op. let uit wat met dit begrip wordt bedoeld.

Er ontstonden 4 zuilen in Nederland. In welke volgorde ontstonden die?