Samenstellingen

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

Taalverzorging

Maak nieuwe woorden:
1: fiets, deur, slag, lees, schoenen, eiken
2: plank, doos, boom, klink, bel

Leerdoel

Je weet welke regels je moet toepassen bij tussenletters in samenstellingen.

 

Aan het eind van de les kun je zelf samenstellingen maken

Samenstelling

Als je twee woorden aan elkaar plakt, maak je een nieuw woord. 

Dat heet een samenstelling: school + boek = schoolboek.

Bessensap

Abrikozenjam

Benzinegeur

Aspergesoep

Hondenhok

Beresterk

Reuzenrad

Spinnenweb

Rodekool

Spinnewiel

Reuzeleuk

Gemeentehuis

Roggebrood

Rijstevlaai

Hoofdregel

Als het eerste deel van een samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat alleen een meervoud op -en heeft, 

schrijf je -en- tussen de woorden.

Boekenbon
Paardenstal
Tomatensoep

Wanneer geen extra -n?

1. Als het eerste deel van de samenstelling geen meervoud heeft. --> bezinegeur
2. Als het eerste deel van de samenstelling ook een meervoud op -s heeft --> groentewinkel
   
3. Het eerste deel van de samenstelling verwijst naar iets waar er maar één van is. --> maneschijn
   

Wanneer geen extra -n? 

4. Als het eerste deel geen zelfstandig naamwoord is. 

 --> Armelui

5. Het eerste deel een bijvoeglijk naamwoord versterkt 

---> Beresterk

Wanneer schrijf je een extra -s?

Als je in een samenstelling een -s- hoort, dan schrijf je die ook.

Soms begint het tweede deel van de samenstelling met 

een s-klank. 

Vervang dan het tweede deel door een ander woord dat niet met een s-klank begint --> Oorlogsschip - oorlogsbuit 

hebben+ding

1. hebbeding
2. hebbending
3. hebding

Breken+been

1. breekbeen
2. brekenbeen
3. brekebeen

peer+sap

1. peersap
2. perensap
3. peresap

station+plein

1. stationplein
2. stationsplein

zon+stelsel

1. zonnestelsel
2. zonnenstelsel
3. zonstelsel

arm+lui

1. armelui
2. armenlui
3. armlui

mening+verschil

1. meningverschil
2. meningsverschil

zaak+man

1. zaakman
2. zakeman
3. zakenman

meisje+fiets

1. meisjefiets
2. meisjesfiets

kat+bak

1. katbak
2. kattebak
3. kattenbak
4. kattensbak

Rijst + pap

Tarwe+bloem

Verkeer+situatie

Leerdoel

Je weet welke regels je moet toepassen bij tussenletters in samenstellingen.

 

Aan het eind van de les kun je zelf samenstellingen maken

Huiswerk

Maak opdracht 1, 2 en 3

Paragraaf taalverzorging blz. 136

Maandag 19 april

Extra

Vond je deze lesstof nou lastig?

Extra oefenen: www.cambiumned.nl

óf 

Vraag mij om extra uitleg