Spelling: samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Spelling

Tussenletters in samenstellingen

Leerdoel

Je weet welke regels je moet toepassen bij tussenletters in samenstellingen.

Maak nieuwe woorden:
1: fiets, deur, slag, lees, schoenen, eiken
2: plank, doos, boom, klink, bel

Samenstelling

Als je twee woorden aan elkaar plakt, maak je een samenstelling: school + boek = schoolboek.

Wanneer komt er een -(e)n-?

Als het eerste deel van een samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat alleen een meervoud op -en heeft, schrijf je -en- tussen de woorden.
Boekenbon
Paardenstal
Tomatensoep

Is het eerste deel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord?

nee?

ja?

schrijf -e

platteland

huilebalk

heeft het eerste deel een mv op -s?

nee?

schrijf -en:

lampenkap

koekenpan

ja?

schrijf -e

gedachtegang

aspergesoep

Wanneer geen extra -n? 1/2

• Als het eerste deel van de samenstelling geen meervoud heeft. Gerstebier
  
• Als het eerste deel van de samenstelling ook een meervoud op -s heeft. Groentewinkel
  
• Het eerste deel van de samenstelling verwijst naar iets waar er maar één van is. Maneschijn
  

Wanneer geen extra -n? 2/2

• Als het eerste deel geen zelfstandig naamwoord is. Armelui
• Het eerste deel een bijvoeglijk naamwoord versterkt. Beresterk
  

Wanneer moet je een -s toevoegen?

• Als je in een samenstelling een -s- hoort, dan schrijf je die ook.
• Soms begint het tweede deel van de samenstelling met een s-klank. Vervang dan het tweede deel door een ander woord dat niet met een s-klank begint. Oorlogsschip - oorlogsbuit Hoofdstraat - hoofddoek
  

peer+sap

1. peersap
2. perensap
3. peresap

Perensap

Het eerste deel van een samenstelling is een zelfstandig naamwoord en heeft alleen een meervoud op -en.

(peren)

hebben+ding

1. hebbeding
2. hebbending
3. hebding

hebbeding

Het eerste deel van een samenstelling is heeft geen meervoud.

(hebben)

arm+lui

1. armelui
2. armenlui
3. armlui

armelui

Het eerste deel van een samenstelling heeft geen meervoud.

zon+stelsel

1. zonnestelsel
2. zonnenstelsel
3. zonstelsel

zonnestelsel

Het eerste deel verwijst naar iets waar er maar één van is.

station+plein

1. stationplein
2. stationsplein

stationsplein

Als je in een samenstelling een s-klank hoort, dan schrijf je die ook.

mening+verschil

1. meningverschil
2. meningsverschil

meningsverschil

Als je in een samenstelling een s-klank hoort, dan schrijd je die ook.

zaak+man

1. zaakman
2. zakeman
3. zakenman

zakenman

Het eerste deel van een samenstelling is een zelfstandig naamwoord en heeft alleen een meervoud op -en.

(zaken)

kat+bak

1. katbak
2. kattebak
3. kattenbak
4. kattensbak

kattenbak

Het eerste deel van een samenstelling is een zelfstandig naamwoord en heeft alleen een meervoud op -en.

(katten)

platte + land

tarwe+bloem