4.2 Vorming van geslachtscellen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4.2 

Vorming van geslachtscellen

Leerdoelen

Je kunt uitleggen hoe haploide geslachtscellen ontstaan uit diploide lichaamscellen

Je kunt de vorming van eicellen en spermacellen beschrijven

Vorming geslachtscellen

Chromosomen in een gewone

lichaamscel van een man:

Van een vrouw zou er hetzelfde

uit kunnen zien maar dan met 

2 keer een X chromosoom

Vorming geslachtscellen

Deze cellen noem je diploïd (2n).

Van elk type chromosoom is een 

paar aanwezig.

Beide chromosomen van een

paar noem je homoloog.

Bij de mens 23 paar 

= 46 chromosomen

Vorming geslachtscellen

Als in een zaadcel en een eicel

net zoveel chromosomen

zouden zitten dan zou je na de 

bevruchting een bevruchte 

eicel met 92 chromosomen

hebben. Dit kan niet.

Vorming geslachtscellen

Dus: bij de vorming van de 

geslachtscellen moet het aantal

chromosomen worden 

gehalveerd zodat van elk 

chromosomenpaar er maar één

in zit.

Vorming geslachtscellen

Geslachtscellen zijn dus

haploïd (n).

Bij de mens bevatten ze 

23 chromosomen.

Vorming geslachtscellen

Geslachtscellen ontstaan uit stamcellen.

Ze onstaan uit een deling die anders gaat

dan de gewone celdeling (mitose).

Deze deling heet reductiedeling/ meïose.

Deze deling start óók na de G2 fase. 

Het DNA (de chromosomen) is dus al

verdubbeld.

Doel van de mitose - identieke cellen met 2n chromosomen maken voor groei en vervanging 

Doel van de meïose - vormen van geslachtscellen met n aantal chromosomen

Vóór de meiöse (S fase)

Reductiedeling

Meiose I 

Chromosoomparen gaan uit elkaar 

Meiose II 

Chromatiden gaan uit elkaar

Meïose I

Profase I:

Kernmembraan ver-

dwijnt. Chromosomen

spiraliseren. 

Spoelfiguur vormt.

Chromosomen liggen als paren bij elkaar.

Metafase I:

Chromosomen liggen

twee aan twee in het equatoriale vlak.

Spoelfiguren hebben trekdraden gevormd 

naar de centromeren, elk naar één chromosoom van een chromosomenpaar.

Anafase I:

Spoelfiguren trekken

chromosomen naar de

polen.

Telofase I:

Door insnoering ontstaan twee haploïde

cellen.

Chromosomen zijn wel nog verdubbeld!

Daarom: meïose II

Meïose II

Meïose II ( lijkt op mitose)

Is dit stadium van de meiose I of van de meiose II?

1. meiose II
2. meiose I

Wat is het resultaat als een mannelijke geslachtscel (voorlopercel) meiose 1 en meiose 2 heeft gehad?

1. 2 diploïde geslachtscellen
2. 1 haploïde geslachtscel
3. 4 diploïde geslachtscellen
4. 4 haploïde geslachtscellen

Ze je in de afbeelding hiernaast de meiose of mitose?

Ze je in de afbeelding hiernaast de meiose of mitose?

1. Meiose
2. Mitose
3. Beiden
4. Niet te zeggen

Juist 

Onjuist

Mitose en meiose

Hieronder staan 4 beweringen. Bepaal of de bewering juist of onjuist is en sleep naar het bijbehorende vak:

door mitose worden de geslachtscellen gevormd

bij meiose I trekken de trekdraden de chromatiden uit elkaar

tijdens de S fase wordt de hoeveel DNA in de cel verdubbeld

de mitose is onderdeel van de celcyclus 

Wat maakt ieder mens uniek?

Recombinatie: de herverdeling van erfelijke eigenschappen

Tijdens de meïose kunnen 2²³ verschillende combinaties van chromosomen worden gemaakt!

Spermacellen

Begint vanaf de puberteit.

Zaadcellen worden gevormd in de zaadbuisjes van de testes (zaadballen). 

Vorming van 1 zaadcel duurt ongeveer 2 maanden.

Ze worden opgeslagen in de bijballen.

Bij zaadlozing ongeveer 3 mL vrij-> 350 miljoen zaadcellen

= 10 % van het sperma.

Zaadballen

Zaadcellen worden gevormd in

de testes, in de zaadbuisjes.

Deze zijn sterk gekronkeld.

Tussen de zaadbuisjes zitten

hormoonproducerende cellen
 die produceren testosteron.

Zaadballen

Van buiten naar binnen vormen

de zaadcellen zich. 

Helemaal aan de binnenkant

zitten de voltooide zaadcellen,

die gaan richting de bijballen

mbv trilharen.

BINAS 86D