Katheteriseren

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Katheteriseren

Wat gaan we doen:

Opfrissen anatomie

Doel en vormen katheteriseren

Materialen

Geef aan hoe nummer 1 t/m 4 heten.

Antwoord

1)Nier (renibus)

2)Urineleiders (ureters)

3Blaas (Visca uriaria)

4urinebuis ( urethra )

De urineleider is de verbinding tussen

1. rectum en blaas
2. urineleider en urinebuis
3. nieren en blaas
4. blaas en urinebuis

Waarom hebben vrouwen een verhoogde kans op blaasontsteking

1. korte urinebuis
2. lange urinebuis
3. hebben geen prostaat
4. hormonen

Een andere naam voor de urinebuis

1. Ureter
2. Urethra

Bij hoeveel ml gaat er een prikkel via het ruggenmerg naar de hersenen

1. 200
2. 300
3. 400
4. 500

Urine bestaat voor een groot deel uit...

1. Zouten
2. Afvalstoffen
3. Water
4. Lichaamsvreemde stoffen

Katheteriseren 

vrouw

Urinebuis 3-5 cm lang 

 Loopt recht naar beneden

Urinebuis man

 20-25 cm lang

s-vormige bocht

vergrote prostaat kan de urinebuis vernauwen

Doel Katheteriseren

Inbrengen van een holle buis met als doel afvloeien van urine

Katheteriseren is een.....

1. Risicovolle handeling
2. Verpleegtechnische handeling
3. Voorbehouden handeling
4. Alle antwoorden zijn goed

Redenen om te katheteriseren

Retentie (obstructie/neurologisch)

Incontinentie (?)

Medicinaal

Voor een operatie

Urineproductie controleren

complicatie bij inbrengen katheter

Bloeding

Weerstand

Urine loopt niet af

Beschadiging wand urethra

(niet zichtbaar)

Vormen 1

Verblijfskatheter

CAD = catheter a demeure

Bij bijvoorbeeld terminale cliënten, cliënten die niet in aanmerking komen voor eenmalig katheteriseren

Meer kans op complicaties

Wisselen afhankelijk van materiaal ingebrachte katheter

Verblijfskatheter

Vorm 2

Eenmalig

Intermitterend (met tussenpozen)

4 á 6 keer per dag

Door de cliënt (minder gevoelig voor infecties)

Meer zelfredzaam

Dit apparaat wordt gebruikt om te meten hoeveel urine nog aanwezig is in de blaas. 

Katheters

lumen: naam voor holle slang van de katheter

• enkel lumen: afloop urine
• dubbel lumen: afloop urine en ballon
• triple lumen: afloop urine, ballon en spoelen

Maatvoering: dikte katheter in Ch (Charriere) 

Lengte man 41-45 cm en vrouwenkatheters 25 cm

Materialen

• pvc (eenmalig/goedkoop, gecoate)
• latex ( minder dan 7 dagen, sneller korstvorming, urine tast latex aan,latexallergie?)
• Gesiliconiseerde latexkatheter. (makkelijker inbrengen en minder kans op beschadiging)
• 100% siliconen (Bij katheterisatie langer dan 10 dagen, verstopt minder snel, hypoallergeen, max. 12 weken)

Let op houdbaarheidsdatum!

Overige blaaskathethers

Tiemann:

•  Stugge gebogen tip,  katheteriseren bij bv prostaathypertrofie vergemakkelijken.
  
•  Door urologen (of urologisch verpleegkundigen).
• Tip moet omhoog wijzen bij het inbrengen

Ballon

Op plaats houden van katheter

                                                 6-10 ml steriel water in ballon 

Afgesproken hoeveelheid

Afhankelijk van katheter en cliënt

Glijmiddel

Meestal meerder functies;

• verdovend
• glijmiddel
• desinfecterend
• vult plooien

Een blaaskatheter die goed zit produceert op vaste tijden urine

1. waar
2. niet waar

Een blaaskatheter voor eenmalig gebruik bevat hoeveel lumen?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Afronding

Vragen?

Nadelen van Katheter 

• Verhoogd risico op cystitis (blaasontsteking) – kan verwardheid opwekken bij oude mensen
• Hoger risico op blaaskrampen = pijn laag in de buik, net boven het schaambeen, urineverlies langs de katheter.
• Kans op blaasatrofie= krimpen - oplossing blaastraining
  

Een indicatie voor een blaaskatheter is ?

1. Urine retentie
2. Blaas spoelen te kunnen toepassen
3. Grote operatie
4. Alle boven vermelde antwoorden

Een indicatie tot Intermitterend kathetericeren

1. Blaas atrofie voorkomen
2. Lekkage voorkomen
3. Blaas poliepen voorkomen
4. alle bovenstaande antwoorden zijn goed

Oorzaken van blaaskrampen en mogelijke oplossingen

• Lichaamsvreemd voorwerp wat de blaaswand kan irriteren.- kleinere ballon.
• Als de PH-waarde van de urine hoger is, wordt de blaaswand sneller geprikkeld. 
• Advies is dus altijd om meer te drinken, minimaal 2 liter per 24 uur.
• Een urineweginfectie.
• Een katheter die recent is gewisseld.
• Het spoelen van de blaas irriteert de blaas waardoor kramp optreedt.
  

Complicaties katheter 

Let op:

Infectieverschijnselen: temperatuurverhoging, kleur en geur van de urine, pijn bij urethramond

Blaaskrampen- slechte afloop

Lekkage langs de katheter- te kleine ballon of te grote ballon-kramp/ verstopping

Bloeding

Daarnaast met name bij mannen:

Kans op prostatitis (prostaatonsteking)

Risico op urethritis (ontsteking van de urinebuis)

Stenose (vernauwing) van de urinebuis

Verwijderen katheter

• Opdracht arts
  
• Voorlichting
  
• Zelf meehelpen
  
• Handschoenen
  
• Ballon leeg
  
• Zuchten
  
• Kans op: Moeilijk plassen, drang, kleine hoeveelheden, incontinent.
• binnen 6 uur spontaan urineren 

Suprapubische katheter

Voordelen

• Minder belastend patiënt kan het makkelijk zelf verzorgen
• Minder infecties  
• Minderkans op blaas stenen
• Zelf leren urineren is dan makkelijker
•  Normaal functioneren op seksueel gebied 

Nadelen

Regelmatig verwisselen afhankelijk van het materiaal

Binnen 6 uur nieuwe katheter inbrengen i.v.m. dichtgroeien fistel

Er kan bij het inbrengen een bloeding ontstaan

Een indicatie tot het inbrengen van een sp-katheter is ?

1. Urethraschade
2. Vergrote prostaat
3. acute retentie
4. alle boven staande antwoorden zijn goed

Afronding

Vragen?

schaambeen (os pubis) in de blaas geplaatst. 

 Uroloog bij langdurig gebruik cad

Als CAD problemen geeft.

Urethraschade Prostaatvergroting

Praktischer in sommige situaties

Een SP- katheter wordt operatief door de buikwand boven het

Het schaam been boven de(ospubis) ingebracht in de blaas 

Tips / Tops