Katheterzorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Katheterzorg

Katheterzorg

Leerdoelen

• Je hebt je kennis over het urinewegstelsel opgefrist.
• Je kent de doelen van katheteriseren.
• Je kent verschillende vormen van katheteriseren en verschillende soorten katheters.
• Je bent bekend met de complicaties.

Waar denk je aan bij katheteriseren?

Blaas

• tijdelijke opvang urine
• samentrekken zodat urine blaas 

    kan verlaten

Vrouw

• Urinebuis 3-5 cm lang.
•  Recht verloop van de urethra.

Man

• Urinebuis 20-25 cm lang
• S-vormige bocht
• Een vergrote prostaat kan de urinebuis vernauwen.

Suprapubische katheter

V

• Operatieve ingreep via de buikwand net boven het schaambeen.
• Daarna is het inbrengen een verpleegkundige handeling.

Katheteriseren 

Katheterisatie

Blaaskatheterisatie is het inbrengen van een katheter in de urineblaas, zodat de blaas op kunstmatige wijze kan worden geledigd. Een blaaskatheter kan ook worden ingebracht om stoffen in de blaas te brengen. 

Noem eens een indicatie voor een verblijfskatheter

Wat observeer je bij iemand met een katheter?

Katheters

Katheters

lumen: naam voor holle slang van de katheter

• enkel lumen: afloop urine
• dubbel lumen: afloop urine en ballon
• triple lumen: afloop urine, ballon en spoelen

Maatvoering: dikte katheter in Ch (Charriere).

Materiaal van katheters

- Latex (rubber): kan enkele weken blijven zitten

- Siliconen: veel gebruikt, kan ca 6 weken blijven zitten, minder 

   kans op irritatie en bacterievorming

- PVC: stijf en stug materiaal, kan niet lang blijven zitten, zijn 

   voor eenmalig gebruik

Eenmalig 

katheteriseren

1. Intermitterend katheteriseren.
2. Heeft voorkeur boven verblijfskatheter.
3. Verkleint risico op infectie en complicaties.
4. Elasticiteit blaas blijft behouden.
5. Enkel lumen katheter.

Verzorging katheter

beleving client: angst, schaamte, verdriet, seksualiteit.

observatie urine: geur, kleur, hoeveelheid, samenstelling.

 observatie: fixatie katheter, wondjes, roodheid.

verzorging: daglijks wassen geslachtsdelen en 

katheterslang dagelijks met water.

Condoomkatheter

1. Een condoomkatheter bestaat uit een wat steviger condoom met een trechtervormig uiteinde.
2. Deze is met een slangetje verbonden aan een urine-opvangzak.

complicatie bij het inbrengen van de katheter

• bloeding
• weerstand
• urine loopt niet af
• beschadiging wand urethra

Complicatie bij langdurig verblijf van de blaaskatheter

• verstopping van de katheter.
• blaaskrampen
• urinelekkage langs katheter
• urineweginfectie

Beleving van de zorgvrager

• Gevoel van schaamte
• Angst
• Onzekerheid
• Ongemak
• Sexualiteit beperking

Veilig katheteriseren

- Voorbehouden én risicovol: uitvoeringsverzoek (wet BIG).

- Volg het protocol van de instelling.

- Bekijk indicatie en bijzonderheden (bijv. vernauwing urethra)

- Geef duidelijke uitleg: gekatheteriseerd worden is spannend!

- Kies de juiste katheter: materiaal en maat.

- Werk hygiënisch en steriel (bij verblijfskatheter en Suparpubis)!

- Gebruik glijmiddel: glijden, desinfecteren én verdoven!

- Bij mannen: penis recht omhoog. Bij vrouwen: juiste opening zoeken.

- Weerstand: spanning of vernauwing. Wat doe je?

- Vul de ballon volgens voorschrift: meestal 5-10cc (niet te vol i.v.m. blaaskrampen).

Glijmiddel

Meestal meerder functies;

• verdovend
• glijmiddel
• desinfecterend
• vult plooien

Verwijderen van  blaaskatheter

Zodra er geen indicatie meer is.

1. Ballon legen.

2. zorgvrager laten zuchten.

3. katheter verwijderen.

4. 1e mictie binnen 8 uur.