VO I Voorbereidingsles: Wonderbaarlijke Wezens

• Kunstzinnige oriëntatie
• Culturele en kunstzinnige vorming
• Middelbare school
• MBO
• Praktijkonderwijs
• Speciaal Onderwijs
• Voortgezet speciaal onderwijs
• vmbo, mavo, havo, vwo

   Wonderbaarlijke Wezens

Vertel: dat jullie binnenkort naar Kunsthal KAdE gaan. Daar is een tentoonstelling te zien over 'wonderbaarlijke wezens'. 

In de tentoonstelling en in deze les laten gaan we het hebben over de 'verwondering' die wij als mensen al eeuwen hebben voor dieren. Hoe zag en ziet dat eruit? En wat is de relatie vroeger en nu tussen mens en dier?

Dieren tuinen

Bespreek: de eerste "echte" Nederlandse dierentuin is Artis en is ontstaan in 1838.  Sinds de 20ste eeuw kan iedereen die dat wil tot in detail ieder mogelijk ‘exotisch of vreemd’ dier van dichtbij in de eigen woonplaats bekijken.

De dierentuin is ontstaan als een verzameling van exotische dieren die het publiek moesten vermaken. Maar tegelijk waren de dierentuinen belangrijk voor de wetenschap. Door dieren van dichtbij te kunnen bestuderen komen we steeds meer over ze te weten. 

Maar wat vinden we nu in deze tijd van het idee van een dierentuin? 

Vraag: hoe is de rol van de 'dierentuin' nu anders ten opzichte van toen de eerste dierentuinen ontstonden? Welke veranderingen zien de leerlingen? Wat vinden ze daarvan? 

'Horen zeggen' verhalen

Vertel: Duizenden jaren geleden (lang voordat er dierentuinen waren) gingen avontuurlijke reizigers op pad om de toen nog onbekende dieren te vinden. De verhalen over de vreemde wezens die ze tijdens hun reizen tegen waren gekomen werden opgeschreven en doorverteld. 

Maar beschrijf eens een dier aan iemand die deze diersoort nog nooit heeft gezien. Dat is best lastig! Als je een tekening zou maken van een dier dat je nog nooit gezien hebt, zal je dat doen op basis van de dieren die je al wel kent. Zo deden de tekenaars dat vroeger ook. 

Opdracht: Tekenaars kregen dus de opdracht om de wezens uit de verhalen af te beelden en zo ontstonden dit soort prenten die ook in de tentoonstelling te zien zullen zijn. Waarom was dat belangrijk?

Luister naar het audiofragment door te klikken op de groene button. 

Doen: laat leerlingen het dier tekenen dat ze denken te hebben gehoord. Speel het fragment een paar keer af. Laat de leerlingen ook nadenken over de omgeving waarin het dier leeft. 

Start de timer (5 min). Bespreek de gemaakte tekeningen. 

Ga nu verder met de rest
van de LessonUp les >>

Grondlegger

Vanwege zijn boekwerk Historiae animalium wordt Conrad Gesner gezien als een van de grondleggers van de zoölogie. Een zoöloog bestudeert dieren en doet onderzoek naar de oorsprong en ontwikkeling van diersoorten. Waarom is dat zo belangrijk denken jullie?

Klik op het ? dan verschijnt er een informatieblok in de slide. 

Bespreek: Conrad Gesner stelde in de 16e eeuw deze encyclopedie samen met alle toentertijd bekende dieren, inclusief de mythische en denkbeeldige dieren daarin (een beetje zoals de prent die jullie net gezien hebben). Hij maakte een soort overzicht van de dierenwereld. Meer dan 200 jaar bepaalde dit het beeld wat mensen hadden van deze vreemde dieren. Hoe zou dat zijn geweest voor mensen om dieren die ze nog nooit hadden gezien ineens van dichtbij te kunnen 'bekijken'? 

Mens en dier

Vertel: in de tijd waarin we nu leven vragen we ons steeds meer af hoe precies de relatie tussen mensen en dieren in elkaar zit. Ook daar gaat de tentoonstelling over. 

Kijk maar eens samen naar dit kunstwerk van Philip Emde dat straks ook te zien is in de Kunsthal.

Bespreek:
- Waar kijken de apen naar?
- En wie kijken er naar de apen?

- Waar zou de kunstenaar jullie over na willen laten denken met dit werk?

Mens en dier

Bespreek: waar doet deze scène je aan denken? Klik op het oogje om een bekende afbeelding te openen en vergelijk deze met met de foto. Welke verschillen en overeenkomsten zie je? Waarom zou de kunstenaar dit bekende tafereel nagemaakt hebben met dieren / 'gieren'? 

Bekijk nu de video tot ongeveer minuut 03.00. Wat voor gevoel geeft de video de leerlingen? Wat zegt deze video over mensen en dieren?

Bekijk de video en bespreek wat de leerlingen hebben gezien.

Vertel: Kunstenaar Sofia Crespo brengt in haar werk dieren die met uitsterven bedreigd zijn (opnieuw) tot leven door heel veel beelden van dieren samen te voegen tot de dieren die je hier ziet; met behulp van computers en AI -algoritmes. Ze wil zo aandacht vragen voor de dieren waar wij geen of te weinig aandacht aan geven. 

Bespreek:

De video's worden getoond op timesquare in New York. Een van de drukstbezochte toeristische bestemmingen. Welke effecten zou het kunnen hebben dat dit werk juist hier getoond is? 

Bij Kunsthal KAdE gaan jullie deze installatie verder uitgebreid bespreken.

Wat zou je nog meer willen weten?

Bespreek

- Waar zijn de leerlingen nieuwsgierig naar?

- Wat vragen ze zich af?

- Wat zouden ze nog willen weten?

Verzamel vragen die jullie straks kunnen stellen tijdens de rondleiding aan de museumdocent. Dat kan zijn over een kunstwerk uit deze LessonUp, of een onderwerp waar ze verder over door willen praten.

Tot snel!

Tot snel in Kunsthal KAdE!