Bouwstenen 5 hoofd- en bijzaken

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Bouwstenen 5

Hoofd- en bijzaken

Vandaag

• hoofd- en bijzaken (Bouwstenen 5)
• Verder werken in Taalblokken

Terugblik

Wat weet je nog over samenhang?

Hoe wordt de samenhang in de tekst duidelijk gemaakt?

1. Door gebruik van signaalwoorden.
2. Door gebruik van meningen.
3. Door gebruik van kernzinnen.
4. Door gebruik van een samenvatting.

Signaalwoorden hebben als doel:

1. samenhang, de zinnen met elkaar verbinden.
2. overzicht maken
3. de volgorde van tijd aangeven
4. verklaringen geven

Wat is zijn functie van signaalwoorden in een tekst?

1. Signaalwoorden helpen de lezer.
2. Signaalwoorden geven structuur aan een tekst.
3. Signaalwoorden zorgen voor samenhang.

Hoofd- en bijzaken

Wat weet je over hoofd- en bijzaken?

Hoofdzaken

​

Hoofdzaken zijn de belangrijkste punten van een tekst. ​

​

Zonder deze zaken kun je de tekst niet begrijpen. ​

​

De hoofdzaken zijn de tekst zonder voorbeelden, grapjes, uitleg en plaatjes

Voorbeeld:​

​

Bij een instructie is bijna alles hoofdzaak, wanneer je stappen weglaat lukt het niet om tot een goed eindresultaat te komen

Hoofdzaken en leesdoel:

Je leesdoel bepaalt ook wat hoofdzaak is

Bij deze tekst kan je leesdoel zijn om er achter te komen:

 wat is een Roy Donders' worstenbroodje? 

Het antwoord is de hoofdzaak

Bijzaken

Bijzaken kun je weglaten​

Bij het voorbeeld van de instructie, over het vouwen van een servet, kan je een stukje onderaan de tekst waar een opmerking staat :​

'Opmerking': 'Uitermate geschikt voor een romantisch diner.' ​

Deze zin heb je niet nodig om de roos te vouwen. Deze zin is bijzaak

Bijzaken zijn voorbeelden, uitleg en onderbouwing bij de hoofdzaak.​

​

In de tekst over Roy Donders gaat het om het worstenbroodje (hoofdzaak). ​

Voor de duidelijkheid legt de schrijver uit wat dit worstenbroodje bijzonder maakt (bijzaak).

Wat is de hoofdzaak in deze zin:
Een 25-jarige man is aangehouden voor spookrijden door de Brabantse politie​

​

1. Een 25-jarige man is aangehouden door politie
2. man is aangehouden voor spookrijden

Wat is de hoofdzaak ik de volgende zin:
De beladen wedstrijd tussen Ajax en Feyenoord van morgen is afgelast, ​
vanwege dreiging van een vechtpartij

1. wedstrijd tussen Ajax en Feyenoord is afgelast
2. De beladen wedstrijd vanwege dreiging

Wat is de bijzaak in de volgende zin:
Theaterboerderij Het Hek van de Dam in Eext sluit met ingang van het ​
nieuwe jaar de deuren

1. Met ingang van het nieuwe jaar
2. Het Hek van de Dam sluit (de deuren)

Zelfstandig werken

• Maak/werk verder in Taalblokken