Les 5: Ondersteunen bij wassen en aan- en uitkleden (deel 1)

Zelfzorg en activiteiten ondersteunen bij zelfzorg

Les 5: Ondersteunen bij wassen en aan- en uitkleden
Lesweek 7


1 / 36
volgende
Slide 1: Tekstslide
ZelfzorgMBOStudiejaar 1

In deze les zitten 36 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 4 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

Zelfzorg en activiteiten ondersteunen bij zelfzorg

Les 5: Ondersteunen bij wassen en aan- en uitkleden
Lesweek 7


Slide 1 - Tekstslide

Deel 1 - Zelfzorg
Module 2 Ondersteunen bij persoonlijke verzorging
Doel van de persoonlijke verzorging t/m haarverzorging



Slide 2 - Tekstslide

Wat gaan we vandaag doen?
  • Persoonlijke verzorging
  • Doel van de persoonlijke verzorging
  • Zintuigen prikkelen
  • Zelfredzaamheid en regie
  • Huidverzorging
  • Jeuk 
  • Afdrogen en smetten
  • Haarverzorging

Slide 3 - Tekstslide

Leerdoelen 
Aan het eind van deze les..
  • Je kunt uitleggen welke invloed persoonlijke verzorging heeft op het lichamelijk en sociaal functioneren en psychisch welbevinden van een cliënt.
  • Je kunt uitleggen wat de algemene aandachtspunten zijn bij de persoonlijke verzorging van een cliënt.
  • Je kunt uitleggen hoe je zelfredzaamheid en eigen regie kunt bevorderen bij persoonlijke verzorging.
  • Je kunt uitleggen wat de aandachtspunten zijn bij de verzorging van de huid en haren van de cliënt.














Slide 4 - Tekstslide

Terugblikken
Comfortabel en
veilig in bed

Slide 5 - Tekstslide

Persoonlijke verzorging
Vaardigheid: Zorgvrager wassen op bed

Vaardigheid: Zorgvrager wassen op bed met wasdoekjes
Vaardigheid: Zorgvrager wassen aan de wastafel, onder de douche of in bad
Vaardigheid: Haren wassen op bed


Slide 6 - Tekstslide

Persoonlijke verzorging
wie, wat, waarom, wanneer en hoe?

Slide 7 - Woordweb

Doel van de persoonlijke verzorging
  1. Lichamelijk functioneren
  2. Sociaal functioneren
  3. Psychisch welbevinden

Slide 8 - Tekstslide

Lichamelijk functioneren
Goed hygiëne 
  • Invloed op lichamelijke gezondheid
  • Functioneren van het lichaam

Slecht hygiëne
  • Gebit > tandbederf (cariës)
  • Kans op infecties

Slide 9 - Tekstslide

Sociaal functioneren
Goed hygiëne 
  • Invloed op de omgang met andere in zijn omgeving
  • Positief waardering

Slecht hygiëne
  • Onaangename geur > ontweken

Slide 10 - Tekstslide

Psychische welbevinden
Goed hygiëne 
  • Geestelijk opgeknapt
  • Beter voelen

Slide 11 - Tekstslide

Zintuigen prikkelen
druk
(= tastzin) doordat je de cliënt aanraakt;
geluid
(= gehoor) doordat je tegen de cliënt praat;
licht
 (= zicht) als je iets laat zien;
reukstoffen
 (= reukzin) door de geur van verzorgingsproducten.
smaakstoffen
 (= smaakzin) tijdens het eten of drinken;

Slide 12 - Tekstslide

Zelfredzaamheid en eigen regie
van een cliënt

Slide 13 - Woordweb

Schaamtegevoelens
Geef de cliënt privacy en sluit bij de verzorging zoveel mogelijk de deur, zodat andere mensen niet onverwacht kunnen binnenkomen of naar binnen kunnen kijken.
Persoonlijke voorkeur
Iedere cliënt heeft een persoonlijke voorkeur voor de manier waarop hij zich verzorgt. Als (persoonlijk) begeleider respecteer je deze voorkeur en sluit zoveel mogelijk aan bij de ondersteuningsbehoefte van de cliënt.
Omgevingsfactoren
Zo hebben de meeste mensen bij zomerse temperaturen meer behoefte aan een douche dan bij winters weer wanneer ze minder transpireren.
Mobiliteit
Ook de mate waarin een cliënt zich beweegt of niet meer beweegt kan van invloed zijn op de persoonlijke verzorging. Zo zal een door spasme hyperactieve cliënt meer transpireren dan een dementerende cliënt die nauwelijks beweegt. 
Waarden en normen
Hierbij is respect een belangrijke waarde, waarbij je let op geslacht, leeftijd, cultuur en religie. Denk hierbij aan vrouwen die absoluut niet door een man verzorgd willen worden.
- veiligheid
- privacy
etc.

Slide 14 - Tekstslide

Slide 15 - Video

Wat voor huidtype heb jij?

Slide 16 - Tekstslide

Persoonlijke wensen
  • De watertemperatuur: sommige mensen zijn gewend zich met koud water te wassen, terwijl anderen zich liever met lauw of juist heet water wassen;

  • Het gebruik van producten, zoals zeep en bodylotion: veel cliënten hebben eigen middelen om de huid te wassen en te verzorgen na het wassen;

  • Bijzonderheden: een cliënt kan bijvoorbeeld ergens pijn hebben waardoor je bepaalde plaatsen extra voorzichtig moet wassen;

  • Het gebruik van hulpmiddelen: bijvoorbeeld wel of geen washandje.



Slide 17 - Tekstslide

Zeep heeft een ontvettende werking
A
Waar
B
Niet waar

Slide 18 - Quizvraag

Voor een droge huid kun je beter zo veel mogelijk zeep gebruiken
A
Waar
B
Niet waar

Slide 19 - Quizvraag

Wist je dat?
Het gebruik van desinfecterende zeep lijkt extra hygiënisch, maar dat is het meestal niet. De huid bevat namelijk nuttige bacteriën die beschermen tegen infecties en die gaan juist dood door de desinfecterende stoffen.

Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Video

Principes bij het wassen
Wanneer je een cliënt helpt bij het wassen, zijn de volgende principes bijna altijd leidend om infecties te voorkomen:
  • Was het lichaam van boven naar beneden. 
  • Was van schoon naar minder schoon. 

Wanneer een cliënt in bed ligt, gelden de volgende principes:
  • Zeep steeds een deel van het lichaam in, spoel het daarna af en droog vervolgens dat deel van het lichaam af.

Slide 22 - Tekstslide

Een normale volgorde om het bovenlichaam te wassen is:
  1. gezicht en hals;
  2. armen (eerst de arm die het verst weg ligt en pas daarna de andere arm);
  3. borst(en), buik en rug.

Na de verzorging van het bovenlichaam help je de cliënt waar nodig met de (schone) bovenkleding, in verband met de privacy van de cliënt. 
Voordat de cliënt of jij verdergaat met het onderlichaam verschoon je het water. Gebruik een nieuw washandje of wasdoekje voor het onderlichaam.

De volgorde voor het onderlichaam is als volgt:
  1. benen en voeten (ook hier geldt: eerst het lichaamsdeel dat het verst weg ligt);
  2. geslachtsdelen;
  3. billen en anus.


Slide 23 - Tekstslide

Goede observatie?

Slide 24 - Woordweb

Jeuk
Def.: ''Een sensatie in de huid die uitlokt tot krabben''

  • Oorzaken: allergie, insectenbeet of een ziekte
  • Bij jeuk worden zenuwen in de huid geactiveerd door bepaalde eiwitten, zoals histamine, neuropeptiden en prostaglandinen
  • Ontsteking van de huid



Wat zijn andere oorzaken?
een droge huid;
eczeem;
galbulten (een allergische reactie);
schimmelinfecties van de huid;
andere infecties (parasieten);
neurologische prikkeling.

Slide 25 - Tekstslide

Afdrogen
Goed afdrogen is van belang!

  • Huidplooien: liezen, onder de oksels, onder de buikplooi, onder de borst en tussen de benen
  • Ontstaan van smetten
  • Cliënten met: overgewicht, diabetes mellitus, verminderde weerstand, veel transpirerende, incontinent, contracturen (dwangstand pieren)
Smetten
Rode plekken in huidplooien, ontstaan door een combinatie van factoren, zoals warmte, vocht en wrijving. Smetten kunnen langzaam verergeren en geïnfecteerd raken door een huidschimmel.

Slide 26 - Tekstslide

Bij smetten is de geïrriteerde huid rood. Zonder de juiste zorg kan de huid stukgaan. Als dat gebeurt, is de huid extra gevoelig voor infecties. Vooral een bepaalde soort gist die zich op de huid bevindt, kan infecties veroorzaken. Zijn smetten geïnfecteerd met candida, dan kunnen witte plekken ontstaan die erg jeuken. Soms komt er ook een onaangename geur vrij.
Fase 1, 2, 3 en 4

Slide 27 - Tekstslide

Zoek op: Welke maatregelen kun je nemen
om smetten te voorkomen?

Slide 28 - Woordweb

Slide 29 - Tekstslide

Slide 30 - Video

'Als je haar maar goed zit...'
Benodigdheden bij de haarverzorging zijn:

  • kam en/of borstel (van de cliënt);
  • eventueel handdoek of kapmantel;
  • handspiegel;
  • haarverzorgingsproducten,
 bijvoorbeeld haarlak, wax of gel;
  • indien gewenst: föhn en watersproeier.




Aandachtspunten:
  • Vraag de cliënt in welk model je de haren moet kammen of borstelen
  • Bij (middel)lang haar is het vaak nodig dat je het haar eerst ontwart. 
  • Observeer het haar en de hoofdhuid tijdens het kammen en borstelen. 
  • Haal dagelijks de haren uit de kam of borstel en reinig ze één keer in de maand.

Slide 31 - Tekstslide

Scheren

Slide 32 - Tekstslide

Terugblik leerdoelen
  • Je kunt uitleggen welke invloed persoonlijke verzorging heeft op het lichamelijk en sociaal functioneren en psychisch welbevinden van een cliënt.
  • Je kunt uitleggen wat de algemene aandachtspunten zijn bij de persoonlijke verzorging van een cliënt.
  • Je kunt uitleggen hoe je zelfredzaamheid en eigen regie kunt bevorderen bij persoonlijke verzorging.
  • Je kunt uitleggen wat de aandachtspunten zijn bij de verzorging van de huid en haren van de cliënt.







Slide 33 - Tekstslide

Aan de slag!




Verwerkingsopdrachten niveau 4

Slide 34 - Tekstslide

Vooruitblikken
Bekijk het volgende filmpje:

Omnios | Mondzorg voor ouderen - Poetshoudingen
https://www.youtube.com/watch?v=FrcRqfBya3I


Slide 35 - Tekstslide

Slide 36 - Video