VVE

• Pedagogisch werk
• MBO
• Studiejaar 3

Voor en Vroegschoolse educatie (vve)

Ontwikkeling

Elk kind ontwikkelt zich op zijn eigen unieke manier. 

Er zijn ontwikkelingslijnen, maar elk kind volgt zijn eigen weg. 

Als PM-er is het jouw taak om de ontwikkeling van kinderen te stimuleren. Bij kinderen met een VVE-indicatie is dat een voortdurend aandachtspunt. Om dit goed te kunnen doen, moet je specifieke kennis hebben over de ontwikkeling van kinderen.  

Ontwikkelingskansen

Al voor de geboorte start de ontwikkeling van het kind. In negen maanden tijd groeit het van iets heel kleins naar een mensje waar allerlei mogelijkheden in zitten. Om deze mogelijkheden zo goed mogelijk te kunnen benutten, is het belangrijk dat een kind voldoende ontwikkelingskansen krijgt.

Een ontwikkelingskans is de mogelijkheid om de ontwikkeling door te maken die in potentie in een individu zit.

Nature en nurture

Er zijn twee belangrijke elementen die van invloed zijn op de ontwikkeling die een kind doormaakt. Je duidt ze aan met de Engelse begrippen nature en nurture. 

Nature betekent natuur. Hiermee bedoelen we de aanleg van een kind; de erfelijke eigenschappen.

Nurture betekent letterlijk verzorgen. Hiermee bedoelen we de ervaringen die het kind opdoet in interactie met zijn omgeving. Het gaat om de kansen en stimulansen die de omgeving biedt aan een kind.

Hoe meer kansen en stimulansen, hoe meer ervaringen een kind opdoet, waardoor zijn brein zich verder kan ontwikkelen. Door de juiste input ontstaan er steeds sterkere hersenverbindingen. Als (gespecialiseerd) pedagogisch medewerker speel jij dus een grote rol in de ontwikkelingskansen van een kind.

Kinderbrein 

VVE draait om het stimuleren van de (brede) ontwikkeling van kinderen. Daar spelen aanleg (nature) en de stimulerende omgeving (nurture) dus ook een belangrijke rol. Om te begrijpen hoe je VVE-activiteiten het beste kunt inzetten, moet je eerst meer weten over het kinderbrein. Het brein is immers de oorsprong en basis van alle ontwikkeling.

Babybrein 

Ontwikkeling van hersenen start direct na bevruchting. 

Een vorm van een hoofd is bij het embryo nog niet waarneembaar. 

Binnen de eerste maand groeien de eerste delen van het brein in het embryo. 

Binnen acht weken is de basisstructuur van het brein en het centrale zenuwstelsel aangelegd. 

Bij de geboorte zijn de hersenen van een baby een kwart van het volwassen brein.

Uitdaging bieden

Het brein heeft uitdagingen nodig om zo goed mogelijk te ontwikkelen. Dit geldt voor ieder kinderbrein, maar zeker voor een kind met een VVE-indicatie. Veel kinderen met een VVE-indicatie komen uit gezinnen waarin belemmerende factoren spelen. Een taalarme omgeving kan een van die factoren zijn. Voor deze kinderen is het zeer belangrijk dat jij als pedagogisch medewerker een rijke omgeving creëert (nurture) waarin ze veel nieuwe ervaringen kunnen opdoen.

Zone van naaste ontwikkeling

Ontwikkeling volgen

Volg de ontwikkelingen van een kind om aan te kunnen sluiten bij zijn behoeften. Alleen dan zie je waar een kind staat op een bepaald ontwikkelingsgebied en waar het hulp en/of stimulans van jou nodig heeft om verder te komen met die ontwikkeling.

Doelgericht werken aan ontwikkeling

Overgang opvang en onderwijs

Een soepele overgang van opvang naar onderwijs zorgt ervoor dat het kind een ononderbroken ontwikkeling heeft. Het is belangrijk dat je de gegevens over de behoeften van een kind en zijn ontwikkeling goed doorgeeft. Je gebruikt daarbij meestal een standaard-overdrachtsformulier. Persoonlijk contact tussen jou en de leerkracht en/of intern begeleider van de school, de zogeheten warme overdracht, is van grote waarde.

Naast een goede warme overdracht, kun je de overgang van opvang naar onderwijs ook versoepelen door het afstemmen van de thema’s. Dit betekent dat KDV en basisschool met dezelfde VVE-methode werken. 

Zodra een kind 4 jaar wordt, verlaat het de opvang en gaat het naar school. Natuurlijk zijn de fysieke omgeving en de personen anders, maar het is voor het kind prettig als op school de speelhoeken, activiteiten en manier van werken lijken op die in de opvang. Thema’s die in de opvang gebruikt zijn, komen op school nogmaals aan bod. De opvang behandelt de basis en de school diept de thema’s verder uit. Doordat opvang en school gelijktijdig met dezelfde thema’s werken, kun je gezamenlijke activiteiten van opvang en school organiseren.

Doorgaande lijn 

Van een doorgaande leerlijn wordt gesproken als de leerstof en het (onderwijs)resultaat van

de voorschoolse voorziening en de basisschool naadloos op elkaar aansluiten. Dit levert een

betere startpositie op in groep 3 voor de kinderen en uiteindelijk gedurende de hele schoolloopbaan (op weg naar de kerndoelen).

VVE-programma's

In Nederland zijn er verschillende methoden voor VVE. Een onafhankelijke erkenningscommissie bekijkt de kwaliteit van de verschillende methoden en oordeelt of het programma volgens de Wet OKE is. Als dat zo is, is het een erkende VVE-methode. Er zijn centrumgerichte programma’s (voor kinderopvang en basisschool) en gezinsgerichte programma’s. Die programma’s zijn integraal (richten zich op brede ontwikkeling) of aanvullend (richten zich op één aspect).

Ben ik in Beeld, Kaleidoscoop, Peuterplein en Kleuterplein, Piramide, Speelplezier, Sporen, Startblokken en Basisontwikkeling, Uk & Puk.

BoekStart, BoekenPret, Instapje, Jong geleerd, thuis gedaan, Opstapje, Samen Leren, VoorleesExpress, VVE Thuis.

Opdracht

Maak tweetallen/drietallen. Jullie krijgen een VVE-programma waar je je in gaat verdiepen (geen Uk en Puk).

Zoek informatie over deze VVE-methode: werkwijze, uitgangspunten, rol pedagogisch medewerker, rol van ouders. 

Vergelijk deze VVE-methoden met de methode op je werkplek: Verschillen? Overeenkomsten?

Maak een korte presentatie hiervan. We loten wie er de presentatie gaat geven. (4 groepjes). Lever de presentatie in in Teams.