BS1: Ecologie op alle organisatieniveaus

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H5: 

Ecologie

BS 1:

Ecologie op alle organisatieniveaus

Hoe noemen we deze biologische organisatieniveaus?

Celorganel

Cel

Molecuul

Weefsel

Orgaan

Wat is een weefsel?

1. Een groep cellen met een dezelfde vorm maar een andere functie
2. Een groep organen met dezelfde functie en een andere vorm
3. Een groep cellen met dezelfde vorm en functie
4. Een groep organen met dezelfde functie

organisme

levensverschijnselen

stofwisseling

enzymen

dood

levenloos

verschijnselen die laten zien dat je leeft

levende wezens

dingen die nooit geleefd hebben

versnelt een chemische reactie

alle chemische reacties in een organisme

organisme dat geen levensverschijnselen meer vertoont

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen dat de organisatieniveaus binnen de ecologie hun eigen emergente eigenschappen hebben.
2. Je kunt biotische en abiotische factoren binnen een ecosysteem benoemen.

Ecologie

De wisselwerking tussen organismen en hun omgeving

Onderzoek op verschillende organisatieniveaus

Emergente eigenschappen

Emergente eigenschap  = verworven eigenschap op hoger organisatieniveau

Bijv.

• Populatiedichtheid
• Geboorte/sterftecijfer
• Biodiversiteit

Ecosysteem

= begrensd systeem met wisselwerking tussen abiotische en biotische factoren

Biosfeer / systeem Aarde  = alle ecosystemen bij elkaar

Abiotische en biotische factoren

Levende (biotische) en niet-levende (abiotische)  factoren die invloed hebben op organismen.

Invloed op soortensamenstelling

Tolerantie

Tolerantie:

het vermogen van organismen om schommelingen van een abiotische factor te verdragen

Beperkende factor

Abiotische factoren

• Micro- en macroklimaat
• Bodem: water, zuurstof, humus, pH, mineralen
• Licht: intensiteit, daglengte
• Water zoet/zout/brak
• Temperatuur: enzymen

Een “katadroom” dier trekt vanuit het zoete water naar zee om te paaien, bijvoorbeeld de paling en de Chinese wolhandkrab. Een “anadroom” dier trekt vanuit zee de rivieren op om te paaien. Bijvoorbeeld elft, fint, steur en de driedoornige stekelbaars.

Osmogerulators houden de zoutconcentraties in het lichaam constant. Trekkende vissen kunnen de water- en zouthuishouding omschakelen van zoetwatervis naar zoutwatervis en omgekeerd. Daarbij hebben ze wel een brakke overgangszone nodig. Een te snelle verandering van zoutgehalte is zelfs voor trekkende vissen dodelijk.

https://duikspotter.nl/een-kwestie-van-aanpassen/

Tot welk niveau horen boomalgen die op een boom zitten?

1. Populatie
2. Ecosysteem
3. Orgaan
4. Organisme

Hoe zat het ook alweer?

Zet de onderstaande organisatieniveaus in de juiste volgorde van klein naar groot

biosfeer

ecosysteem

levens-

gemeenschap

populatie

organisme

orgaan

weefsel

molecuul

cel

Abiotische factoren

biotische factoren

Licht 

Neerslag

Lucht

Wind

Temperatuur

Bodem

Water

Soortgenoten

Voedsel

Roofdieren

Nestgelegenheid

Ziekteverwekkers

Takjes om een nestje te bouwen zijn een

1. biotische factor
2. abiotische factor

In diagram 1 staat de tolerantie weergegeven van een bepaalde soort voor de concentratie zouten in de omgeving. Er is geen duidelijk optimum-punt te zien, maar een 'tolerantiegebied'. Wat betekent dat?

1. De soort verdraagt schommelingen in zoutconcentratie goed
2. De soort verdraagt schommelingen in zoutconcentratie slecht
3. Het gaat om een soort wat helemaal niet kan overleven in een zoute omgeving
4. Indien de zoutconcentraties nog hoger zijn zal er een optimum ontstaan bij de soort

Tolerantie voor zout

In de grafiek in de afbeelding is de dichtheid van drie verschillende algen weergegeven:

in een rivier, in een riviermonding en in zee 

Welke alg heeft de breedste tolerantie voor zout?

 

1. soort I
2. soort II
3. soort III

Aan de slag

Ecologie Bs 1: 6 t/m 16