Theorie H2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Welkom

Wat gaan we doen?

Terugblik H1

Theorie H2

Opdrachten maken

Wat is de benaming van de periode waarin de mensen van jager-verzamelaar overstapten naar landbouw?

1. Neolithische revolutie
2. Groene revolutie
3. Agrarische revolutie

Waarom gingen mensen zich specialiseren toen de landbouwsamenlevingen groter werden?

Hoofdstuk 2: ontwikkelingen in de landbouw

Van zelfvoorzienend boerderijtje naar varkensflat. 

Er is veel veranderd in de afgelopen 100 jaar:

• Begin 20e eeuw was elke boerderij een klein bedrijfje. Zorgde voor voedsel op lokale markt. 
• Vaak werd er wat graan verbouwd (akkerbouw), een moestuintje (tuinbouw) en een paar kippen, geiten of koeien werden gehouden (veeteelt).
• De akkertjes werden door hagen en houtwallen afgeschermd.

Van zelfvoorzienend boerderijtje naar varkensflat. 

• Na de industriële revolutie kwam er verandering door de uitvinding van kunstmest --> voedselproductie steeg.
• Eeuwenlang waren schapen  die op de heide grazen nodig voor de mest. Nu niet meer.
• Machines vervingen veel mensen en dieren op boerderijen (=mechanisering) --> veel mensen naar de stad.

Modernisering van de landbouw (~1950)

4 grote ontwikkelingen:

1. Schaalvergroting
2. Mechanisatie
3. Specialisatie 
4. Intensivering

Schaalvergroting:

• Boerenbedrijven werden groter. Hectaren landbouwgrond en aantal dieren per bedrijf neemt toe. 
• Kleine bedrijven verdwenen, alleen bedrijven die groter werden bleven over. 
• Boeren ruilden hun stukken land onderling met elkaar --> grotere aaneengesloten stukken -> = ruilverkaveling

Mechanisatie

• Er werden meer machines ingezet. De belangrijkste is de tractor. Boerenknechten en trekdieren waren niet meer nodig.
• Door de melkrobot is de boer nauwelijks tijd kwijt aan het melken van de koeien.
• Tegenwoordig zijn er zelfrijdende zaai- en oogstmachines die GPS-gestuurd worden en aan de hand van bodemmonsters de juiste hoeveelheid kunstmest toedienen. 

Specialisatie en intensivering

• Specialisatie: Boeren gingen zich focussen op één of enkele producten. Boeren die akkerbouw en vee tegelijk hadden verdwenen vrijwel allemaal.

• Intensivering: De productie werd opgeschroefd door kunstmest, krachtvoer en bio-industriestallen. In de tuinbouw kwamen kassen. 

• Deze ontwikkelingen kwamen na WOII en dit noemen we de Groene Revolutie.

Keerzijde mechanisering

Steeds meer zorgen over milieu, gezondheid, dierenwelzijn en verandering in het landschap. Het landschap werd eenvormiger.

Het milieu raakte verontreinigd. De groei van de veestapel zorgde voor veel mest --> mest werd uitgereden over het land    --> er kwamen teveel voedingsstoffen in de bodem (=eutrofiëring), het grondwater en oppervlaktewater --> planten en dieren verdreven door planten en dieren die de voedingstoffen snel kunnen opnemen. 

Keerzijde mechanisatie

• Er ontstond gevaar voor de volksgezondheid. Het gebruik van antibiotica bij dieren en bestrijdingsmiddelen bij gewassen is schadelijk voor mensen. In de intensieve veehouderij kunnen bovendien virussen ontstaan die tot ziekten kunnen leiden.
• Er is weinig aandacht voor het dierenwelzijn. In de bio-industrie zitten varkens en kippen in een kleine ruimte. Ze komen soms vrijwel nooit buiten. Bij koeien worden de horens standaard afgezaagd. Ze krijgen voortdurend antibiotica om het ontstaan van ziekten tegen te gaan.