4H - IM - §3.2 Het ontstaan van de verzorgingsstaat

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

www.rtlnieuws.nl

Suikertaks

1. betutteling
2. noodzaak

Herhaling: Welke drie waarden horen bij de drie reguleringsmechanismen?

1. Naastenliefde, solidariteit en gelijkheid
2. Gelijkheid, naastenliefde en wederkerigheid
3. Vrijheid, naastenliefde en solidariteit
4. Naastenliefde, vrijheid en respect

markt

overheid

particulier initiatief

Welfare triangle hulp en inkomsten produceren en verdelen

Korte herhaling

WO2

Mijlpalen

• 1941 kinderbijslagwet
• 1965 AOW
• 1957 Vaccinaties
• 1962 anticonceptiepil
• 1964 bijstandswet
• 1970 huursubsidie
• 1980 de arbowet
• 1986 studiefinanciering

Lesdoel

Drie theorieën kunnen uitleggen die verklaren waarom de de verzorgingsstaat is ontstaan.

Theorie 1: De Swaan

• Industrialisering
  
• Interdependentie
  
• Externe effecten
  
• Dilemma van collectieve actie
  

Industrialisering en arbeidsdeling. Zorgt voor >

Interdependentie: onontkoombare onderlinge afhankelijkheid in dagelijks leven. Leidt tot >

Externe effecten: (negatieve) gevolgen voor indirect getroffenen (b.v: gevolgen van armoede, ziekte)

Dilemma van collectieve actie: individuele keuzes leiden tot collectieve ongewenste gevolgen (eigenbelang verhindert collectieve belangen)

==> Overheidswetgeving en de verzorgingsstaat: 

1. kan het dilemma van collectieve actie doorbreken

2. kan helpen om externe effecten te verminderen

hoe werkt het dilemma van collectieve actie in deze situaties?

• klimaatverandering
• geen 2% belasting betalen aan defensie in de NAVO
• een uitkering aanvragen terwijl je wel kunt werken.

Theorie 2: 

De arbeidersbeweging

• Omstandigheden van werknemers 
• Eind 19e eeuw ontstaan van vakbonden en politieke partijen voor arbeiders (SDAP / SDB)
• Emancipatie arbeiders: streven naar vastleggen rechten in wetten!
• Vakbonden en politieke partijen streefden ernaar om de rechten van arbeiders in wetgeving vast te leggen.

Theorie 3: 

De Gegoede Burgerij

- kloof tussen arm en rijk

- beschavingsoffensief

- burgerschap

- Druk vanuit de gegoede burgerij op de overheid voor meer sociale wetgeving.

- Niet alleen verschil in arm en rijk, maar ook normen en waarden.

- In de ogen van de gegoede burgerij moesten de arbeiders 'beschaafder' worden: lezen, schrijven, zich goed gedragen... > Verheffen: leerplicht, bibliotheken, badhuizen, volksparken

verzorgingsstaat nu

• Verzorgen
  
• Verzekeren
  
• Verheffen
  
• Verbinden
  

De laatste jaren neemt het aantal datacenters en distributiecentra toe in Nederland. Er wordt ook wel gesproken van 'verdozing'. Sommigen beklagen zich hierover. Ook de plaatsing van windturbines stuit nogal eens op weerstand.

Is het een taak van de overheid om het landschap 'mooi' te houden?

1. Ja
2. Nee

Er komt door de uitstoot van industrie, kolencentrales, wegen, bouw, maar vooral boerderijen (m.n. veeteelt) teveel stikstof in de natuur, waardoor de biodiversiteit verdwijnt. Moet de overheid boeren verplichten om te veranderen, innoveren, krimpen of verdwijnen?

1. Ja
2. No way, stem BBB!

Zou internet voor iedereen gratis moeten zijn?

1. Ja
2. Nee

Maken: Huiswerk (§ 3.2) + KAVV-aantekening

Wanneer af: vrijdag 17 feb.

Lees het artikel

• Ga naar het artikel (zie Teams)
  
• Lees het stuk in stilte
  
• Zorg dat je straks kunt uitleggen waar het artikel over gaat

Leg in je eigen woorden uit waar het artikel over gaat.

Leg uit waarom het moeilijk is om een sociaal minimum vast te stellen.

Lezen: (§ 3.3)

• In stilte