01. Thema 3.1 - Organismen ordenen (1) 6-12

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

wel celkern

geen celwand

geen bladgroenkorrels

wel celkern

wel celwand

wel bladgroenkorrels

wel celkern

wel celwand

geen bladgroenkorrels

geen celkern

wel celwand

geen bladgroenkorrels

Thema 3: Ordening

Basisstof 1: Organismen ordenen

Thema 3: Ordening

Basisstof 1: Organismen ordenen

Vandaag

Instructie Thema 3 bs 1

Huiswerk

Doel: Organismen ordenen

1. Je kunt de kenmerken noemen van dieren, planten, schimmels en bacteriën
2. Je kunt uitleggen wanneer organismen tot dezelfde soort horen.

Ordenen

Een verzameling verdelen in groepen met hetzelfde kenmerk.

2 hoofdgroepen (=Domeinen):

1. organismen met een celkern in hun cellen
2. organismen zonder een celkern in hun cellen

Ordenen

Dit thema behandelt 

4 rijken:

• Dieren
• Planten
• Schimmels
• Bacteriën

Van wie is welke cel?

Dier

Schimmel

Bacterie

Plant

Celkern

Regelt alles wat er in een cel gebeurt.

Een bacterie heeft geen celkern!

4 rijken

Alle organismen zijn verdeeld in 

4 grote groepen: De 4 rijken.

Bij het indelen heeft men gekeken naar de cellen. Cellen zijn de kleine bouwstenen waarvan een organisme is gemaakt.

Bij het indelen let je op de cel kenmerken: celkern, celwand en bladgroenkorrels.

celkenmerken

Een plantencel heeft alle kenmerken!

celkenmerken

Een bacterie heeft maar 1 kenmerk!

Elke cel van een organisme bevat celplasma (cytoplasma = een vloeistof).

Elke cel heeft daar omheen een heel dun elastisch vliesje (celmembraan). 

Dit celmembraan kan stofjes binnenlaten, eruit laten gaan en tegenhouden.

Celwand

Is een laagje om de cel heen die zorgt voor stevigheid.

Dieren hebben geen celwand!

Bladgroenkorrels

Geven groene kleur aan bladeren.

Alleen planten hebben bladgroenkorrels!

Welke groep organismen bestaat uit cellen zonder celkern?

1. dieren
2. planten
3. schimmels
4. bacteriën

Bij welke groep hebben de cellen een celkern en een celwand, maar geen bladgroenkorrels?

1. dieren
2. planten
3. schimmels
4. bacteriën

Bij welk organisme kunnen de cellen bladgroenkorrels bevatten?

1. een berkenboom
2. een groene specht
3. een paddenstoel
4. een yoghurtbacterie

Organismen behoren tot  dezelfde soort als:

• ze samen nakomelingen kunnen krijgen
• die nakomelingen vruchtbaar zijn

Afrikaanse olifant

Indische olifant

0

Plant of dier?

Maken Thema 1:

Huiswerk 12 december

Maken §3.1: 1 tm 4  

+

Leren 3.1

KGT

Nabespreking

Hoe is het gegaan?
Wat ging goed?
Wat vond je moeilijk?
Welke vragen heb je nog?

Nog meer info en/of oefenen

Plantaardige cel

Bladgroenkorrels liggen in het celplasma (cytoplasma).

In de bladgroenkorrels vindt fotosynthese plaats. In de bladgroenkorrels kan de plantencel zijn eigen voedsel maken.

Hiervoor heeft de plant water, koolstofdioxide en (zon)licht (energie) nodig. 

Bij de fotosynthese komt zuurstof vrij en voedsel voor de plant.

eigen voedsel maken

Wij kunnen in ons lichaam niet ons eigen voedsel maken.

Hiervoor gaan we naar de winkel of halen we ingrediënten van het land.

Ook dieren, bacteriën en schimmels kunnen het niet. Zonder planten zouden er geen voedsel en geen zuurstof zijn!

Voor zuurstof is de mens

 afhankelijk van de planten

Organismen ordenen

Herhaling:

Levensverschijnselen

Er zijn 7 levensverschijnselen:

Waarnemen

Bewegen

Voeden 

Ademhalen

Uitscheiden

Groeien

Voortplanten

Levensverschijnselen zijn de kenmerken van het leven

(levenskenmerken). 

Noteer de 7 levensverschijnslen,  in je schrift. 

Leer ze uit je hoofd

1

Maak een kleine, simpele, gekke tekening van jezelf. Daarin zijn de 7 levensverschijnselen te zien.... Helpt jou dat om ze te leren?

2

Maak je liever een ezelsbruggetje zodat je de 7 levensverschijnselen kunt onthouden? Helpt jou dat om ze te leren?

3

Als jij aan je lievelingsdier denkt.... of een afbeelding daarvan hebt, kun je dan de 7 levensverschijnselen beter onthouden? 

waarnemen

Zien horen ruiken proeven en voelen

Organisme:

een levend wezen

Omdat er zoveel soorten organismen op de aarde zijn, zijn ze geordend. Door te kijken naar dezelfde kenmerken zijn er groepen gemaakt.

Vraag:

Als je kijkt naar de afbeeldingen, hoe zou je de dieren dan kunnen ordenen? 

Oefening 2-tal:

Hoeveel vragen heb je nodig om er achter te komen welk dier jouw klasgenoot 'in het hoofd' heeft?

Beide een dier in het hoofd, stel om de beurt een vraag.

Wie wint? ..... op welke kenmerken heb jij gelet?

kikker

libelle

zebra

duizendpoot

kreeft

giraffe

kwal

roodborstje

Antwoord

door te letten op de lichaamsbouw of bijv. het milieu waar ze leven

zeester

Het is ook mogelijk dat beide vragen stellen aan elkaar (beide hebben een dier in gedachten.

Bespreken: Welke vragen heb je gesteld?

Op welke kenmerken van de dieren heb je gelet?

Vertakkingsschema

4 Rijken

Dit gaan jullie anders noteren (zie volgende slide!)