Taalverzorging H1: spelling - leestekens gebruiken - les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Stillezen (maar dan ook echt stil)

NPO-Bijles

dinsdag 23 november 2021

Lesdoel(en)

Leestekens goed gebruiken

- je kunt punten, vraagtekens, uitroeptekens en komma's gebruiken.

- je kunt dubbele punt en aanhalingstekens gebruiken bij een citaat

Verschillen in betekenis

- Katten, spinnen, ijsberen, vissen, gieren, vliegen en honden slapen

- Katten spinnen, ijsberen vissen, gieren vliegen en honden slapen

Waardoor komt het verschil in betekenis?

Waarom gebruiken we leestekens?

Weet je nog? Wanneer gebruik je hoofdletters?

Wanneer gebruik je geen hoofdletter?

1. Namen van winkels
2. Familienamen
3. Namen van maanden
4. Namen van musea

Wanneer gebruik je geen hoofdletter?

1. Namen van feestdagen
2. Namen van seizoenen/jaargetijden
3. Namen van personen
4. Namen van bedrijven

Leestekens (1)

- punten

- vraagtekens

- uitroeptekens

- komma's

Punten (1)

- Aan het einde van een zin

Vandaag heb ik een hockeywedstrijd. 

Morgen ga ik logeren bij mijn vriendin.

Punten (2)

- Na of in sommige afkortingen

d.m.v. - m.a.w. - i.i.g.

dhr. - mevr. - mej.

max. - min. - nr.

Vraagtekens

- Na een directe vraag

Tot hoelaat ben jij vanmiddag op school?

'Neem jij mijn tas mee?' vroeg Brahim.

Uitroeptekens (1)

- Om aan te geven dat iemand luid roept

'Ik ben beneden!' klonk het vanuit de kelder.

Uitroeptekens (2)

- Om een bevel of waarschuwing aan te geven

Halt, of ik schiet!

Stop!

Kom hier!

Komma's

- Maakt een zin overzichtelijker

- Staat op de plaats waar je bij hardop lezen even een rust neemt

Komma's (1)

-Als pauzeteken in een zin

Onze hond eet erg veel, toch is hij niet dik.

Komma's (2)

- Tussen de delen van een opsomming

Ik hou van verschillende smaken ijs: chocolade, mango, vanille en bosvruchten.

Komma's (3)

-Tussen twee persoonsvormen

Als je fietsband lek is, moet je ervoor zorgen dat het gemaakt wordt.

Leestekens (2)

- dubbele punt bij een citaat

- aanhalingstekens bij een citaat

Weet jij (nog) wat een citaat is?

Citaat

- Wanneer iemands woorden letterlijk weergegeven worden, heet dit een citaat.

- staat altijd tussen aanhalingstekens

- wordt ook directe reden genoemd

- begint altijd met een hoofdletter.

Aanhalingstekens bij citaat

- Een citaat staat altijd tussen aanhalingstekens.

Sem zei: 'Ik vond die film erg goed!'

Ibrahim gilde: 'Ik weet niet of ik dat durf!'

Dubbele punt bij citaat

- Een dubbele punt wordt voor het citaat gebruikt

Sem zei: 'Ik vond die film erg goed!'

Ibrahim gilde: 'Ik weet niet of ik dat durf!'

Schrijf over. Zet leestekens waar dat moet.

Als het pijn doet geef je maar een gil

Schrijf over. Zet leestekens waar dat moet.

Arnold wil je die bak met pennen potloden en stiften aangeven

Schrijf over. Zet leestekens waar dat moet.

Ik blijf vandaag thuis omdat ik schoolziek ben

'Sara zei:' Ik heb een super vakantie gehad!

1. Goed
2. Fout

Fernando vroeg: 'Wil je de suiker aangeven?'

1. Goed
2. Fout

Willem zei tegen Tim: 'Ik kan je niet vinden.'

1. Goed
2. Fout

Ali zei 'Daar heb ik geen zin in.'

1. Goed
2. Fout

De jongen riep: 'Maurice, wacht even!'

1. Goed
2. Fout

Mike vroeg vera heb je de toets ged gemaakt?

De bovenstaande zin kan met leestekens op twee manieren worden opgeschreven: wat wordt dan het verschil in de betekenis?

Geleerd

Leestekens goed gebruiken.

- je kunt punten, vraagtekens, uitroeptekens en komma's gebruiken.

je kunt dubbele punt en aanhalingstekens gebruiken bij een citaat.

Wat wist je al?

Wat heb je geleerd?

Huiswerk

..... 2. september: H1, paragraaf ..., opdracht .... blz..