Grammatica - herhalen zinsdelen (voor start les mv)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Grammatica zinsdelen

Herhalen grammatica zinsdelen

Doel van de les

Aan het einde van deze les: hebben we de theorie over grammatica zinsdelen (pv, ow, wg en lv) herhaald en hebben we hiermee geoefend.

De stof die we vanaf vandaag gaan behandelen, komt allemaal op de toetsweek terug! 

Wat zou je NU moeten kunnen/kennen?

• Zin verdelen in zinsdelen door zinsdeelstreepjes
• Theorievragen beantwoorden over: pv, ow, wg, lv
• Zinnen ontleden: pv, ow, wg en lv

Wat weet je nu nog over de zinsdelen
die we tot nu toe hebben behandeld?

De persoonsvorm. Wat weet je hier nog van? Hoe kun je hem vinden?

"Alle leerlingen van klas 1 weten de persoonsvorm te vinden."

De persoonsvorm is:

1. leerlingen
2. weten
3. persoonsvorm
4. vinden

Benoem de persoonsvorm in de volgende zin:

"Wat is de persoonsvorm in deze zin?"

1. wat
2. is
3. de persoonsvorm
4. in

Wat weet je nog over het onderwerp van een zin?

Wat is het onderwerp?

"Wie wil onze moeder helpen met het maken van de stoofschotel?"

1. Wie
2. onze moeder
3. De stoofschotel
4. wil

Wat is het onderwerp?

"Tijdens deze show zullen verschillende circusdieren optreden voor het publiek."

1. Zullen
2. Voor het publiek
3. Verschillende circusdieren
4. Deze show

Wat weet je nog over het werkwoordelijk gezegde?

Werkwoordelijk gezegde

• Zegt wat het onderwerp doet
• Alle werkwoorden in de zin (pv + rest werkwoorden)
• Let op: soms woordjes 'te' of 'aan het' erbij
• Eén werkwoord? Dan benoemen als pv én wg

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

"De marathonloper uit Rotterdam geeft nooit meer op."

1. geeft
2. geeft meer op
3. geeft op
4. geeft nooit op

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

"Mijn moeder is de was aan het ophangen in de tuin."

1. is
2. is ophangen
3. is aan het ophangen
4. is was aan het ophangen

Wat weet je nog over het lijdend voorwerp?

Lijdend voorwerp 

• ding of persoon  overkomt/ondergaat iets
• ding of persoon is lijdend = ding/persoon kan er niets aan doen!

Ik eet vanmiddag een appel. 
pv = eet / ow = ik / wg = eet / lv = een appel 
De appel kan er niets aan doen dat het gegeten wordt. Het ondergaat iets.

Lijdend voorwerp 

• Je vindt het lijdend voorwerp door te vragen: wie/wat + pv + ow + rest wg? Het antwoord is het lijdend voorwerp.
  
  
• Het lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel.
  
  Tip: streep alle zinsdelen weg die met een voorzetsel beginnen. Kijk daarna pas of er een lijdend voorwerp in staat.
  

Wat is het lijdend voorwerp in de zin?

"Het nieuwe boek zet mijn moeder in de boekenkast."

1. Het nieuwe boek
2. mijn moeder
3. boek
4. de boekenkast

Wat is het lijdend voorwerp in de zin?

"Op warme dagen eet ik elke dag een ijsje."

1. Op warme dagen
2. ik
3. elke dag
4. een ijsje

Wat is het lijdend voorwerp in de zin?

"Mijn broertje slaapt op het stapelbed in de logeerkamer."

1. Mijn broertje
2. op het stapelbed
3. de logeerkamer
4. er staat geen lijdend voorwerp in de zin

Heb

jij

de afwas

in de keuken

gezet?

persoonsvorm

werkwoordelijk gezegde

onderwerp

lijdend voorwerp

Ontleed de zin helemaal: pv t/m lv

"Ons team heeft gisteren de belangrijkste wedstrijd gewonnen!"

Antwoord zin vorige dia

"Ons team heeft gisteren de belangrijkste wedstrijd gewonnen!"

pv = heeft
ow = ons team
wg = heeft gewonnen
lv = die belangrijkste wedstrijd

Ontleed de zin helemaal: pv t/m lv

"Mijn vader werkt in de tuin met zijn hark."

Antwoord zin vorige dia

"Mijn vader werkt in de tuin met zijn hark."

pv = werkt
ow = Mijn vader
wg = werkt
lv = X

Huiswerk voor de volgende les

Maak opdracht 10 op blz. 248