6.1: Nederland na 1945.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Nederland na 1945

Wat ga je leren?

Aan het einde van de les..

• kun je twee redenen opschrijven waarom de economie in Nederland groeide na 1945
• kun je een reden opschrijven waardoor Nederland vanaf 1950 een verzorgingsstaat werd

Begrippen: economie, verzorgingsstaat

5 mei: bevrijding Nederland

5 mei: bevrijdingspop Haarlem

Nederland zag er echter zo uit...

Rotterdam na bombardement 

Rotterdam nu

Wederopbouw

Wederopbouw ging snel.

Dit had twee belangrijke redenen:

• Marshallhulp
• Lage lonen

Marshallhulp 

• Veel landen, waaronder Nederland, kregen geld van de VS na de oorlog.  
• Geld was bedoeld om het land weer op te bouwen
• Voor veel mensen het verschil tussen leven of dood
• Voorwaarde: steun van Nederland aan de VS

Lage lonen???

• Hoge lonen = duur voor bedrijven
• Met lage lonen maakte bedrijven weinig kosten
• Hierdoor kon Nederland goedkoop producten verkopen en verkochten ze meer !!
• Daardoor meer geld voor Nederland !!

Vanaf 1960 stegen lonen, dus konden ze meer luxeproducten kopen.

Consumptie-maatschappij 

Mensen kochten dingen die niet per se nodig waren, maar wel leuk om te hebben

1970-1980

Economische crisis door hoge lonen!

Gevolg: robots

Minder geld in de landbouw en industrie

meer voor de dienstensector!

In 1957 werd de Algemene Ouderdomswet (AOW) ingevoerd. Ouderen vanaf 65 jaar kregen door deze wet een uitkering. De eerste uitkering aan een oudere krijgt veel aandacht van de pers.

Verzorgingsstaat

• Voor 1950
• Als je ziek was  en niet meer kon werken, zorgde je familie of de kerk voor je
• Dit is geen verzorgingsstaat

Jij

Familie of kerk

Verzorgingsstaat

• Vanaf 1950 
• Uitkeringen bij werkloosheid of ziekte
• Iedereen goede zorg
• Dit was mogelijk, doordat mensen meer verdienden, dus meer belasting

Jij

Overheid

De regering breidde de verzorgingsstaat steeds verder uit. Dat kostte veel geld, maar door de groei van de economie ontving de overheid ook meer belastinginkomsten. 

Tijdens de economische crisis in de jaren 1980 bleek de verzorgingsstaat te duur. De regering verlaagde toen de uitkeringen. 

Verzuiling

Tot in de jaren 1960 hoorden bijna alle mensen bij een bepaalde groep in de samenleving. Dit heet de verzuiling. Er waren vier zuilen: katholieken, protestanten, socialisten en liberalen.

Vanaf de jaren 1960 werden de zuilen steeds minder belangrijk.

 Door de groeiende welvaart en de verzorgingsstaat waren mensen minder afhankelijk van steun van de kerk of de zuil. Jongeren maakten zich als eerste los van de zuilen. Dat had twee oorzaken.

• Veel jongeren gingen langer naar school 

• Veel jongeren gingen niet meer naar de kerk. Deze ontkerkelijking nam steeds verder toe.

Wat betekent wederopbouw?

1. Het krijgen van geld
2. Het opnieuw opbouwen van een land
3. Het krijgen van een baan
4. Gebouwen bouwen

Wat hielp bij de wederopbouw van Nederland

1. Marshallhulp
2. Steun van Rusland
3. hoge lonen
4. veel bevolking

Van wie kreeg Nederland de Marshallhulp

1. Frankrijk
2. Sovjet-Unie
3. Groot-Britannië
4. Verenigde Staten

Als je ziek bent en je kunt niet meer werken , van wie krijg je steun in een verzorgingsstaat?

1. De overheid
2. De kerk en je familie

Wat hoort er niet bij een consumptiemaatschappij?

1. Een nieuwe fiets
2. Schoon drinkwater
3. Iphone
4. CocaCola

Zelfstandig werken

Maken: