VPRO1 lesweek 5 hoofdstuk 14

• VPRO
• MBO
• Studiejaar 3

Welkom 9SD1H bij VPRO 1 

Periode 3.1

Joyce Assink 

Lesplanning 27-9 / 1/10

Dinsdag	Woensdag	Vrijdag
Terugblik hoofdstuk 13 Nabespreken documentaire 'voor ik het vergeet' (inleveren in teams) Theorie: Functie van de hersenen Hoofdstuk 14.1 tm 14.2 Aan de slag: Digitale leeromgeving Hoofdstuk 14 opdracht 1 tm 4	Terugblik hoofstuk 14.1/14.3 Theorie: Hoofdstuk 14.2 tm 14.4 Aan de slag: Digitale leeromgeving Hoofdstuk 14 opdracht 5 en 6	Aan de slag: Overkoepelende opdracht Denk aan: Digitale leeromgeving + opdracht teams

Het opslaan, opdiepen en terug halen gebeurt in het ...

1. Langetermijngeheugen
2. Kortetermijngeheugen

Het opnemen van een telefoon valt onder het...

1. Onbewuste geheugen
2. Bewuste geheugen

Cognitieve stoornissen zijn het eerst merkbaar in het...

1. Onbewuste geheugen
2. Bewuste geheugen

Mevrouw Erdul is dement. Een van haar dochters heeft een groot huis met een aangepast woondeel voor haar moeder. Mevrouw wordt thuis door haar familie en met hulp van de thuiszorg verzorgd.

De laatste tijd is mevrouw Erdul erg achteruitgegaan. Ze kan niet meer lopen en praten, en zit de hele dag in een speciaal voor haar gemaakte rolstoel. Het is moeilijk om erachter te komen hoe mevrouw zich voelt, behalve als je haar bij de volière met vogels zet. Dan maakt ze geluidjes en soms lijkt het wel of ze met de vogels meezingt. Als mevrouw genoeg heeft van de vogels of als iets haar niet bevalt, maakt ze harde geluiden. Als het stil is om haar heen, valt ze in slaap.
In welke fase zit mevrouw Erdul?

1. Stadium 1: bedreigde ik
2. Stadium 2: verdwaalde ik
3. Stadium 3: verborgen ik
4. Stadium 4: verzonken ik

Inez (73 jaar) heeft te maken met vasculaire dementie. Inez heeft naast de geheugenbeperking ook te maken met cognitieve problemen. Ze weet soms niet meer in welke volgorde zij zich aan moet kleden. Ze trekt dan eerst haar trui aan en daarover haar BH.

Van welke cognitieve stoornis is sprake in bovenstaande situatie?

1. Afasie
2. Agnosie
3. Apraxie
4. Axatie

Waarmee houd je rekening in de begeleidingsstijl bij cliënten met dementie?

Dementie verloopt progressief, wat houdt dat in?

De functie van de hersenhelften

Maar eerst..... 

Ligt je linker duim bovenop?

• Denken in zeer gedetailleerde beelden
  
• Denken aan morgen
  
• Naar de film gaan
  
• Musea bezoeken
  
• Gevoelens uiten
  
• Leren in kolommen
  
• koken vanuit creativiteit, geur en smaak
  
• gedetailleerd gebeurtenissen onthouden
  
• spontaan zonder doel rondfietsen of wandelen
  
• houdt van een rommelige leefomgeving
  
• dagdromen
  
• observeren van de omgeving voordat hij/zij zich in de menigte begeeft
  
• bestuderen van een plattegrond ter voorbereiding
  
• lantefanteren 

Ligt je rechter duim boven op?

Welke hersenhelft is dominant?

https://www.123test.nl/brein/

Hoofstuk 14: Begeleiding en woonvormen

• Verlies van de regie over het eigen leven
• Afstemmen op de cliënt
• Reminiscentie
• Belevingsgerichte benadering
• Woonvormen 

Lesplanning 27-9 / 1/10

Dinsdag	Woensdag	Vrijdag
Terugblik hoofdstuk 13 Nabespreken documentaire 'voor ik het vergeet' (inleveren in teams) Theorie: Functie van de hersenen Hoofdstuk 14.1 tm 14.2 Aan de slag: Digitale leeromgeving Hoofdstuk 14 opdracht 1 tm 4	Terugblik hoofstuk 14.1/14.2 Theorie: Hoofdstuk 14.2 tm 14.4 Aan de slag: Digitale leeromgeving Hoofdstuk 14 opdracht 5 en 6	Aan de slag: Overkoepelende opdracht Denk aan: Digitale leeromgeving + opdracht teams

Zelf beslissingen kunnen nemen noemen wij?

14.2 Verlies van regie

• Client met dementie wordt afhankelijk van anderen
• Door aantasting van de hersenen gaat het cognitieve, en denkvermogen achteruit
• Dit gaat vaak samen met de afname van spraak en lichamelijk functioneren
• Iedere cliënt reageert anders! Onmacht, verdriet en boosheid

• Autonomie = zelf kiezen,
• Fase 1 zijn cliënten nog wilsbekwaam
• Vanaf fase 2 zijn cliënten met dementie wilsonbekwaam

Wat houdt dit in?

14.2 Overzien

• Cliënten kunnen de mogelijkheden en gevolgen niet meer overzien
• Tijdens de begeleiding zorg je ervoor dat keuzes overzichtelijk worden 
• Gesloten vragen - je laat de cliënt iets aanwijzen - of je maakt de keuze beperkt
• 'Jam of hagelslag' of laat de cliënt beide keuzes proeven  

14.3 Afstemmen op de client

• Naarmate de dementie toeneemt, begrijpt de client steeds minder van de wereld om zich heen 
• Je ondersteunt de client in zijn autonomie 
• Zoveel mogelijk eigen regie behouden, hoe zou je dat kunnen doen?
• Je verdiept je in de levensloop van de client - wat vindt hij belangrijk? wat doet hij graag?
• Wat wil de client? niet kijken naar wat het team wil!
• Je let op gedrag, non-verbale houding, en je hoort wat de client zegt
• Om goede hulp af te stemmen, moet je op de hoogte zijn van de gevolgen van de verschillende ziektebeelden van dementie 
• Je hebt kennis van de medicatie en hoe je daarmee omgaat  

Begeleiden van drie cognitieve beperkingen

Afasie - Agnosie - Apraxie

Hoe ga je om met een cliënt met afasie?

1.   Begin altijd met oogcontact!
2.  Spreek in eenvoudige, korte zinnen maar vermijd kindertaal, check of de boodschap is overgekomen, stel eenvoudige vragen en structureer het gesprek
3.  Stimuleer je cliënt duidelijk te maken wat hij bedoeld, eventueel met 'handen en voeten'
4. Vermijd achtergrondlawaai

Hoe ga je om met een cliënt met agnosie?

•  Gebruik alle zintuigen, dit kan helpen de herinnering op te halen   (laat zien of voelen waar een voorwerp voor gebruikt wordt)

Hoe ga je om met een cliënt met apraxie?

•     Deel een handeling (tafel dekken) op in kleine stukjes
•     Gebruik de methode voordoen - samen doen - zelf doen
•     Zorg voor een goede volgorde

Visie Tom Kitwood 

• Visie van Tom Kitwood - mensgerichte benadering voor de zorg van clienten met dementie. 

• Individuele behoeften van de cliënt bepalend voor de zorg

Belangrijkste doel is welzijn!

• Het gedrag wordt bepaald door cognitieve niveau (IQ), persoonlijkheid en levensverhaal 

• Tom Kitwood: EMPATHIE EN BEGRIJPEN

Communicatie en relatie (betrokkenheid, warmte, empathie)

• Hoe ga je om met je eigen gevoelens? 

Professionele houding versus menselijkheid 

Houding van de begeleider

1. Cliënten zijn gevoelig voor stemming (praktijkvoorbeeld + foto tong cliënt)
2. Beinvloed de cliënt in positieve zin 
3. Zorg dat de cliënt geen haast ervaart 
4. Resultaat van je werk is van hele korte duur, geduld wordt op de proef gesteld (hoe kun je hiermee omgaan?)
5. Succeservaringen zijn uitgangspunt 

Rollenspel

1. In drietallen gaan jullie drie casussen uitspelen. 
De casuïstiek gaan over cognitieve stoornissen en jullie gaan de fictieve cliënten begeleiden op basis van autonomie. 

2. De rollen worden als volgt onderverdeeld: 
 - Begeleider 
- Cliënt 
- Observator

3 . Speel het rollenspel uit. De observator geeft feedback aan de hand van de richtlijnen uit het boek, gericht op de cognitieve stoornis. Iedereen speelt minstens één keer iedere rol. 

4. Na de oefening worden er een aantal, willekeurig gekozen, uitgespeeld voor de klas. 

Welkom 9SD1H bij VPRO 1 

Periode 3.1

Joyce Assink 

Lesplanning 27-9 / 1/10

Dinsdag	Woensdag	Vrijdag
Terugblik hoofdstuk 13 Nabespreken documentaire 'voor ik het vergeet' (inleveren in teams) Theorie: Functie van de hersenen Hoofdstuk 14.1 tm 14.2 Aan de slag: Digitale leeromgeving Hoofdstuk 14 opdracht 1 tm 4	Terugblik hoofstuk 14.1/14.2 Theorie: Hoofdstuk 14.2 tm 14.4 Aan de slag: Digitale leeromgeving Hoofdstuk 14 opdracht 5 en 6	Aan de slag: Overkoepelende opdracht Denk aan: Digitale leeromgeving + opdracht teams