5.5 Veranderende ecosystemen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H5.5 Veranderende Ecosystemen

De énige reden dat ecologie een interessant vakgebied is...

Leerdoelen

-Je kunt omschrijven hoe een ecosysteem kan veranderen gedurende de tijd
-Je kunt onderscheid maken tussen primaire- en secundaire successie

Pionierecosysteem

Pionier?

Pionierecosysteem

Pionier?

Pionierecosysteem

De eerste planten moeten bestand zijn tegen barre omstandigheden

Pioniersoorten: Soorten die ergens als eerste weten te vestigen

Pionierecosysteem

De eerste planten moeten bestand zijn tegen barre omstandigheden

Pioniersoorten: Soorten die ergens als eerste weten te vestigen

Vormen samen een pionierecosysteem

Pionier- -> climaxecosysteem

Na het vestigen van pioniersoorten ontstaat er een laagje humus

Humus: Een mengsel van organische en anorganische stoffen en micro-organismen

De vestiging van pioniersoorten past abiotische factoren aan!

Pionier- -> climaxecosysteem

Successie: Geleidelijke overgang van het ene ecosysteem naar een volgende

Climaxecosystemen: bijvoorbeeld regenwouden, loofbossen en koraalriffen

Wat zijn de verschillen tussen een pionierecosysteem en een climaxecosysteem?

Pionier- -> climaxecosysteem

-In een climaxecosysteem zijn abiotische factoren en de soortensamenstelling min of meer constant

-Netto primaire productie ongeveer even groot als de afbraak van weefsels -> biomassa blijft nagenoeg gelijk

-Kringloop van stoffen is gesloten

-In een climaxecosysteem is gelaagdheid zichtbaar

Primaire successie

Climaxecosystemen zijn kwetsbaar voor verandering van buitenaf

VB: Tropisch regenwoud: weinig humus

Wat is het gevolg van bomenkap?

Primaire successie

VB: Tropisch regenwoud: weinig humus

Na bomenkap: 

- Erosie, het kleine beetje humus wat er was verdwijnt 

- Successie begint weer van vooraf aan

Primaire successie

VB: Tropisch regenwoud: weinig humus

Na bomenkap: 

- Erosie, het kleine beetje humus wat er was verdwijnt 

- Successie begint weer van vooraf aan

Secundaire successie

VB: Stuk loofbos wordt gekapt

Primaire successie

VB: Tropisch regenwoud: weinig humus

Na bomenkap: 

- Erosie, het kleine beetje humus wat er was verdwijnt 

- Successie begint weer van vooraf aan

Secundaire successie

VB: Stuk loofbos wordt gekapt

Ongunstige abiotische factoren in de kale plek, maar humus laag verdwijnt niet

Primaire successie

VB: Tropisch regenwoud: weinig humus

Na bomenkap: 

- Erosie, het kleine beetje humus wat er was verdwijnt 

- Successie begint weer van vooraf aan

Secundaire successie

VB: Stuk loofbos wordt gekapt

Ongunstige abiotische factoren in de kale plek, maar humus laag verdwijnt niet

Successie begint niet van vooraf aan

Verlanding

Gradiëntecosysteem

Duidelijk zichtbaar in Nederland:

Van de kust naar het binnenland is er een geleidelijke overgang van één toestand naar de tegenovergestelde 

zout - zoet, kalkrijk - kalkarm, nat-droog

Heeft als gevolg dat verschillende gebieden zichtbaar zijn:

Strand, zeereep, open duinvalleien, stuweelduinen en binnenduinrandbossen

Gradiëntecosystemen

Bij gradiëntecosystemen zijn indicatorsoorten zichtbaar

Gradiëntecosystemen

Bij gradiëntecosystemen zijn indicatorsoorten zichtbaar

Indicatorsoorten: Soorten die een aanwijzig geven over een kenmerk van het milieu

Wat kan je hier allemaal mee als ecoloog?

Onderzoek naar veranderende ecosystemen

Ecosystemen zijn dynamisch, alle factoren veranderen continu

Onderzoek naar veranderende ecosystemen

Ecosystemen zijn dynamisch, alle factoren veranderen continu

Vierkant: "Voorraad-grootheden" Cirkel: "constante"

Modelleren 

Modelleren 

Belangrijke woorden: Evenwicht, omslagpunt, 

Discussie:

Moet je de natuur zijn gang laten gaan? 

Ingrijpen: Het tegengaan van successie

Wat zijn de voor- en nadelen?

Leerdoelen

-Je kunt omschrijven hoe een ecosysteem kan veranderen gedurende de tijd
-Je kunt onderscheid maken tussen primaire- en secundaire successie