9.2 Sovjet Unie (3)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

par. 9.2

De Sovjet-Unie onder Stalin

1927-1953

Lesdoelen

Je kunt overeenkomsten en verschillen benoemen tussen het beleid van Lenin en Stalin. 

kun je 3 voorbeelden geven waaruit blijkt dat de SU onder Stalin een totalitaire staat was. 

Kenmerkende aspecten

37. De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie

38. Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme (en fascisme/nationaalsocialisme)

Totalitaire samenleving

• 1 partij, 1 leider
• Terreur; geen ruimte voor kritiek
• Indoctrinatie, censuur en propaganda

1922 Stalin werd secretaris-generaal van de partij. 

Als secretaris-generaal had hij de bevoegdheid mensen binnen de Partij posities te geven of te ontnemen...

Stalin gebruikte alles om zijn macht in het land te vergroten en te behouden, zoals censuur.

Stalin bepaalde wat er in de kranten én de geschiedenisboeken kwam te staan: vroegere medestanders werden 'er uit geschreven'

Persoonsverheerlijking

 Stalin zich afbeelden als een geweldige leider: een vader voor het volk.

Showprocessen

Tegenstanders worden (meestal) vals beschuldigd en worden in een oneerlijke rechtszaak tot zware straffen veroordeeld.

Goelag

Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een goelag (=strafkamp) waar ze dwangarbeid moesten verrichten.

Sommige van deze kampen hadden niet eens hekken, omdat ontsnappen zinloos was: de kou en de wolven zouden je uiteindelijk wel doden

• Exacte aantallen zijn onbekend, maar tussen 1936 en 1950 zijn vermoedelijk 12 miljoen mensen om het leven gekomen in de goelags.

• Meestal als gevolg van de vreselijke omstandigheden, een combinatie van: honger, kou en zware lichamelijke inspanning

De Grote Zuivering

• Tussen 1934 en 1938 laat Stalin rond de 1 miljoen 'tegenstanders' veroordelen. 

Video

In Europa

1933 | Russisch verraad

Economie SU onder Stalin

Hoofddoel: De industriele achterstand van de SU moest binnen tien jaar ingehaald worden

Hoe?

• Planeconomie
• Collectivisatie van de landbouw

Planeconomie

• De staat besliste wat én hoe er moest worden geproduceerd.

vijfjarenplannen: hierin was vastgelegd wat er in de komende vijf jaar moest worden geproduceerd.

Dát het werd geproduceerd was meestal belangrijker dan hoe het was geproduceerd: Kwantiteit over kwaliteit.

Collectivisatie

• Tientallen kleine zelfstandige boerderijen werden samengevoegd (collectivisatie) tot één groot boerenbedrijf, een kolchoz. 
  

• De boerengezinnen werkten en woonden met elkaar. 
• Alles was gemeenschappeljik bezit.

Gevolgen

Hongersnoden. Boeren slachtten hun vee uit protest tegen de collectivisatie. 

Stalin overlijdt

5 maart 1953

Was het moord? Dat is nooit helemaal duidelijk geworden.

Wel dat Stalin in zijn laatste jaren compleet paranoia was geworden:

overal zag hij complotten tegen zich en wilde hij 'tegenstanders' uitschakelen.