14.1 Evenwichtszintuig (zelfstandig)

H14.1 Zintuigcellen





Hoe komt het dat je draaierig wordt als je uit een zweefmolen stapt?
1 / 19
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 19 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

H14.1 Zintuigcellen





Hoe komt het dat je draaierig wordt als je uit een zweefmolen stapt?

Slide 1 - Tekstslide

H14.1 Zintuigcellen





Hoe komt het dat je draaierig wordt van alcohol?

Slide 2 - Tekstslide

Doel 14.1
Je leert hoe het evenwichtszintuig werkt


Slide 3 - Tekstslide

Evenwichtszintuig
Bevindt zich in het binnenoor.

Registreert de stand van je
hoofd én beweging van je
hoofd.

Slide 4 - Tekstslide

Evenwichtszintuig - vestibulum
Bevat endolymfe (vloeistof)
Bevat 2 maculae (1)
Registreren rechtlijnige
bewegingen (ja-knikken),
vertragen en versnellen
(voortwaarts/ achterwaarts
en naar boven/ beneden)

Slide 5 - Tekstslide

Macula
Geleilaag met kalksteentjes.
Deze geleilaag en de kalksteentjes
reageren op beweging (als gevolg 
van zwaartekracht of versnelling).
Zintuigharen (ciliën) op de
zintuigcellen registreren deze
verandering

Slide 6 - Tekstslide

Macula - horizontaal

Slide 7 - Tekstslide

Macula 2 - verticaal
Registreert ook zwaartekracht
en versnelling omhoog/ omlaag (lift)

Slide 8 - Tekstslide

Evenwichtszintuig - 
Halfcirkelvormige
kanalen

Slide 9 - Tekstslide

Halfcirkelvormige kanalen
Bevatten endolymfe (vloeistof)
In elke basis zit een knobbel met
een cupula (2), een geleiachtige
massa
Registreren bewegingen/ 
versnellingen in de X, Y en Z-
richting

Slide 10 - Tekstslide

Cupula
Cupula klappen om als de
endolymfe gaat stromen
(klapdeur)  

Altijd in tegengestelde
richting van de beweging
(traagheid)

Slide 11 - Tekstslide

Cupulae 
Zijn vooral gevoelig voor veranderingen
in snelheid. Niet voor een constante
snelheid.


Wie wil dit proberen?

Slide 12 - Tekstslide

Cupulae en de zweefmolen
Als je een tijdje ronddraait op dezelfde snel-
heid registreren je cupulae dit niet (meer).
De vloeistof in de kanalen draait dan op
dezelfde snelheid als het lichaam.
Staat je lichaam daarna stil dan slaan de 
cupula wél weer uit, de vloeistof blijft nog
even draaien: duizelig.

Slide 13 - Tekstslide

Cupulae en alcohol
Stap 1 (begin al na 10 minuten)
Alcohol komt via het bloed in de
cupula. Deze wordt dan lichter dan water. 
De cupula in het vertikale kanaal gaat
zweven.
Draaisensatie!

Slide 14 - Tekstslide

Cupulae en alcohol
Stap 2 (na 6 uur):
Alcohol zit óók in de endolymfe.
De cupula heeft dan weer dezelfde dicht-
heid en zweeft niet.

Slide 15 - Tekstslide

Cupulae en alcohol
Stap 3:
Alcohol is uit de cupula maar nog niet 
uit de endolymfe.
De cupula zakt dan juist in de endolymfe.
Draaisensatie.
Wat helpt? Nieuwe alcohol.

Slide 16 - Tekstslide

Doel 14.1
Je hebt de verschillende typen zintuigcellen geleerd
Je hebt geleerd hoe de zintuigcellen een prikkel omzetten in een impuls 
Je hebt geleerd hoe het evenwichtszintuig werkt


Slide 17 - Tekstslide

BINAS 14.1
BINAS 87D Gehoor en evenwicht

Slide 18 - Tekstslide

Begrippen 14.1
zintuigcellen, adequate prikkel, evenwichtszintuig, vestibulum, halfcirkelvormige kanalen, endolymfe, zwaartekracht, versnelling, maculae, haarcellen, ciliën, cupula, receptorcellen, mechanoreceptoren, thermoreceptoren, chemoreceptoren, fororeceptoren, secundaire boodschapperstof, prikkeldrempel, impulsfrequentie, pijnreceptoren, adaptatie

Slide 19 - Tekstslide