Thema 6 Mens en milieu B1 Kringlopen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4,5

Thema 6 Mens en Milieu

Basisstof 1

Kringlopen

Leerdoelen en begrippen

• Je kunt de koolstofkringloop en stikstofkringloop in hoofdlijnen beschrijven en schema's hiervan interpreteren/uitleggen

Begrippen:

fossiele brandstoffen, stikstofassimilatie, ammonificatie, nitrificatie, denitrificatie, stikstofbinding/stikstoffixatie

Koolstofkringloop

Opdeling in twee verschillende groepen organismen: autotrofe en heterotrofe organismen.

Autotrofe organismen kunnen uit anorganische stoffen organische stoffen maken. Hierbij maken ze gebruik van chloroplasten en lichtenergie.

Heterotrofe organismen: organische stoffen uit andere organische stoffen. Voor de organische stoffen zijn zij afhankelijk van autotrofe organismen.

Dode resten en andere afvalproducten van organismen heet detritus of afval. Dit wordt afgebroken door dierlijke afvaleters en reducenten tot CO2, dat weer door autotrofe organismen opgenomen kan worden.

koolstofkringloop

Gevolgen stikstofcrisis

- Biodiversiteit in Nederland holt achteruit.

- Nederland heeft in Europa afspraken gemaakt over stikstofuitstoot en natuurbehoud.

- De rechter heeft bepaald dat zonder stikstofruimte minder huizen gebouwd kunnen worden en bedrijven kunnen minder groeien.

- We kunnen nog maar 100 km/uur rijden op de snelweg.

- De vorige regering had 25 miljard Euro beschikbaar gesteld aan de provincies om boeren uit te kopen.

Stikstofcrisis

Stikstof is een gas: chemische formule N2

78% van de lucht die we inademen bestaat uit stikstof. Het is niet-reactieve stikstof. De ‘Stikstof’ die een probleem is, is de reactieve ‘Stikstof’.

Er zijn twee vormen van reactieve ‘stikstof’:

NOx : Stikstofoxiden: Dit is een van de producten van de verbranding van fossiele brandstoffen (door auto's of in de industrie).

NH3 : Ammoniak: Dit zit in mest die vrijkomt bij veeteelt en die we gebruiken om gewassen te verbouwen. Hoe meer meststoffen je gebruikt, hoe meer ammoniak er in de lucht en in de natuur komt.

Stikstofkringloop

• Stikstoffixatie
• Stikstofassimilatie
• Ammonificatie
• Nitrificatie (aeroob)
• Denitrificatie (anaeroob)

Nijntje nitraat

A: Planten nemen nitraat (NO₃-) op.

B: Er vindt stikstofassimilatie plaats
     vorming aminozuren

(vorming eiwitten is voortgezette assimilatie)

C: Dier eet plant, verteert en assimileert eigen organische stoffen.

D: Bij dissimilatie komt ureum vrij. 

E: Rottingsbacterien breken ureum af tot NH₃

F: NH₃ lost in (grond)water op tot NH₄+

G: Nitrietbacterien zetten NH₄+ om in NO₂-

H: Nitraatbacterien zetten NO₂- om in NO₃-

00:06

Schrijf voor jezelf de vijf belangrijkste gevolgen van stikstofvervuiling op!

01:09

01:35

Effecten van 'Stikstof' op Biodiversiteit

Door een gebrek aan ‘Stikstof’ is er in de natuur een rijkdom aan plantensoorten:

Een teveel aan ‘stikstof’ heeft twee effecten:

1.  De bodem verzuurt en doodt plantensoorten die hier niet aan aangepast zijn.

2.  Bepaalde soorten, zoals grassen, brandnetels en bramen, zijn aangepast aan een teveel aan 'stikstof' en zullen zich vermenigvuldigen en daarbij de ruimte van andere soorten in beslag nemen.

Dit zal leiden tot een monocultuur van planten (er zijn slechts enkele planten aanwezig).

Vermindering van plantensoorten zal de biodiversiteit van andere soorten verminderen, zoals bijen, vlinders en andere insecten. Op de lange termijn zal het de verscheidenheid van de dieren die deze insecten eten, verminderen. Resultaat: een algehele afname van de biodiversiteit.

Ik heb de volgende leerdoelen begrepen?

- Je kunt de koolstofkringloop en stikstofkringloop in hoofdlijnen beschrijven en schema's hiervan interpreteren/uitleggen

Aan de slag

Maak opdracht 1 t/m 14

Maak een begrippenlijst van BS1 en 

bestudeer 93 F en G in BINAS.

Check je Rhijngeest opzet voor volgende week!