V1B_werkwoordspelling les 4

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Lezen: 10 minuten

Theorie: ong. 15 minuten

Zelfstandig werken: ong. 15 minuten

Vorige lessen heb je geleerd...

... hoe je de persoonsvorm (PV) in een zin kunt vinden.

.... heb je geleerd hoe je de persoonsvorm in de verleden tijd (VT) en de tegenwoordige tijd (TT) vervoegt (= in de juiste vorm in een zin zet).

... hoe je het onderwerp (OW) in een zin kunt vinden.

Het onderwerp

Het onderwerp =

wie of wat + persoonsvorm (PV)

Het onderwerp geeft aan wie iets doet: Kees loopt naar school.

Het onderwerp geeft aan wat iets doet: De stoel valt.

PV

PV

PV

PV

Het onderwerp

De meeste ouderen gaan ooit naar het bejaardentehuis. 

Wie/wat gaan? = de meeste ouderen

Dus niet: ouderen niet: meeste ouderen

Op de Kerstmarkt verkopen we een heleboel verkopen.  

Wie/wat verkopen? = we

Dus niet: wie/wat verkopen we)

Oefenen met het onderwerp

MOEITE MET HET VINDEN VAN HET ONDERWERP?

Maak dan deze opdrachten. De onderstrepingen zijn linkjes.

1. onderwerp oefening 1
   
2. onderwerp oefening 2
   
3. onderwerp oefening 3
   

Hoe weet je of je in de tegenwoordige tijd 

de ik-vorm of de ik-vorm+t moet schrijven?

• Je vult het werkwoord 'lopen' in. 
• Als je bij 'lopen' een -t hoort, schrijf je bij alle andere werkwoorden ook een -t (ik-vorm+t). 
• Als je bij 'lopen' geen -t hoort, schrijf je bij alle andere werkwoorden ook geen -t (ik-vorm). 

Welke regel pas je toe bij de persoonsvorm van 

zwakke werkwoorden in de verleden tijd?

• Je gebruikt 't sexy fokschaap
• of je maakt het woord langer en dan hoor je of je -te(n) of -de(n) schrijft.
  
• bij straffen 'f' zit in 't sexy fokschaap >> +te(n)
• de auto is beschadig...?? verlengen>> zij beschadigde de auto

Aan het eind van deze les ...

... hoe je het voltooid deelwoord (VD)op de juiste manier vervoegt (= op de juiste manier in een zin zet).

... hoe je het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord (VD BN) op de juiste manier vervoegt.

1:

Wat is de PV (tijd-/ getalproef) en het OW (wie/wat+ PV)

"Al mijn vrienden zijn verliefd"

"Mijn overburen en hun kinderen hebben last van lawaai."

"Het is beter om niet te veel vlees te eten."

"De schade voor het milieu schijnt enorm te zijn."

2:

Vul de juiste vorm van het werkwoord in (VT) en benoem het onderwerp dat erbij hoort

"Peter vroeg of ik hem wilde helpen, maar ik ____er niet over." (peinzen)

"______ Frank en Freya bij dezelfde halte ____"? (uitstappen)

"De stiekeme snoepers dachten zeker dat wij niets _____!"(vermoeden)

Sterke ww met vdw die op -en eindigen

Sterke ww met vdw die niet 

op -en eindigen

Wat is de persoonsvorm (PV) en het onderwerp (OW)

"De schade voor het milieu schijnt enorm te zijn."

Verleden tijd: Vul de juiste vorm van het werkwoord in en noteer het onderwerp dat erbij hoort
Peter vroeg of ik hem wilde helpen, maar ik __________ er niet over. (peinzen)

Verleden tijd: Vul de juiste vorm van het werkwoord in en noteer het onderwerp dat erbij hoort

__________ Frank en Freya bij dezelfde halte __________? (uitstappen)

Verleden tijd: Vul de juiste vorm van het werkwoord in en noteer het onderwerp dat erbij hoort

De stiekeme snoepers dachten zeker dat wij niets __________!(vermoeden)

Wat is de persoonsvorm (PV) en het onderwerp (OW)

"Ik moet de ware nog ontmoeten!"

Noteer de persoonsvorm en het onderwerp.

Ik dacht niet goed na.

Noteer de persoonsvorm en het onderwerp.

De verliezende finalisten van 2010 kwalificeerden zich voor het WK.

Noteer de persoonsvorm en het onderwerp.

Mijn zusje en ik mogen nu na tien uur ‘s avonds niet meer naar buiten gaan.

Noteer de persoonsvorm en het onderwerp.

Help me overeind!

Tegenwoordige tijd: Vul de juiste vorm van het werkwoord in en noteer het onderwerp dat erbij hoort

Vind jij ook niet dat ik veel verdien, vergeleken met wat hij __________ ? (verdienen)

Tegenwoordige tijd: Vul de juiste vorm van het werkwoord in en noteer het onderwerp dat erbij hoort
Paul __________ mij of ik hem wil helpen. (polsen)

Tegenwoordige tijd: Vul de juiste vorm van het werkwoord in en noteer het onderwerp dat erbij hoort

Ik hoorde dat de nieuwe H&M morgen geopend __________. (worden)

Tegenwoordige tijd: Vul de juiste vorm van het werkwoord in en noteer het onderwerp dat erbij hoort

Mijn vrienden snappen het niet, maar ik __________ die muziek erg vervelend. (vinden)

Tegenwoordige tijd: Vul de juiste vorm van het werkwoord in en noteer het onderwerp dat erbij hoort

Wat gek dat Jelle zich nog altijd zo over zijn hoge cijfers __________ ! (verbazen)

Tegenwoordige tijd: Vul de juiste vorm van het werkwoord in en noteer het onderwerp dat erbij hoort

Mijn kleren zullen er wel van gaan stinken, maar de vuurkorf __________ uitstekend! (branden)

Tegenwoordige tijd: Vul de juiste vorm van het werkwoord in en noteer het onderwerp dat erbij hoort

Moet ik hem helpen of __________ je klasgenoot de uitleg zelf? (onthouden)

Verleden tijd: Vul de juiste vorm van het werkwoord in en noteer het onderwerp dat erbij hoort

Het peloton reed wel door, maar de koploper __________ zijn voorsprong alsnog. (vergroten)

Verleden tijd: Vul de juiste vorm van het werkwoord in en noteer het onderwerp dat erbij hoort

Je moet wel op mijn feestje komen, want je __________ mij dat! (beloven)

Verleden tijd: Vul de juiste vorm van het werkwoord in en noteer het onderwerp dat erbij hoort

Toen je nog niet kon mailen, __________ bedrijven elkaar hun facturen. (faxen)

Verleden tijd: Vul de juiste vorm van het werkwoord in en noteer het onderwerp dat erbij hoort

De hele klas __________ samen de vloer na afloop van de kerstmarkt. (schrobben)

Persoonsvorm of voltooid deelwoord?

Soms heeft het voltooid deelwoord van een werkwoord dezelfde vorm als de persoonsvorm tegenwoordige tijd (mv).

1. Wij ontvangen een brief.
2. Wij hebben een brief ontvangen.

Hoe weet je met welke werkwoordsvorm je te maken hebt?

Door de kenmerken van de werkwoordsvormen erbij te halen.

Persoonsvorm of voltooid deelwoord?

Kenmerken persoonsvorm: verandert als de tijd/getal verandert.

Kenmerken voltooid deelwoord: heeft een hulpwerkwoord bij zich (hebben, zijn, worden).

1. Wij ontvangen een brief. - Wij ontvingen een brief. - Ik ontvang een brief.
2. Wij hebben een brief ontvangen. ('hebben' = hulpwerkwoord)

'Ontvangen' in zin 1 = persoonsvorm (PV)

'Ontvangen' in zin 2 = voltooid deelwoord (VD)

Oefenen met het vdw

Maak onderstaande opdrachten. 

Klik op de linkjes om bij de opdrachten te komen.

1. voltooid deelwoord 01
2. voltooid deelwoord 02
3. voltooid deelwoord 03
4. voltooid deelwoord 04
5. voltooid deelwoord 05
   
   

Persoonsvorm en voltooid deelwoord

Maak onderstaande opdrachten.

Klik op de linkjes om bij de opdrachten te komen.

1. Persoonsvorm en voltooid deelwoord 1
2. Persoonsvorm en voltooid deelwoord 2
   

De hele buurt rook naar de verbrande/verbrandde autobanden.

1. verbrande
2. verbrandde

Gisteravond verwachte/verwachtte ik een mailtje van mijn nichtje uit Aruba.

1. verwachte
2. verwachtte

Het op de flyer vermelde/vermeldde mailadres was helaas niet correct.

1. vermelde
2. vermeldde

Oefenen met het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Maak onderstaande opdrachten.

Klik op de linkjes om bij de opdrachten te komen.

voltooid deelwoord als bn - 01

Oefenen

Op de volgende slides volgt een aantal opdrachten, die bedoeld zijn om het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord te onderscheiden van de persoonsvorm verleden tijd.

Dus: 

Je leert wat het verschil is tussen het vdw als bn en de pv vt.

Kies de juiste vorm en leg uit.

1. De begeleide/begeleidde man was blij met Antons hulp.

Kies de juiste vorm en leg uit.

2. De verwoeste/verwoestte kerktoren wordt weer snel gerepareerd.

Kies de juiste vorm en leg uit

3. De storm verwoestte/verwoeste onlangs de kerktoren.

Kies het juiste antwoord

4. Het (typen) adres

1. getypete
2. getypte

Kies het juiste antwoord

5. Het (verlichten) tuinpad

1. verlichten
2. verlichtte
3. verlichte
4. verlichtten

Vul de juiste vorm van de werkwoorden in

6. In de door de storm (vellen) boom staan de namen (kerven) van vele verliefden.