Toetsbespreking V6 ges T3 2024-2025 (WEI)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5,6

Toetsbespreking T3

In deze presentatie staan voorbeelden van (mogelijke) goede antwoorden gegeven door klasgenoten.

toelichting op het nakijken

een V betekent dat er iets ontbreekt

ja en..., want...., dus.., er is geen afdoende toelichting gegeven (zie soms commentaar docent)

een punt met een golfje ervoor wil zeggen dat het een twijfel antwoord is dat op het examen fout gerekend zal worden

Alleen de punten voor de opgave moet je optellen!

vraag 1          max. 2p

1. conquistadora TV 5-I

2. Frankische koningin TV 3

3. beleg van Leiden/Spaanse legerleider TV 5-II

4. opstand DDR TV 10

5. vrouwenkiesrecht TV 8

6. Rome [...] keizer TV 2

6 - 2 - 1 - 3 - 5 - 4

VRAAG 2        max. 4p

- De ideeën van de Moderne Devotie hielden in dat men een meer individuele belevenis kreeg van het christendom, hierdoor zouden zij dus minder afhankelijk zijn van de kerk. De denkwijze van de Katholieke Kerk ging erom dat mensen luisterde naar de priesters in de kerk en dat zij het woord van god overdragen aan de gelovigen. Tijdens de Reformatie waar het protenstantisme opkwam ging het ook meer om de individuele beleving en volging van het christendom, hierdoor maakte de Moderne Devotie dus de weg vrij voor de Reformatie.

- Vorsten vonden het niet noodzakelijk om de aanhangers van de Moderne Devotie te vervolgen, omdat zij in tegenstelling tot de protestanten van de Reformatie zich niet gingen organiseren in grote groepen en zeer openlijk hun geloofsovertuiging probeerden over te brengen bij anderen. Zij gingen niet direct in opstand tegen wat de Katholieke Kerk als boodschap overbracht en hielden het voornamelijk bij zichzelf.

Leg uit is NOOIT tekst uit de bron als verklaring gebruiken. Altijd zelf uitleg toevoegen!

vraag 3        max 3p

- Deze bron sluit aan bij het kenmerkend aspect 'de bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek', want in deze bron lezen we dat rond 1550, toen de bron is geschreven, Amsterdam na Antwerpen de voornaamste koopmansstad is en hele rijke inwoners heeft wat dus de grote economische bloei in de tijd van de Nederlandse Republiek laat zien.

- De Amsterdamse stapelmarkt kon voor economische bloei zorgen, want door deze functie ontstond er veel werkgelegendheid voor de inwoners van de stad en raakte Amsterdam meer verbonden met de economie van het buitenland, aangezien het de functie van een doorvoermarkt had.

- Bij deze bron past ook het KA 'Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie', aangezien er in de bron te lezen is dat er schepen uit alle landen aankomen en er op grote schaal handel wordt gedreven waaruit we dus zien dat er met veel verschillende buitenlandse landen handel wordt gedreven en er dus wereldwijde handelscontacten zijn.

vraag 4    max 2p

Veel antwoorden gingen niet over positie steden, maar algemene verandering/continuïteit

vraag 4    max 2p

Kern van een juist antwoord:

- De continuïteit die te zien is als het gaat om de positie van de steden ten opzichte van de vorst is dat zowel de Vlaamse als de steden in de Republiek hun eigen positie/belangen probeerden te verstevigen/vasthielden aan stedelijke particularisme ten opzichte van de vorst.

- De verandering in de positie van de steden in de Noordelijke Nederlanden ten opzichte van die in Vlaanderen op bestuurlijk gebied was dat de steden in de Noordelijke Nederlanden na de Akte van Verlatinghe dominant werden in het bestuur van de Republiek, waardoor zij hun positie nog verder konden verstevigen (terwijl de Vlaamse steden onder Spaans gezag bleven).

vraag 5      max 2p

In de bron is te lezen dat Adam Smith het voorstel om de 13 koloniën onafhankelijk te maken accepteerd. Smiths zijn motto was: Als iedereen handeld in wat het beste is voor eigen belang, kan je het beste van elkaar profiteren. Dit idee is terug te zien in de reden waarom hij dit voorstel accepteerd in de bron. Je hebt op het moment 13 opstandige koloniën die graaf onafhankelijk zouden willen zijn, op dit moment kan je er nauwelijks profijt van maken met de kosten die je betaald om vrede te behouden in deze koloniën. Als je ze nu geeft wat ze willen ga je met een goede relatie van elkaar af, en hou je er een goed handelscontact aan over, met optie tot een handelsverdrag, wat voordeliger zou uitpakken voor beide partijen dan hoe het er nu voor staat.

Wat zegt de syllabus?

De economische ideeën van Adam Smith zorgden voor een herwaardering van de verhoudingen tussen overheid en economie, en de rol die rationeel eigenbelang hierin speelde.

Vraag 6     max 2p

Sieyes heeft kritiek op het ancien regime (de indeling van samenleving in de standen van adel, geestelijkheid en burgers en dat de eerste twee standen allerlei privileges hebben, zoals meepraten in de politiek).Zo stelt hij dat de Derde STand (de burgers) niet worden gehoord tijdens een zitting in de Staten-GEneraal in Frankrijk. Hij stelt dat de Derde Stand alles is en dat hij op dit ogenblik op politiek terrein nogn niets is geweest. Alleen de leden van de winstgevende en eervolle standen (de adel en geestlijkheid) zijn alleen door bevoorrechte leden bezet (zij hebben privileges), waardoor de Derde STand geen inspraak heeft. Hier is Sieyes het niet mee eens.

vraag 7        max 3p

1. Hierbij past het KA: "De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had." Omdat het gegeven ingaat op het "ketterse geloof" waar Protestantisme mee bedoeld wordt, en de bisschoppen van de ker van de Rome die Katholiek waren. Deze twee verschillende stromingen zijn ontstaan bij de splitsing van de christelijke kerk zoals in deze KA genoemd wordt.

2. Hierbij past het KA: "De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek." Omdat deze KA ingaat op de economische bloei van de Nederlandse Republiek waarvan in het gegeven te zien is Keulen jaloers was op die economische bloei.

3. Hierbij past het KA: "Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme enfascisme/nationaalsocialisme." Omdat Hitler sterk nationalistisch was en deze ideologie na te streven liet hij de SA niet-leden van de NSDAP aanvallen. Het begrip totalitair is ook van toepassing omdat hij bezig was de totale macht te hebben over de bevolking door de niet-NSDAP leden aan te vallen.

4. Hierbij past het KA: "Het voeren van twee wereldoorlogen". Omdat dit gegeven over de tijd net vóór de Tweede Wereldoorlog, in 1936. Het binnen trekken in het Rijnland was een van de aanleidingen van de Tweede Wereldoorlog.

Veelvoorkomende fout: KA opschrijven en tekst herhalen van gegeven, maar... geen toelichting!

vraag 8         Max 3p

Voorbeeld van een juist antwoord.

Met de politiek-economische verandering wordt bedoeld de toenemende invloed van westerse mogendheden/ het modern imperialisme in. (1p)

Het politiek-maatschappelijk gevolg is dat de weerstand/aversie ten aanzien van westerlingen toeneemt, wat onder andere wordt veroorzaakt doordat de Chinezen economisch niet profiteren van de aanwezigheid van de westerlingen / inkomsten verliezen. Dit blijkt onder meer uit de passage ‘… verliezen onze schippers en stuurlui hun inkomen’. (2p)

vraag 9     max 2p

De Bokseropstand is een vorm van verzet tegen Europees imperialisme omdat de landloze jonge boeren zich gingen verzetten tegen de regering omdat zij de aanwezigheid van buitenlandse mogendheden en ongelijke verdragen mogelijk maakten. 

vraag 10     max 4p

- Het fragment is zowel strijdig als overeenkomstig met de nazi-ideologie. Een strijdig punt is dat er in de bron staat dat Hitler zegt dat hij nog nooit de Chinezen als de Japanners als minderwaardig aan henzelf heeft beschouwd. Dit is strijdig, omdat de nazi-ideologie hunzelf als meerderwaardig ziet en elk ander volk juist als minderwaardig. Er is maar één goed ras en dat zijn henzelf (de Duitsers), volgens de nazi-ideologie. Ook is het fragment overeenkomstig, aangezien er in stsaaat dat men trots is op eigen ras. Dit was bij de nazi-ideologie ook zo, je wilt graag laten zien dat jij tot het suprieure ras behoord. → trots op eigen ras sluit aan bij idee van Volksgemeinschaft / nazi-propaganda (expliciet benoemen!)

- Het sluit aan bij het wereldbeeld van de nationalistische regering van de GMD over de positie van China, omdat de nationalistische regering ook bestond vanuit het nationalisme: Chinezen horen bij elkaar, als één soort volk (versterken van eenheid binnen een natie). Op deze manier kon men zich beter verzetten tegen westerse mogendheden en kon China een sterk land worden in de werld. Dit is in de bron ook zo: de Chinezen hebben het recht om trots te zijn op de beschaving waarbij zij toe behoren, zodat het gemakkelijker wordt voor Hitler (Duitsland) om met o.a dus de Chinezen om te gaan.

Maar... → GMD deels een einde maakte aan de ongelijke verdragen / China probeerde te moderniseren

vraag 11    max 3p

- Mao's afnemende populariteit was te danken aan het mislukken van De Grote Sprong Voorwaarts. Doordat hij toen in korte tijd van China een wereldmacht wilde maken, werd de landbouw gecollectiviseerd en er werd geïndustrialiseerd tegelijkertijd. Boeren verbouwden alleen maar wat ze moesten verbouwen en dus ontstonden er grote hongersnoden, waardoor Mao dus minder populair werd.

- Na 1966 nam de populariteit weer toe, door de Culturele Revolutie; zuivering CCP en creeëren van een persoonlijkheidscultus (kritiek was onmogelijk, Mao werd verheerlijkt in propaganda. Een voorbeeld hiervan is het Rode Boekje met uitspraken van Mao, wat heel veel werd behandeld en gelezen op scholen, maar ook in de hele samenleving, waardoor er weer heel veel mensen achter hem stonden en jongeren echt met hem opgroeiden.

vraag 12    max 2p

1. Japanse soldaten Hongkong (1941)

2. opiumsmokkel (vanaf 1800)

3. studenten demonstreren (na 1997)

4. 1 land, 2 systemen (1997)

5. studenten demonstreren voor communisme (1919)

6. eerste keer Britse vlag (1841)

2 - 6 - 1 - 5 - 4 - 3

vraag 13 deel I        max. 2p

Denazificatie in de BRD vond plaats door de mensen die een hoge positie hadden bij de NSDAP of die een grote rol hadden gehad in de jodenvervolging, die werden vervolgd en gestraft en uit hun posities gezet. Er waren veel rechtszaken. ook kwam er een democratisch bestuur en werd de NSDAP partij afgeschaft.

De tekenaar vond de denazificatie van de BRD erg slap. dat zie je doordat op de onderste tekening, mensen in officieren pakken staan, die dus horen bij hitler, bij de nsdap, die staan met hun hand omhoog. hiermee kan de tekenaar bedoelen dat zij de hitlergroet uitvoeren, en zo dus laten zien dat zij aanhangers van hitler zijn, en ook kan dit betekenen dat ze door de BRD de touwtjes van het bestuur dus niet meer in handen hadden, want ze hebben hun hand omhoog maar niks daarin. Op het bovenste plaatje zie je juist, dat al deze mensen ouder zijn geworden, maar het zijn wel nog dezelfde mensen, dus je ziet dat dez emensen die ooit een rol hadden bij de nsdap en de jodenvervolging en de nazi-ideologie, dat ze nu wel weer ineens touwtjes in handen hebben, wat dus betekent dat ze macht/invloed hebben op het bestuur. de tekenaar vind dus dat de brd een slappe manier had van denazificatie, omdat mensen die in de tweede wereldoorlog heel fout waren geweest en aanhanger waren van de nazi-ideologie, dat deze denazificatie snel weer los werd gelaten en dat die mensen gewoon weer in hun invloedrijke positie terug konden komen.

Dit antwoord is goed gerekend, maar toch valt er wel wat op aan te merken. Wat kan beter?

vraag 13 deel II         max. 3p

De denazificatie binnen de oostzone, dus in de DDR, was tegenovergesteld en was heel bruut. alle aanhangers van de nazi's, en mensen die ooit een rol hadden gehad in de tweede wereld oorlog werden vervolgd, en heel hard aangepakt, velen werden zelfs vermoord of moesten in strafkampen werken in de sovjet unie. er werd in ieder geval voor gezorgd dat de denazificatie 100% werd uitgevoerd.

vraag 14            3p

- Kohls tienpuntenplan wilde de Duitse eenheid zo soepel mogelijk laten verlopen, dus ook de integratie van Oost en West. Na de hereniging van Duitsland was Oost-Duitsland economisch erg achter op het Westen en ook hadden zij last van de mentale gevolgen van het totalitaire regime in de DDR. Dat Kohl de hereniging soepel wilde laten verlopen, is dus daarom.

- Het westen was nogal bang voor een herenigd Duitsland, omdat het natuurlijk in WOI en WOII schuldig was, dus waren ze bang voor een nieuwe dreiging. Dat is te zien in de bron aan de bange gezichten van de leiders van de Vier Mogendheden.

vraag 15                 max 4p

De studenen in 1989 bedoelden dat de 4 meibewegingen een inspiratie waren voor kritiek op de overheid en een weg willen vinden naar moderniseringen/hervormingen. De demonstraties op het Plein van de hemelese vrede hadden ze namelijk kritiek op het feit dat de vier moderniseringen van Deng Xiaoping niet op politiek vlak gold. Tegenstanders werden nameijk nog steeds uitgeschakeld en er was maar in partij; de CCP.

Xi Jinping zal wel de haat naar West-Europa hebben bedoeld. De 4 meibewegingen begonnen namelijk door het Verdrag van Versailles, waarbij China genaaid werd. Ze deden namelijk mee in de oorlog om stukken grondgebied met Duitse invloeden terug te krijgen, echter werden die aan Japan gegeven.

vraag 16          max 3p

- Bron 8 past bij het KA 'vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme', want tijdens de opiumoorlogen probeerde de Engelsen de Chinese markt binnen te komen en dit was een vorm van modern imperialisme. De Chinezen verzetten zich hier tijdens de opiumoorlogen tegen.

- Bron 9 past bij het KA 'de dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld', want Indonesië is heel lang een kolonie geweest van Nederland en na de onafhankelijkheidsoorlog niet meer. Er was dus sprake van dekolonisatie.

- Bron 10 past bij het KA 'de democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussie over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap', want de Amerikaanse onafhankelijkheidsstrijd was bezig en in de bron zijn een Amerikaans oorlogsschip en een Brits oorlogsschip te zien. De revolutie in Amerika is een voorbeeld van een democratische revolutie en dat is dus te zien in de bron.

Veelvoorkomende fout: KA opschrijven en tekst herhalen van gegeven, maar... geen toelichting!