Les 10 begrijpend lezen V2g

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Maandag 15 juni- V2g (groep 2)

Leesvaardigheid: hoofdgedachte, onderwerp, hoofd- en bijzaken (herhaling)

Aan de slag!

Vorige lessen heb je geoefend met..

...opdrachten en teksten op het niveau van de eindtoets.

Deze les gaat het om de laatste details...

...bespreken de antwoorden bij de tekst over 'Sexting'. Voor de thuiswerkers --> zie ook antwoorden in Studiewijzer.

...weet je weer hoe je de hoofdgedachte van een tekst moet formuleren.

... hoe je het onderwerp moet benoemen.

...wat hoofdzaken en bijzaken zijn.

Hoofd- en bijzaken, hoofdgedachte

• Hoofdzaken = de belangrijkste zaken in een tekst (let op kernzinnen!)

• Bijzaken = minder belangrijke zaken in een tekst (voorbeelden, toelichting, uitleg)

• Hoofdgedachte = samenvatting van het onderwerp + hoofdzaken. De hoofdgedachte is één zin (nooit een vraag!)

Stappenplan hoofdgedachte

Nertsen gedood vanwege corona

(1) Negen nertsenfokkerijen in Brabant en in Limburg worden vanaf vrijdag ontruimd, omdat er corona bij de dieren is gevonden. Duizenden nertsen worden gedood, zodat ze het virus niet verder kunnen verspreiden. Volgens de regering kan het niet anders.

(2) Al twee keer is corona van een nerts overgegaan op een mens. De fokkerijen zijn een te groot risico voor onze gezondheid, vindt de regering. Juist nu er minder coronabesmettingen onder mensen zijn, is dat een probleem. Zo kan het virus weer oplaaien. 

(3) Geen nertsen vervoeren
Op de besmette bedrijven gelden strenge veiligheidsregels. Er mag geen bezoek komen en de nertsen en hun mest mogen niet worden vervoerd. Dat laatste geldt trouwens voor alle nertsenfokkerijen in Nederland. Op dit moment worden álle fokkerijen gecontroleerd. De regering verwacht nog meer besmette bedrijven te vinden. 

(4) Nersenfokkerijen verboden
Nertsen worden gefokt vanwege hun bont. Dat wordt vanaf 2024 sowieso verboden. In dat jaar moeten alle fokkerijen uiterlijk hun deuren sluiten. Bedrijven die eerder sluiten krijgen een vergoeding. 

Noteer de kernzin van alinea 1
(1) Negen nertsenfokkerijen in Brabant en in Limburg worden vanaf vrijdag ontruimd, omdat er corona bij de dieren is gevonden. Duizenden nertsen worden gedood, zodat ze het virus niet verder kunnen verspreiden. Volgens de regering kan het niet anders.

Noteer de kernzin van alinea 2
(2) Al twee keer is corona van een nerts overgegaan op een mens. De fokkerijen zijn een te groot risico voor onze gezondheid, vindt de regering. Juist nu er minder coronabesmettingen onder mensen zijn, is dat een probleem. Zo kan het virus weer oplaaien.

Noteer de kernzin van alinea 3
(3) Geen nertsen vervoeren
Op de besmette bedrijven gelden strenge veiligheidsregels. Er mag geen bezoek komen en de nertsen en hun mest mogen niet worden vervoerd. Dat laatste geldt trouwens voor alle nertsenfokkerijen in Nederland. Op dit moment worden álle fokkerijen gecontroleerd. De regering verwacht nog meer besmette bedrijven te vinden.

Noteer de kernzin van alinea 4
(4) Nersenfokkerijen verboden
Nertsen worden gefokt vanwege hun bont. Dat wordt vanaf 2024 sowieso verboden. In dat jaar moeten alle fokkerijen uiterlijk hun deuren sluiten. Bedrijven die eerder sluiten krijgen een vergoeding.

Wat is de hoofdgedachte?

Aan de slag!

Beantwoord de vragen op de volgende slides.

Wat is een voorbeeld in een tekst?

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

Waar of niet waar?
De hoofdgedachte mag een vraag zijn.

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar?
De hoofdgedachte noteer je in een hele zin.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is een uitleg in een tekst?

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

https:

Wat is de hoofdgedachte van de tekst "Reekalfje op de trekker"?

https:

Wat is de hoofdgedachte van de tekst "Kinderen in Italië zijn boos: 'We moeten weer les krijgen!"?

https:

Wat is de hoofdgedachte van de tekst "'Tiger King' Joe Exotic: 'Verlaten door mijn man en drie maanden te leven'"?

Wat is de hoofdgedachte van deze tekst?

1. Een huisstofmijt is zo klein dat je hem met het blote oog niet eens kunt zien.
2. Eigenlijk ben je niet allergisch voor de huisstofmijt zelf, maar voor hun poep!
3. Je kunt allergische reacties op de huismijtpoep voor een deel voorkomen, door regelmatig je beddengoed te vervangen en vaak je slaapkamerraam open te zetten.
4. De meeste mensen die allergisch zijn, hebben last van een neusallergie.

Papegaai moet naar de rechter

(1) De Griekse stad Patras is in de ban van een papegaai. En wel een papegaai die voor de rechter moet komen.
Hij heeft een parkeerboete van ruim 400 euro aan zijn broek hangen, die zijn baasje onder geen beding wil betalen. En dus moet de rechter uitkomst bieden.

(2) De 18-jarige Coco is al jarenlang een begrip in de Griekse havenstad. Hij heeft een vast plekje voor de deur van de dierenwinkel van zijn baasje Michalopoulos.

(3) Er is alleen één probleem. Omdat de kooi van Coco midden in een parkeervak staat, heeft de gemeenteraad hem een parkeerboete gegeven. De gemeenteraad spreekt van illegaal parkeren. Michalopoulos wil de boete niet betalen. Hij weigert Coco zelfs weer in zijn winkel te parkeren. Volgens hem zal de papegaai het binnen niet overleven. Het is een gezelschapsdier, die de sociale contacten op straat hard nodig heeft. Omdat ook de gemeente geen stapje terug wil doen, moet de rechter nu over Coco’s lot beslissen. Hij doet binnenkort uitspraak.

Wat is het onderwerp van deze tekst?

1. papegaai
2. illegaal parkeren
3. rechter
4. Griekse havenstad Patras

Wat is de hoofdgedachte van deze tekst?

1. De papegaai Coco is een gezelschapsdier.
2. Papegaai Coco parkeert illegaal.
3. Papegaai Coco moet naar de rechter.
4. Papegaai Coco krijgt parkeerboete.

Reclame. Kan het wat minder?

(1) Ja! Reclame kan wat minder. De Europese Unie heeft dat in 2009 besloten. Er wordt sindsdien minder reclame gemaakt en bovendien is het duidelijker wanneer iets reclame is.

(2) Zit je net lekker televisie te kijken, krijg je alweer zo'n ellenlang reclameblok voor je neus. Best irritant. Sommige reclames zijn leuk, dat vinden jongeren ook. Maar een beetje minder kan ook wel. Daarom zijn in Europa de regels aangescherpt.
 
(3) Regels
Na twintig minuten televisie mag er een reclameboodschap volgen. Als het om een jeugdprogramma gaat, gebeurt dat pas na dertig minuten. De reclame mag dan ook niet meer dan twaalf minuten in beslag nemen. Als het om reclames rond jeugdprogramma's gaat, raadt de EU aan dat tv-maatschappijen zelf regels opstellen voor wat wel en niet door de beugel kan. Daarover wordt veel gediscussieerd door ouders, die zich vaak groen en geel ergeren en het liefst zien dat reclames rond jeugdprogramma's helemaal worden afgeschaft. Reclames voor sigaretten en medicijnen (die op recept verkrijgbaar zijn) mogen sowieso niet.

Wat is het onderwerp van deze tekst?

1. jeugdprogramma's
2. minder reclame
3. regels voor tv-reclame
4. reclames zijn best irritant

Einde les!

Morgen laatste les!

Laatste kans om vragen te stellen!