Usability 2

• Informatica
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Richtlijn 1: eenvoudige toegang

Goede toegang tot een ICT-product is een belangrijke voorwaarde. Het product moet eenvoudig te vinden en te starten zijn. Als het nodig is, moet je er makkelijk op kunnen inloggen. Anders zullen niet veel mensen het product gebruiken.

Toegankelijkheid gaat echter over veel meer dan vindbaarheid en inloggen. Het belangrijkste is de toegankelijkheid van informatie. Want informatie is waar het bij een ICT-product om gaat.

Hoe kun je informatie goed toegankelijk maken?

1. consistentie en doelgerichtheid,  
2. eenvoud en orde,  
3. zichtbaarheid en
4. rangschikking.

Inloggen is eigenlijk in strijd met deze richtlijn: het zorgt voor minder eenvoudige toegang. Maar vanwege veiligheid en privacy is het toch vaak noodzakelijk. Als ontwerper moet je altijd een goede balans zien te vinden tussen veiligheid, privacy en gebruikersgemak.

Consistentie en doelgerichtheid

Als je een webshop maakt is je doel om gebruikers producten te laten kopen. Alle tekst moet dus daarover gaan. Het is dus niet goed om er nieuwsberichten of een link naar je favoriete vlogger op te zetten. Behalve als het nieuwsberichten of vlogs over de webshop zijn. Ook alle afbeeldingen moeten gericht zijn op het doel van het product. Gebruik ze dus niet alleen om iets er leuker te laten uitzien. Op een website van een bakker verwacht je geen vliegtuig of grappige cartoons. Hoe mooi of leuk die er ook uitzien.

Door de reclame is Nu.nl (1e plaatje) minder doelgericht in vergelijking met NOS.nl (2e plaatje)

Ten slotte moet je zorgen voor een consistente lay-out. De lay-out gaat over de positie en opmaak van alle onderdelen. Bij een website is dat bijna alles wat je in CSS programmeert. Bij een app is het de positie en opmaak van knoppen, tekstvakken enzovoorts.

Logo's blijven door de jaren heen vaak consistent

Lay-out is misschien nog wel het moeilijkste te maken. Vaak hebben we de neiging om van elk onderdeel iets moois te maken. Een vrolijke achtergrond, een mooie kleur voor de titel, plaatjes op verschillende posities, achtergrondmuziek, een bewegend plaatje, enzovoorts. Voor je het weet, ziet het geheel er dan veel te druk uit. Vraag je dus bij elk onderdeel af of de opmaak ervan klopt met het doel van je product.

Bij reclame wordt het te adverteren product volledig in 'de schijnwerpers' gezet.

Eenvoud en orde

Een goede lay-out is een eenvoudige lay-out. Eenvoud is ook belangrijk voor de inhoud van je product. Het is verleidelijk om je product er technisch heel indrukwekkend uit te laten zien: vol met allerlei mogelijkheden die tonen hoe goed je kunt programmeren. Of vol met informatie die jij heel belangrijk vindt. Maar dat gaat eigenlijk altijd ten koste van de eenvoud en zorgt voor onbegrip bij de gebruiker.

Een ontwerp maken dat ordelijk en rustig is kan lastig zijn omdat er zo veel mogelijkheden zijn. Je kunt tientallen kleuren gebruiken, schaduwen toevoegen, verschillende lettertypes gebruiken, uitschuifbare menu’s toepassen, enzovoort. Bij professionele producten zie je vaak maar weinig van die vele mogelijkheden terug,

Gebruik bij voorkeur niet meer dan drie kleuren (maximaal vijf) en gebruik maximaal twee lettertypes. Wees voorzichtig met bewegingen, video en geluid. Die moet je bij voorkeur als bezoeker zelf starten met een klik. Alles wat automatisch start, kan afleiden van wat de bezoeker aan het doen is.

gebruikerstest

Orde en eenvoud zijn ook moeilijk te bereiken omdat je er geduld en doorzettingsvermogen voor nodig hebt. Als elementen nét niet in het midden staan of nét niet even groot zijn, kost dit vaak veel werk om op te lossen. Je hebt er ook een goede focus voor nodig. Als je lang aan iets werkt kun je zomaar iets over het hoofd zien, terwijl een gebruiker direct een fout opmerkt.

Zichtbaarheid

Vaak is de informatie uitgedrukt in tekst. In dat geval moet de betreffende tekst duidelijk zichtbaar en leesbaar zijn. Bezoekers moeten de tekst goed kunnen lezen. De taal van de website moet daarom goed aansluiten bij de doelgroep. Let ook op de vormgeving van de tekst. Er bestaan veel soorten lettertypes, maar voor een website is een sierlettertype meestal niet geschikt. Let ook op de achtergrond waarop de tekst staat. Sommige patronen maken het heel lastig om een tekst te lezen.

Rangschikking

Op een webpagina is meestal niet alle informatie even belangrijk. Van sommige dingen wil je dat de bezoeker ze direct opmerkt. Maar andere dingen hoeven alleen maar gevonden te worden als een bezoeker ernaar op zoek is. Je moet dus goed nadenken over kleur, positie en grootte van alle elementen.

2e richtlijn:

geef de gebruiker controle