H6: Energie in Brazilië (GEO 3 VMBO-KGT)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

H6: Energie in Brazilië

§1: De economie van Brazilië

De Geo 3 VMBO-KGT

Benodigdheden:

- gekleurde blaadjes voor lagen

- klei voor sedimentgesteente

H6: Energie in Brazilië

§1: De economie van Brazilië

-Wat is de hoofdstad van Brazilië?

A Rio de Janeiro

B Brasilia

C São Paulo

-Waardoor worden de natuurgebieden van Brazilië

bedreigd?

A Door de productie van houtskool.

B Door een burgeroorlog.

C Door de opkomst van landbouw en veeteelt.

D Door de groei van de steden.

-Elk jaar wordt de economie van Brazilië sterker. Wat zijn de drie belangrijkste exportproducten van Brazilië?

soja – rijst – bloemen – auto’s – suikerriet – vis – vlees

H6: Energie in Brazilië

§1: De economie in Brazilië

Hoe gaat het met Brazilië?

BRICS-landen:

• Brazilië
• Rusland
• India
• China
• Zuid-Afrika (South-Africa)

Deze landen hebben een groeiende economie en politieke macht in een globaliserende wereld.

H6: Energie in Brazilië

§1: De economie in Brazilië

Hoe gaat het met Brazilië?

• De Braziliaanse economie bestaat voornamelijk uit het winning en exporteren van grondstoffen en landbouw. China is de grootste afnemer, maar onder het Chinese Nieuwe Zijderoute-project maken zij juist winst op het afnemen van Braziliaanse grondstoffen.
• De ooit groeiende economie van Brazilië heeft veel klappen gehad, waardoor de verschillen tussen arm en rijk zijn vergroot.
• Sinds 1 januari 2019 is Jair Bolsonaro de populistische president van Brazilië, en deze maakt opvallende keuzes om de economie weer te laten groeien.

H6: Energie in Brazilië

§1: De economie in Brazilië

Hoe gaat het met Brazilië?

1. Manacapuru is groot geworden door de handel in hardhout
2. Milieuactivisten begrijpen volgens de houthakkers niet dat zij geen andere keus hebben dan het hout te hakken, omdat zij geen opleiding hebben en analfabeet zijn.
3. De oplossing volgens Baltasar is meer legale houtkap.
4. De belangrijkste reden voor het voorkomen van bosbranden in de Amazone is om ruimte te maken voor landbouwgrond voor veeteelt.
5. Veeboer Baltasar kreeg een stuk grond toegewezen van de INCRA en moest dit zelf verbranden. Daarna was het van hem.
6. Toen Europanen vanaf 1800 de rubberboom ontdekten werd het oerwoud massaal gekapt om de grondstof te winnen. Hierdoor raakte de lokale bevolking hun leefgebied kwijt en moest gedwongen verhuizen.
7. Het woord gelukszoeker heeft vaak betrekken op economische migranten. In het geval van de lokale bevolking in Brazilië moeten zij gedwongen verhuizen, omdat zij hun land kwijtraken enerzijds en verhuizen om te profiteren van de welvaart in Brazilië anderzijds.
8. De twee voordelen zijn: rust en het eten is vers.
9. De wetenschapper vertelde de waarheid over de houtkap, maar dit negatieve nieuws werd door de overheid bestempeld als misleidend.

H6: Energie in Brazilië

§1: De economie van Brazilië

Vragen over paragraaf 1?

H6: Energie in Brazilië

§2: Energiebronnen: de energiemix van Brazilië

Wat gaan we doen

• Uitleg: hoe voorziet Brazilië in de toenemende energiebehoefte?
• Huiswerk

Lesdoelen (+Finish WB 97)

• Je kunt de uitputbare en hernieuwbare energiebronnen die in Brazilië worden gebruikt benoemen, en voor elke energiebron de oorzaak van het gebruik ervan uitleggen.

H6: Energie in Brazilië

§2: Energiebronnen: de energiemix van Brazilë

Hoe voorziet Brazilië in de toenemende energiebehoefte?

H6: Energie in Brazilië

§2: Energiebronnen: de energiemix van Brazilë

Hoe voorziet Brazilië in de toenemende energiebehoefte?

H6: Energie in Brazilië

§2: Energiebronnen: de energiemix van Brazilië

Lesdoelen: herhaling

• Je kunt de uitputbare en hernieuwbare energiebronnen die in Brazilië worden gebruikt benoemen, en voor elke energiebron de oorzaak van het gebruik ervan uitleggen.

• Finish WB 97

H6: Energie in Brazilië

§2: Energiebronnen: de energiemix van Brazilië

Huiswerk

Regels

• Samenwerken alleen op fluistertoon
• Weet je het antwoord niet? Lees de tekst in je LB (samen) nog eens goed door
• Komen jullie er samen niet uit? Stel je vraag aan de docent
  

Lezen LB	§2	blz. 76-77
Maken WB	§2: 1, 2, 3, 5a-c-d en 6	blz. 88-89
	Leerdoelen §2 samenvatten	blz. 97

H6: Energie in Brazilië

§3: Bronnen

De Geo 3 VMBO-KGT

Benodigdheden:

- gekleurde blaadjes voor lagen

- klei voor sedimentgesteente

H6: Energie in Brazilië

§3: Bronnen: Biobrandstof uit suikerriet

Wat gaan we doen?

• Herhaling §1 en §2
• Zelfstandig lezen §3
  
• Uitleg: wat zijn de voordelen en nadelen van suikerriet als hernieuwbare energiebron?
• Huiswerk

Lesdoelen (+Finish WB 97)

• Je kunt m.b.v. de voor- en nadelen van zonne-energie, windenergie, geothermische energie en biomassa de mate van inzetbaarheid van de hernieuwbare energiebronnen voor de energietransitie (in Nederland) beoordelen.

H6: Energie in Brazilië

§3: Bronnen: Biobrandstof uit suikerriet

Lesdoelen: herhaling

• Je kunt drie gevolgen van globalisering voor Brazilië toelichten.
• Je kunt de uitputbare en hernieuwbare energiebronnen die in Brazilië worden gebruikt benoemen, en voor elke energiebron de oorzaak van het gebruik ervan uitleggen.

• Finish WB 96-97

H6: Energie in Brazilië

§3: Bronnen: Biobrandstof uit suikerriet

Start

• Zelfstandig lezen §3: Bronnen: Biobrandstof uit suikerriet (LB 78-79)
  

Klaar?

• Beantwoord leerdoelen §1 en §2 (WB 96-97)
  

H6: Energie in Brazilië

§3: Bronnen: Biobrandstof uit suikerriet

Wat zijn de voordelen en nadelen van suikerriet als hernieuwbare energiebron?

Sinds oliecrisis in 1973: Brazilië wenst onafhankelijk te zijn

• aardolie raakt op
• probleem voor landbouw, industrie en vervoer
  
• bio-ethanol raakt niet op
• Brazilië is minder afhankelijk van fossiele brandstoffen en andere landen
  

H6: Energie in Brazilië

§3: Bronnen: Biobrandstof uit suikerriet

Wat zijn de voordelen en nadelen van suikerriet als hernieuwbare energiebron?

• Maken: opdracht 1, 2, 3 en 4 (WB 90-91)
• Klassikaal bespreken na 20 minuten
  
• Klaar? maken opdracht 5
• Klaar? maken opdracht 6
  

H6: Energie in Brazilië

§3: Bronnen: Biobrandstof uit suikerriet

Lesdoelen: herhaling

• Je kunt m.b.v. de voor- en nadelen van zonne-energie, windenergie, geothermische energie en biomassa de mate van inzetbaarheid van de hernieuwbare energiebronnen voor de energietransitie (in Nederland) beoordelen.

• Finish WB 97

H6: Energie in Brazilië

§3: Bronnen: Biobrandstof uit suikerriet

Huiswerk

Regels

• Samenwerken alleen op fluistertoon
• Weet je het antwoord niet? Lees de tekst in je LB (samen) nog eens goed door
• Komen jullie er samen niet uit? Stel je vraag aan de docent
  

Lezen LB	§3	blz. 78-79
Maken WB	§3: 5 en 6 (tip: atlas- en basisboekvragen eerst!)	blz. 90-91
	Leerdoelen §3 samenvatten	blz. 97

H6: Energie in Brazilië

§4: Energiearmoede in São Paulo

De Geo 3 VMBO-KGT

Benodigdheden:

- gekleurde blaadjes voor lagen

- klei voor sedimentgesteente

H6: Energie in Brazilië

§4: Energiearmoede in São Paulo

Wat gaan we doen?

• Herhaling  §1, §2 en §3
• Zelfstandig lezen §4
  
• Uitleg: hoe bereikbaar is energie voor de inwoners van São Paulo?
• Huiswerk

Lesdoelen (+Finish WB 97)

• Je kunt uitleggen hoe economische groei heeft geleid tot favela’s in São Paulo.
• Je kunt drie problemen van een favela benoemen en voor elk probleem een oplossing opstellen.

H6: Energie in Brazilië

§4: Energiearmoede in São Paulo

Lesdoelen: herhaling

• Je kunt drie gevolgen van globalisering voor Brazilië toelichten.
• Je kunt de uitputbare en hernieuwbare energiebronnen die in Brazilië worden gebruikt benoemen, en voor elke energiebron de oorzaak van het gebruik ervan uitleggen.
• Je kunt m.b.v. de voor- en nadelen van zonne-energie, windenergie, geothermische energie en biomassa de mate van inzetbaarheid van de hernieuwbare energiebronnen voor de energietransitie (in Nederland) beoordelen.

• Finish WB 96-97

H6: Energie in Brazilië

§4: Energiearmoede in São Paulo

Start

• Zelfstandig lezen §4: Energiearmoede in São Paulo (LB 80-81)
  

Klaar?

• Beantwoord leerdoelen §1, §2 en §3 (WB 96-97)
  

H6: Energie in Brazilië

§4: Energiearmoede in São Paulo

Hoe bereikbaar is energie voor de inwoners van São Paulo?

Opbouw São Paulo:

• Groot central business district
• Wijken rijken en rijkere middenklasse
• Deze wijken omringd door sloppenwijken
  

H6: Energie in Brazilië

§4: Energiearmoede in São Paulo

Hoe bereikbaar is energie voor de inwoners van São Paulo?

3 typen sloppenwijk:

Favela	Illegaal en gevaarlijk	Illegale, gevaarlijke aansluiting op voorzieningen
Nederzetting op grond landeigenaar	Legaal, zelf opknappen	Aansluiting op voorzieningen van de overheid
Verstedelijkte nederzetting	Legaal, gesubsidieerde nieuwbouw	Gesubsidieerde besparing van gebruik voorzieningen en energie

H6: Energie in Brazilië

§4: Energiearmoede in São Paulo

Hoe bereikbaar is energie voor de inwoners van São Paulo?

Metropolis: Probleemwijk? Muur er om heen!

H6: Energie in Brazilië

§4: Energiearmoede in São Paulo

Hoe bereikbaar is energie voor de inwoners van São Paulo?

Maken in groepje van 2:

• opdracht 5a: schrijf een kort verhaal van 10 regels. Beantwoord de vragen uit 5a.

Klaar?

• opdracht 5b: ruil jullie verhaal met dat van een andere groep. Noem 2 verschillen en 2 overeenkomsten.

Klassikaal bespreken na 15 minuten

H6: Energie in Brazilië

§4: Energiearmoede in São Paulo

Lesdoelen: herhaling

• Je kunt uitleggen hoe economische groei heeft geleid tot favela’s in São Paulo.
  
• Je kunt drie problemen van een favela benoemen en voor elk probleem een oplossing opstellen.

• Finish WB 97

H6: Energie in Brazilië

§4: Energiearmoede in São Paulo

Huiswerk

Regels

• Samenwerken alleen op fluistertoon
• Weet je het antwoord niet? Lees de tekst in je LB (samen) nog eens goed door
• Komen jullie er samen niet uit? Stel je vraag aan de docent
  

Lezen LB	§4	blz. 80-81
Maken WB	§4: 2, 3 en 4 (tip: atlas- en basisboekvragen eerst!)	blz. 92-93
	Leerdoelen §4 samenvatten	blz. 97

H6: Energie in Brazilië

§4: Energiearmoede in São Paulo

Lesdoelen: herhaling

• Je kunt drie gevolgen van globalisering voor Brazilië toelichten.
• Je kunt de uitputbare en hernieuwbare energiebronnen die in Brazilië worden gebruikt benoemen, en voor elke energiebron de oorzaak van het gebruik ervan uitleggen.
• Je kunt m.b.v. de voor- en nadelen van zonne-energie, windenergie, geothermische energie en biomassa de mate van inzetbaarheid van de hernieuwbare energiebronnen voor de energietransitie (in Nederland) beoordelen.
• Je kunt uitleggen hoe economische groei heeft geleid tot favela’s in São Paulo.
  
• Je kunt drie problemen van een favela benoemen en voor elk probleem een oplossing opstellen.

• Finish WB 96-97

Bronnen van energie

Casus: Het Amazonegebied

De Geo 3 VMBO-KGT

Benodigdheden:

- gekleurde blaadjes voor lagen

- klei voor sedimentgesteente

H6: Energie in Brazilië

§1: De economie van Brazilië

Wat gaan we doen?

• Zelfstandig lezen en maken: C1, C2 en C3
  
• Huiswerk

Lesdoelen (+Finish WB 97)

• Je kunt de gevolgen van globalisering in Brazilië toepassen op het gebruik en de problemen in het Amazonegebied.