3.4 De handel groeit weer 1VMBO

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 4 - Paragraaf 4

De handel groeit weer

Wat gaan we doen?

12:15 - Absenties

12:20 - Uitleg van H3 P4

12:40 - Opdrachten maken

12:55 - Lesdoel behandelen

Wat is GEEN reden voor het uiteenvallen van het Romeinse. Rijk?

1. Belastingen
2. Leger van de Romeinen
3. Het christendom kwam op
4. Opvolging van de keizer

Na de val van het Romeinse Rijk was er nog handel

1. Waar
2. Niet waar

In ruil voor .... moesten de .... hun grond afstaan aan de machtige heer.

1. bescherming, boeren
2. geld, boeren
3. bescherming, Germanen
4. geld, Germanen

Lesdoel

Aan het einde van deze les kunnen jullie uitleggen waarom de landbouwproductie steeg en de handel en steden weer groeiden. 

Steden en handel

Rond het jaar 1000 groeiden de steden weer. Deze belangrijke verandering werd veroorzaakt door een stijging van landbouwopbrengsten. Die stijging van de opbrengsten had twee oorzaken.

Ten eerste waren er vernieuwingen in de landbouw

Ten tweede lieten kloosters en heren woeste gronden ontginnen

Drieslagstelsel

Dit is een landbouwmethode waarbij een stuk land in het eerste jaar wordt gebruikt voor wintergraan, in het tweede jaar voor zomergraan en in het derde jaar braak ligt, zodat de grond kan rusten. 

Ontginnen

Bossen en moerassen worden geschikt gemaakt voor de landbouw. Bossen werden gekapt en moerassen drooggelegd. Hiervoor kwamen akkers in de plaats 

Volgorde vraag 

1. Er werd geruild op markten bij kruispunten van wegen en rivieren, maar ook bij kloosters en kastelen. 
   
2. De bevolking groeide  en boeren hielden meer voedsel over om te ruilen.
   
3. De oogst nam toe en was er dus meer voedsel. 
   
4. Dorpen groeiden uit tot steden. 
   
5. Er ontstonden dorpjes met handelaren en ambachtslieden.
   

Volgorde vraag 

1. De oogst nam toe en was er dus meer voedsel. 
   
2. De bevolking groeide  en boeren hielden meer voedsel over om te ruilen.
   
3. Er werd geruild op markten bij kruispunten van wegen en rivieren, maar ook bij kloosters en kastelen. 
   
4. Er ontstonden dorpjes met handelaren en ambachtslieden.
   
5. Dorpen groeiden uit tot steden. 
   

Hanze

Er ontstond handel met het omliggende platteland, maar er ontstond ook handel op langere afstand

Een Hanze was een samenwerking van handelaren en steden

Geldeconomie

Er wordt meer gehandeld, daardoor groeide de behoefte aan geld. 

Ruilhandel werd lastig 

Een economie waarin mensen elkaar met geld betalen

De stijging van de lanbouwopbrengsten kwam niet door..

1. Vernieuwingen in de landbouw
2. Meer mensen die werken op de landbouw
3. Ontginnen

Het drieslagstelsel zorgt ervoor dat je meer graan kan oogsten

1. Waar
2. Niet waar

Een Hanze werd niet opgericht om de handel te beschermen en uit te breiden

1. Waar
2. Niet waar

Aan de slag :)

Als je tot opdracht 6 van paragraaf 4 nog niet afhebt maak je die af in je werkboek.

Als je die afhebt mag je tot opdracht 13 van paragraaf 4. Dit is huiswerk

Als je een vraag hebt steek je je hand op en dan geef ik je de beurt.

Lesdoel

Aan het einde van deze les kunnen jullie uitleggen waarom de landbouwproductie steeg en de handel en steden weer groeiden.