Late Middeleeuwen - landbouwontwikkeling > ontstaan steden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

Hoe konden er door vernieuwingen in de landbouw rond het jaar 1000 steden ontstaan?

Tijd van Steden en Staten (1000-1500)

Tijdvak 4: Late Middeleeuwen

1. Hoe konden door vernieuwingen in de landbouw rond het jaar 1000 steden ontstaan?
2. Waarom kregen steden stadsrechten? Hoe werden steden bestuurd? 
3. Hoe werden steden beschermd tegen gevaar? Waardoor stierven er in de 14e eeuw zoveel mensen door de pest?
4. Welke conflicten waren er tussen hoge en lage adel? Hoe gingen koningen om met ongehoorzame leenheren?

H.

Herhaling

• Leg uit wat er veranderde in Europa rond het jaar 1000 en wat het gevolg hiervan was.
  
• Wat waren belangrijke uitvindingen in de landbouw? (Woordweb op whiteboard).
• Zet op de juiste volgorde: ambachten, bevolkingsgroei, landbouwuitvindingen

Late Middeleeuwen

EU, in het jaar 1000

• Klimaatverandering: droger, warmer.
• Nu betere oogst / beter met landbouw.
• Meer eten = gezondere mensen > meer baby's: bevolkingsgroei.

> dit teken gebruik ik als ik bedoel: gevolg of zorgt voor. 

Bijvoorbeeld: gezondere mensen > meer baby's = gezondere mensen zorgt voor meer baby's.

Let goed op de pijltjes en lijntjes! Dit is erg belangrijk.

• Meer mensen > meer grond nodig. 
• Oplossing: ontbossen en/of droogleggen = ontginning.
• Gedaan door horigen/horige boeren. Beloning = geen herendiensten meer.

• Uitvindingen landbouw:
• Drieslagstelsel
• IJzeren keerploeg
• Arabisch halsjuk
• Paard als trekdier

H.

Specialisatie

• Genoeg eten door uitvindingen in de landbouw > bevolkingsgroei.

• Niet iedereen hoeft meer boer te zijn > ze gaan specialiseren.
• Dus richten op één beroep in plaats van alles wat je nodig hebt zelf maken.

Specialiseren of specialisatie is verder gaan in één onderdeel van een vakgebied. Hier wordt jij specialist in. Je richt je bijvoorbeeld op alleen koeien, of een ambacht zoals timmerman.

Ambacht

• Veel mensen konden zich nu specialiseren in een ambacht.
• Ambacht = beroep waarbij je iets met de hand maakt.
• Kleermaker, bakker, smid, etc.
• Ze hoefden niet meer op het domein te wonen. Veel ambachtslieden gaan samen op een handige plek wonen.

Ambacht: vak waarbij je iets met de hand maakt. Bijvoorbeeld: bakker, timmerman, smid.

Ontstaan steden

• Ambachtslieden op 1 plek > handige plek: naast rivier of bij oude Romeinse steden.
• Zo konden ze makkelijk andere groepen ambachtslieden bereiken en handelen in hun producten.
• Er kwamen meer mensen, er werden markten gehouden. 
• Het werd langzaam een stad!

In de 11e eeuw konden nieuwe steden ontstaan. Het was rustiger geworden in Europa. Vooral het einde van de plunderingen van de Vikingen zorgden ervoor dat handel beter mogelijk werd. Nieuwe steden ontstonden op verschillende plekken: bij het water of bij belangrijke wegen lagen. Ook bij belangrijke kerken/kastelen en handelsplaatsen. Vaak ontstond een stad ook door handelaren. Want als boeren hun spullen verkochten, kochten handelaars het om weer te verkopen. Dus als handelaar was het handig om dicht bij het marktplein te wonen. zo werden er steeds meer huizen gebouwd en kwamen er meer ambachtslieden (mensen die een ambacht als beroep hebben) wonen.

SchoolTV: De eerste steden.

Dossier (praktische opdracht)

• Dit dossier (mapje) moet je ELKE LES meenemen (anders MV)!
• Elke nieuwe opdracht krijg je op papier voor in het dossier.
• Op het papier staat je naam. Als je er dus een keer niet bent, weet ik dat ik de opdracht nog moet geven.
• Bewaar de opdrachten heel goed! 
• Alle opdrachten die in het mapje komen, horen bij de praktische opdracht voor een cijfer!
• Je mag zelf weten hoe je het product eruit laat zien. Creativiteit is een +

Ik vond de les goed gaan

😒🙁😐🙂😃

Kahoot: Late ME