Les 5 Transport in de plant

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

11.7: WATERTRANSPORT

• Je kunt aan de hand van de bouw van de plant verklaren hoe met behulp van worteldruk, capillaire werking en verdamping een negatieve waterpotentiaal tot stand komt.
• Je kunt verklaren hoe onder bepaalde omstandigheden schimmels watertransport negatief kunnen beïnvloeden.

Belangrijke sapstromen

• Wortel naar alle delen van de plant: water en opgeloste mineralen -> houtvaten
•  Bladeren naar alle delen van de plant: water met daarin opgeloste organische stoffen (vooral suiker) -> bastvaten

WATERTRANSPORT - Worteldruk

5: wortelharen

  

1: Endodermis met bandjes van caspari

2: Houtvaten (transportkanalen

 ‘rietjes’ van celwanden)

Buiten de wortel: bodem, water, zuurstof, nitraat, fosfaat, sporen-elementen

Hoe krijg je water tot in de houtvaten??

2 routes van wortelhaar naar houtvaten:

-Symplast: route door het cytoplasma

-Apoplast: route buiten cellen om 

Endodermis met bandjes van Caspari waterdicht afgesloten.

In de membranen van de endodermis cellen zijn eiwitten aanwezig die actief transport van mineralen mogelijk maken.

In welke richting pompen deze eiwitten deze mineralen? Kun je daarmee watertransport naar de houtvaten verklaren?

Kun je het effect van hoge zuurstofconcentraties en hogere temperaturen op watertransport voorspellen?

CAPILLAIRE WERKING

Water in een rietje (houtvat) kruipt hoger dan het water waar het rietje in staat?

Hoe kan dit?

Adhesie/cohesie/waterstofbruggen

CAPILLAIRE WERKING

VERDAMPING

Door verdamping in de bladeren (aan het eind van de houtvaten) ontstaat zuigkracht

WATERTRANSPORT 

Waterpotentiaal (Psi) = worteldruk + capillaire werking + verdamping

 

Is negatief of nul (zwaartekracht is positieve tegengestelde kracht)

• Worteldruk werkt gemiddelde tot 1m hoogte
• Capillaire werking helpt het water ong 0,5 m verder
• Verdamping zorgt voor de rest (tot 100m hoogte)

huiswerk:

Toetsvragen bij 11.7 maken

Oefenen