Nederlands Taalquiz o.b.v. Taalvoutjes.nl

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2,3

Nederlands 

Hoe is het met jouw spelling?

Doe mee aan de quiz!

Is 'worden' hier goed vervoegd?

1. Ja
2. Nee

Nee, correct is: na het dictee wordt (…) aangegeven (…). ‘Word’ is alleen correct in de ik-vorm (ik word), als het voorafgaat aan jij (word jij…?) of als gebiedende wijs (“Word eens rustig!”). In deze zin is hier geen sprake van; er wordt iets aangegeven, met -dt dus.

Wat is de juiste spelling?

1. Wel te verstaan
2. Welteverstaan

Correct is welteverstaan, aan elkaar. Het is een uitdrukking die zoveel betekent als ‘dat moet goed begrepen worden’. Wel te verstaan is uiteraard wel correct in de context of iets wel of niet goed te horen is: ‘Hoewel het gehorig was, was hij wel te verstaan.’

Wat betekent het woord welteverstaan?

1. Goed te horen
2. Vanzelfsprekend

Ah, die heerlijke witte kolen.
Goed of fout geschreven?

1. Goed
2. Fout

Wow, het gaat ook nog voor een knalprijs! Een boemkool durven wij niet in ons koelkast te leggen. Een bloemkool natuurlijk wel.

"Ik weet niet of ik dit wel leuk vindt."
"Hij vind het ook leuk."

In welk plaatje is "vinden" goed vervoegd?

1. In het bovenste plaatje.
2. In het onderste plaatje.
3. Ze zijn allebei goed.
4. Ze zijn allebei fout.

Vinden: ik vind, jij vindt, hij/zij vindt, wij vinden, jullie vinden, zij vinden. Beide vervoegingen zijn dus incorrect. Het hoort te zijn: “Ik weet niet of ik dit wel leuk vind“/ “Hij vindt het ook leuk”.

Wat is de juiste schrijfwijze?

1. Fietsster
2. Fietster

Fietster is fout. Een vrouwelijke fietser is een ‘fietsster’, met dubbel-s. Ezelsbruggetje: bij vrouwelijke vervoegingen wordt -ster toegevoegd; denk aan ‘medewerkster’, ‘naaister’ of ‘actievoerster’. Verwarrend is het als het ook om een ster kan gaan, zoals ‘honkbalster’: hier kan het gaan om een vrouwelijke honkballer of een ster in honkballen. Bij skiën is dat praktisch opgelost: een skister is een ster in skiën, een skiester is een vrouwelijke skiër. En uiteraard kan een hamster zowel mannelijk als vrouwelijk zijn. 😉

"Elf jarige"

Is dat goed of fout?

1. Goed
2. Fout

De tekst suggereert dat er elf knullen zijn die hun verjaardag vieren. Correct zou zijn: elfjarige knullen.

Welke vorm is correct?

1. De pijpen
2. Het pijpen
3. Het mag allebei

Het is allebei goed. De uitdrukking is vooral bekend als ‘dansen naar de pijpen van…’ Het pijpen klinkt weliswaar enigszins schunnig, maar is niet fout. ‘Pijpen’ is een oud synoniem voor fluiten. ‘Pijpen’ kan opgevat worden als zelfstandig gebruikt werkwoord (het pijpen als in het fluiten), of als zelfstandig naamwoord, het meervoud van ‘de pijp’ (de fluit). Als zelfstandig gebruikt werkwoord is ‘het pijpen’ dus correct. De pijpen (meervoudig zelfstandig naamwoord) is eveneens toegestaan. Volg je het nog? 🙂

Het meervoud van "perzik" is "perzikken".

Goed of fout?

1. Goed
2. Fout

Altijd een lastige, die medeklinker in het meervoud van woorden als monniken, luiwammesen en perziken! Maar eigenlijk is het niet zo ingewikkeld.

Kun je beide onderstaande vragen met ‘ja’ beantwoorden? Dan komt er geen dubbele medeklinker in het meervoud.

Eindigt het woord op -er, -es, -et, -el, -em, -en, -ig, -ik, -il of -it?

Valt de klemtoon niet op de laatste lettergreep?

Perzik eindigt op ‘-ik’ en de klemtoon valt op ‘per’. Oké, geen dubbele medeklinker dus. Als je het nu nog niet weet, schaar je dan gerust onder de dommeriken! 😉

Ja, "bread & breakfast" is inderdaad fout.

Maar is het "eigenaars" of "eigenaren"?

1. Eigenaars
2. Eigenaren
3. Het mag allebei

In veel gevallen krijgen woorden die eindigen op -aar een s erbij in de meervoudsvorm. Denk aan leugenaar – leugenaars en bedelaar – bedelaars. In sommige gevallen wordt de voorkeur gegeven aan -en op het eind, zoals leraar – leraren. Dit geldt met name in Nederland; in België wordt de voorkeur gegeven voor een -s op het eind en is leraars standaardtaal. Voor alle -aar woorden geldt dat -s correct is en -en is in veel gevallen ook toegestaan. Zo ook bij eigenaar.

Klopt deze kop qua zinsopbouw?

1. Ja
2. Nee

Deze kop riep bij verschillende fans nogal wat verwarring op. Maar de tekst is toch echt correct. ‘Vermoorde’ is hier geen werkwoord, maar een bijvoeglijk naamwoord. Zou de stiefmoeder Van den Hurk vermoord hebben, dan was de kop geweest ‘Stiefmoeder vermoordde Van den Hurk’.

Is "vermommen" hier goed vervoegd?

1. Ja
2. Nee

Het gaat hier om een werkwoordsvorm in de tegenwoordige tijd. De Tegenwoordige Tijd eindigt altijd op een T (tenzij het gaat om de ik-vorm). Dus: zij vermomt zich.

Er zijn twee manieren waarop je de rollen uit de Dode Zee mag omschrijven. Welke twee zijn goed?

1. Dode Zeerollen en Dode Zee-rollen
2. Dode-Zeerollen en Dode Zee-rollen
3. Dode Zee rollen en Dode Zeerollen
4. Het is allemaal fout, het moet 'Dodezeerollen' zijn

Het goede antwoord is A: Dode Zeerollen en Dode Zee-rollen. Omdat ‘Dode Zee’ een eigennaam is, wordt hier geen aanpassing in gemaakt. De hoofdletters maken duidelijk dat het om een eigennaam gaat (net als bijvoorbeeld ‘Tweede Kamer en Tweede Kamerlid). In principe wordt in de samenstelling het rechterdeel eraan vastgeschreven. ‘Dode Zeerollen’ is dus goed, maar omdat sommige mensen de voorkeur geven aan een koppelstreepje, mag ‘Dode Zee-rollen’ ook. Let wel: de spatie tussen de eerste twee woorden geldt alleen bij eigennamen! In alle andere samenstellingen schrijf je de woorden aan elkaar of met een streepje ertussen, dus langeafstandsloper/ lange-afstandsloper in plaats van lange afstandsloper.

Lees de titel.

Kun je succes wijten aan iets?

1. Ja
2. Nee

In dit geval niet, tenzij de Apple-baas geen succes had gewild. Wijten betekent zoveel als ten laste leggen, betichten van (synoniem: aanrekenen). In feite staat hier dus dat de Apple-baas de schuld legt bij de winkels. Beter zou zijn dat hij zijn succes eraan dankt.

Stucen of stuken? Welke versie is goed?

1. Stucen (A) is goed
2. Stuken (B) is goed
3. Het mag allebei
4. Het is allebei fout

Hoewel het gaat om stucwerk – met een c – is het werkwoord ‘stuken’. Juist, met een k. Een soortgelijke vervoeging is truc en trukendoos.

Ook stuccen – met twee c’s – wordt toegestaan. Maar stucen is per definitie fout.

Wat is het correcte synoniem voor 'compleet maken'?

1. Complementeren
2. Complimenteren
3. Het mag allebei
4. Het is allebei fout

Het is allebei fout. Hoewel iets wel ‘complementair’ ( ofwel: aanvullend) kan zijn, is het juiste werkwoord ‘completeren’ en zou hier dus moeten staan: ‘Renault completeerde de top-3’/ ‘het completeren van juridische dossiers’. Complementeren bestaat niet. Complimenteren weer wel, maar dat betekent iets anders. Daar zouden juridische dossiers vast heel blij van worden. 😉

Je moet de bus halen en je ziet dit bord staan om je naar de halte te leiden.

Goed of fout?

1. Goed
2. Fout

Er bestaat weliswaar een tendens om alles af te korten, maar ‘na de bus’ is toch echt fout (tenzij je achter de bus aan wilt rijden). Correct is: naar de bus.

naar (voorzetsel): in de richting van (bijv. naar huis gaan)

na (voorzetsel): achter (na u)

Verspilde tijd of verspeelde tijd?

1. Verspilde tijd
2. Verspeelde tijd
3. Het mag allebei

Het mag allebei. Verspelen is een synoniem van verspillen.

Verassing. Ongeacht of je houdt van onverwachte gebeurtenissen of niet, is een verassing meestal een heuglijke aangelegenheid?

1. Ja, dat klopt
2. Nee, dat is niet waar

Een verrassing wel. Met dubbel-r dus. Een verassing zouden wij toch liever niet meemaken, want dat staat feitelijk gelijk aan een crematie. Ver-assing is dus fout!

'Chic appartement'.

Goed of fout?

1. Goed
2. Fout

Chic appartement is goed. De vorm ‘chique’ gebruik je alleen als een ander bijvoeglijk naamwoord ook op een -e zou eindigen. In dit geval zou je ook niet schrijven: ‘Connie Breukhoven verhuurt mooie appartement’. Omdat je hier ‘mooi’ zou kunnen invullen, is chic ook correct.

Het Witte boekje keurt de alternatieve schrijfwijze ‘sjiek’ en ‘sjieke’ ook goed, maar de Taalunie heeft deze versie nog niet officieel goedgekeurd. Het is dus beter om die schrijfwijze desgewenst alleen in informele teksten te gebruiken.

Goed of fout?

1. Goed
2. Fout

We zouden willen dat het waar was! Maar waarschijnlijk is hier niet de Postcodeloterij gevallen en wordt er eigenlijk bedoeld dat de verordening geldt voor de hele straat. Juist, met dt dus. Het geldt voor de gehele straat, is immers wat er eigenlijk staat. En nee, er is hier geen sprake van gebiedende wijs, want er wordt niet bedoeld ‘geld jij voor de gehele straat’. Tenzij je ons iets moet vertellen…

Ik vond deze quiz

1. Leuk
2. Grappig
3. Saai
4. Weer eens iets anders