Ontwikkelingspsychologie: Ouderen

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Ontwikkelingspsychologie

 Laat volwassen & ouderen

Nut kennis ontwikkeling van de mens

Het is belangrijk om de gemiddelde ontwikkeling van de mens te begrijpen, zodat je kunt signaleren hoe de ontwikkeling van cliënten verloopt. Dit helpt bij het bepalen van de juiste ondersteuning die nodig is in hun specifieke ontwikkelingsfase en -gebied.

Ontwikkelingsfase

 Laat volwassene = 55-70 jaar

Ouderen = 70+ jaar

Kenmerken puber

1. Ze worden zelfstandiger,

2. ontwikkelen hun eigen identiteit,

3. gaan nadenken over wat zij belangrijk en interessant vinden,

4. in deze periode emotioneel reageren,

5. slecht kunnen plannen,

6. snel afgeleid zijn,

7. veel met zichzelf bezig zijn en

8. meer contact hebben met leeftijdsgenoten dan voorheen

9. Humeurig en moe

10. Lichamelijke ontwikkeling

11. Seksualiteit speelt een steeds grotere rol

12. Groepsdruk speelt een rol

13. Experimenteren meer, gevaren niet zien

Kenmerken adolescent

1. leert omgaan met regels, afspraken en conflicten

2. is vooral bezig met zelfstandig worden.

3. gericht om wederkerige en intieme relaties op te bouwen.

4. denken genuanceerd. Een adolescent laat het kritisch denken los en gaan genuanceerd denken. Dit betekent dat ze zaken minder eenzijdig bekijken.

5. de mensenkennis en het inlevingsvermogen nemen toe.

6. ontwikkelt eigen ideeën, standpunten en een eigen visie op het gebied van geloof, politiek, economie en milieu.

7. zijn vaak idealistisch: ze hebben ook nog een heel leven voor zich.

Veel voorkomende idealen zijn bijvoorbeeld; gelukkig gezinsleven starten, het krijgen en opvoeden van kinderen, verder leren en zich verder ontwikkelen, zo lang ze nog niet volwassen zijn, is vrijheid het grootste ideaal!

8. De beroepskeuze: werken of verder leren? Er zijn grote verstandelijke verschillen: de ene wil praktisch zijn en de andere wil nog graag veder leren en studeren want deze keus is van grote invloed op hun volwassen leven.

9. zowel ouder als vriendengroep belangrijk.

10. maken hun eigen identiteit veel duidelijker, ze maken keuzes voor de toekomst.

11. kiezen een beroep, studie, partner en hun vrienden. Ook kunnen de keuzes wat ze maken definitief zijn, maar vaak zijn ze voorlopig.

12. kun je verschillende stressfactoren tegen komen, bijvoorbeeld dat het werk wat je nu doet, niet bevalt. Dat je een intieme relatie hebt, dat niet goed verloopt. Contact met je ouders wat minder goed loopt, dit levert allemaal stress op.

 

Ontwikkelingsgebieden

• Cognitieve ontwikkeling
• Persoonlijkheidsontwikkeling
• Sociale ontwikkeling
• Emotionele ontwikkeling
• Fysieke ontwikkelingen

Cognitieve ontwikkeling

Bij laatvolwassenen blijft het geheugen vaak nog stabiel, ouderdomsvergeetachtigheid kan wel voorkomen. Sommige laatvolwassenen bereiken een hoger moreel denkniveau, waarin universele waarden centraal staan. 

Cognitieve ontwikkeling

Ouderen behouden veel van hun kennis en vaardigheden, zoals lezen en schrijven, maar nieuwe dingen leren gaat lastiger. Het kortetermijngeheugen en de aandacht nemen af, waardoor ze langer nadenken om iets te herinneren en sneller worden afgeleid. Multitasken wordt daardoor moeilijker, wat dagelijkse activiteiten kan beïnvloeden.

Persoonlijkheidsontwikkeling

Laatvolwassenen draait om terugkijken en nieuwe dingen ontdekken. Mensen stoppen met werken en worden misschien grootouder. Ze krijgen meer tijd voor hobby’s en voor hun partner, wat soms leidt tot een sterkere band of juist tot afstand.

Persoonlijkheidsontwikkeling

Hoewel de persoonlijkheid bij ouderen grotendeels hetzelfde blijft, worden zij vaak minder avontuurlijk en nieuwsgierig. Ze richten zich meer op gezondheid dan op uiterlijk en hebben vaak een scherpere focus op wat écht belangrijk is. Bij een positieve terugblik op hun leven voelen ze geluk en voldoening, maar spijt kan leiden tot somberheid of depressie.

Sociale ontwikkeling

In de laatvolwassenheid worden de sociale kring kleiner, omdat vrienden soms wegvallen door ziekte of overlijden. Mensen moeten moeite doen om contact te houden. Grootouderschap kan nieuwe vreugde en sociale verbinding geven.

Sociale ontwikkeling

Ouderen hebben vaak minder sociale rollen, zoals werknemer of ouder van jonge kinderen. Dit kan hun sociale kring kleiner maken, zeker bij het verlies van een partner of vrienden. Sommigen zoeken nieuwe invulling via vrijwilligerswerk of door tijd met kleinkinderen door te brengen, terwijl anderen de rust van minder verplichtingen waarderen.

Emotionele ontwikkeling

Veel laatvolwassenen vinden emotioneel evenwicht en genieten van meer tijd voor persoonlijke interesses. Contact met uitwonende kinderen en kleinkinderen brengt vaak vreugde en verbondenheid.  Prioriteit geven aan relaties en persoonlijke groei helpt om positief in het leven te blijven staan.

Emotionele ontwikkeling

Ouderen hebben vaak minder sociale rollen, zoals werknemer of ouder van jonge kinderen. Dit kan hun sociale kring kleiner maken, zeker bij het verlies van een partner of vrienden. Sommigen zoeken nieuwe invulling via vrijwilligerswerk of door tijd met kleinkinderen door te brengen, terwijl anderen de rust van minder verplichtingen waarderen.

Bij positief of negatief terugkijken kan vreugde of somberheid voorkomen. 

Fysieke ontwikkeling

Gezondheidsklachten worden in de laatvolwassenheid vaker zichtbaar, zoals stijve gewrichten of hartproblemen. Veel mensen blijven seksueel actief, maar het verlangen wordt vaak minder door lichamelijke veranderingen.

Fysieke ontwikkeling

Het lichaam veroudert geleidelijk door, met zichtbare veranderingen zoals rimpels en verminderde spierkracht. Gezondheidsproblemen zoals botontkalking of hart- en vaatziekten komen vaker voor. Hulpmiddelen, zoals een looprek of traplift, maken het mogelijk om langer zelfstandig te blijven. De snelheid van veroudering hangt af van leefstijl en genetische aanleg.

Opdracht

Ga op zoek naar een activiteit om met senioren/ouderen te doen. 

Denk hierbij aan de fysieke en cognitieve aftakeling van het lichaam.

Richt je activiteit op het stimuleren van het cognitieve en fysieke. en benoem dit ook duidelijk bij het voorstellen van je activiteit.

Fase 1: groepswerk

 je bespreek met de hele klas wat je allemaal zou kunnen doen. Je zorgt dat er voldoende activiteiten uit de bus zijn gekomen zodat elke leerling een andere activiteit kan uitdiepen.

Fase 2: individueel werken

Je werkt jou activiteit verder uit om voor te stellen aan de klas. 

- Welke activiteit?

- Welk aspect van de ontwikkeling wordt aangesproken?

- Werk het uit zodat we het klassikaal de activiteit kunnen doen.