Les 4.2 Atomen en moleculen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Les 4.2 Atomen en moleculen

Planning

• Bespreken practicum
• Nakijken 8 t/m 13 (12b niet) blz 13 boek b
• Les 4.2 Atomen en moleculen
• Opdrachten maken

Bespreken practicum

Nakijken opgave 8 t/m 13 

(12b niet maken)

vanaf blz 13 boek B

8

• a) koolstof
• b) bij verhitten van brood is koolstof ontstaan. Er moet dus een ontledingsreactie hebben plaatsgevonden. (zuurstof kan niet makkelijk bij de boven- en onderkant van het brood komen)

9

• a) suiker --> koolstof + water + witte rook
• b) ja, uit één stof ontstaan meerdere (3) nieuwe stoffen. 

10

• B

11

• a) ammoniumnitraat --> ammoniak + salpeterzuur
• b) ja, uit één stof ontstaan meerdere (2) nieuwe stoffen.
• c) ammoniumnitraat --> water + stikstof + zuurstof
• d) ontledingsreactie: uit één stof ontstaan meerdere (3) nieuwe stoffen. 
• ook goed: bij verbranding wordt zuurstof verbruikt/is nodig: bij deze reactie ontstaat juist zuurstof

12

• a) er ontstaan vlammen
• de reactie gaat door als het plastic uit de gasvlam is. 

13

• a) alcohol + zuurstof --> azijnzuur + water
• b) nee, er zijn meerdere (2) beginstoffen
• c) ja, het is een reactie mét zuurstof. Er zijn alleen géén vuurverschijnselen. Je zou kunnen spreken van een heel langzame verbranding. 

Leerdoelen 4.2 Atomen en moleculen

•  Je kunt de namen en symbolen van de meest voorkomende elementen (atoomsoorten) opsommen.
  
• Je kunt de meest voorkomende elementen (atoomsoorten) indelen in metalen en niet-metalen.
  
• Je kunt beschrijven dat moleculen zijn opgebouwd uit atomen.
  
• Je kunt beschrijven dat bij een chemische reactie de atomen niet veranderen, maar anders worden gerangschikt.
  
• Je kunt beschrijven hoe een moleculaire stof is opgebouwd.

Symbolentaal

• Moleculen zijn opgebouwd uit atomen.
  

Symbolentaal

• Moleculen zijn opgebouwd uit atomen.
  

Symbolentaal

• Moleculen zijn opgebouwd uit atomen.

• Elk atoomsoort heeft een eigen naam en een eigen symbool.​
  
• De eerste letter is ALTIJD een hoofdletter en als er een tweede letter is, is dat ALTIJD een kleine letter​
  
• Elementen: een stof die je niet verder in kleinere deeltjes kunt splitsen (atoomsoort=element)

Verbinding

Verbinding: een stof met meerdere atoomsoorten 

Verbinding vs element

• Verbindingen: ontleedbare stoffen. Bestaat uit twee of meer atoomsoorten.
  
• H2O
  
• C6H12O6
  
• Elementen: niet-ontleedbare stoffen. Bestaat uit één atoomsoort.
  
• H2
• O2
• Au
  

metaal

niet-metaal

IJzer

Fluor

Stikstof

Kalium

Verbinding

Element

Ag

BaO

Sn

K

ZnS

Verbinding of element?

1. Verbinding
2. Element

Verbinding of element?

CH​4​​

1. Verbinding
2. Element

Verbinding of element?

1. Verbinding
2. Element

Verbinding of element?

1. Verbinding
2. Element

Verbinding of element?

Ar

1. Verbinding
2. Element

Calcium

Ijzer

goud

Chloor

Broom

Koper

Moleculaire stof

Moleculaire stof: een verbinding waar alleen niet-metalen in voorkomen!

Uitbreiding deeltjesmodel

• Elke stoffen bestaan uit moleculen
  
• Elke stof heeft zijn eigen soort moleculen
  
• Elk molecuul is opgebouwd uit nog kleinere deeltjes: atomen.
  

Moleculaire stof

Geen moleculaire stof

Moleculaire stof of niet?

Aluminiumfolie

Suiker

(C₁₂H₂₂O₁₁)

Zout (NaCl)

Azijn (CH₃COOH)

Methaan

(CH₄)

Moleculaire stof 

Geen moleculaire stof 

NaCl

H₂O

CO₂

MgO

SO₂

Scheikundige reacties

Maken 

1, 3 t/m 6, 8a, 10, 11, 13 t/m 16

vanaf blz 21

Let op: bij vraag 3 en 13 kan je meerdere antwoorden aankruisen. 

1

3

• B, C en F

4

• A

5

• B

6

• a) Ja
• b) Nee
• c) de atomen worden anders gerangschikt

8

• a) Verbindingen waar alleen niet-metalen in voorkomen

10

• a) water --> waterstof + zuurstof
• b) Nee, zijn dezelfde moleculen. Er vind géén reactie plaats, maar een fase-overgang

11

• a) waar
• b) waar
• c) waar
• d) waar
• e) niet waar
• f) waar

13

• A en C

14

• C

15

• B

16

• a) methaan --> koolstof + waterstof
• b) 1
• c) 4