6.3 Evenwichten

6.3 Evenwichten 
1 / 39
volgende
Slide 1: Tekstslide
ScheikundeMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

In deze les zitten 39 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

6.3 Evenwichten 

Slide 1 - Tekstslide

Planning

  • Demo + uitleg evenwichtsreacties
  • Wat zie je bij een evenwicht? 
  • Berekeningen aan concentratie. 
  • Aan de slag!


Slide 2 - Tekstslide

Leerdoelen
  • Ik kan uitleggen wat een omkeerbare reactie en een aflopende reactie is.  
  • Ik kan uitleggen waar een evenwichtsreactie aan moet voldoen.
  • Ik kan het verschil uitleggen tussen een statisch en een dynamisch evenwicht.
  • Ik kan een grafiek tekenen van de snelheden in een evenwicht.

Slide 3 - Tekstslide

Een aflopende reactie is...

Slide 4 - Woordweb

Reactievergelijking van een evenwicht
  • je noteert een aflopende reactie met een enkele pijl
bijv  CH4 + 2 O2                CO2    + 2 H2O

  • je noteert een evenwicht met een dubbele pijl
bijv  N2O4                 2 NO2

Slide 5 - Tekstslide

Voorbeeld 
Door een hydraat te verwarmen, verdampt het 
kristalwater

blauw kopersulfaat  --->  wit kopersulfaat
   hydraat                             anhydraat
(bevat kristalwater)         (zonder kristalwater)


Slide 6 - Tekstslide

Demo 9
Hiernaast zie je vijf gesloten buizen. Alle buizen bevatten een mengsel van twee gassen, een bruin gas (NO2) en een kleurloos gas (N2O4).
Door de temperatuur te veranderen, verandert de kleur van de buizen. Toch kan er geen gas in of uit. Hoe kan dit?

Slide 7 - Tekstslide

Proef 1
We plaatsen de bruine buis van 20°C in een bak met water van 80°C. De buis is gesloten, er kan geen stof in of uit. De buis wordt donkerder van kleur.

Slide 8 - Tekstslide

Hoe kun je deze verkleuring verklaren?
A
door de warmte zetten de moleculen uit
B
door de warmte bewegen de moleculen sneller
C
door de warmte wordt het kleurloze gas omgezet in het bruine gas
D
door de warmte zitten de moleculen meer aan de buitenkant van de buis

Slide 9 - Quizvraag

Reactievergelijking
N2O (g)   --> 2 NO2 (g)  

Slide 10 - Tekstslide

Proef 2
We nemen weer dezelfde buis van 20°C, maar zetten deze nu in een bak met ijswater. De bruine kleur wordt lichter. Er kan nog steeds geen gas de buis in of uit, want de buis is helemaal dicht gesmolten.

Slide 11 - Tekstslide

  NOTEER EN LEER
Omkeerbare reacties
Reacties waarbij de reactieproducten weer kunnen terugreageren tot de beginstoffen worden omkeerbare reacties genoemd.



Slide 12 - Tekstslide

Hoe kun je dit resultaat verklaren?
A
bij lagere temperatuur worden de moleculen lichter van kleur
B
bij lagere temperatuur wordt bruin gas omgezet in kleurloos gas
C
bij lagere temperatuur bewegen de moleculen langzamer
D
bij lagere temperatuur kunnen de moleculen door het glas naar buiten

Slide 13 - Quizvraag

Reactievergelijking
2 NO2 (g)  --> N2 O4 (g)


Slide 14 - Tekstslide

Proef 3
Twee buizen met dezelfde kleur worden bij 0°C en 80°C geplaatst. Ze worden kleurloos en heel donker. Daarna worden deze buizen tegelijk in dezelfde bak bij 20°C geplaatst.

Slide 15 - Tekstslide

Welke kleur krijgen de beide buizen bij 20°C?
A
krijgen beide dezelfde kleur
B
de lichte buis zal iets lichter blijven
C
dat kun je niet weten
D
de donkere buis zal iets donkerder blijven

Slide 16 - Quizvraag

Resultaat
De buizen worden dezelfde temperatuur, dus na een tijdje krijgen ze ook weer dezelfde kleur. 

De kleur van de buizen kan dus steeds opnieuw veranderen, als je de temperatuur verandert. De reactie kan allebei de kanten op verlopen.

Slide 17 - Tekstslide

Vervolg 
We begrijpen nu dat de kleur steeds opnieuw kan veranderen, maar hoe kan het dat de kleur bij 20°C hetzelfde blijft? Kijk naar de buis die van 80°C naar 20°C gaat. Welke reactie verloopt daar? 

Slide 18 - Tekstslide

Waarom denk je dat deze reactie stopt?
A
de beginstof (= het bruine gas) is op
B
de deeltjes botsen niet meer op elkaar
C
de deeltjes botsen niet meer effectief
D
geen van deze verklaringen is juist

Slide 19 - Quizvraag

Tot slot
We begonnen de les met deze proef.
de reactie tussen de twee gassen in de buis is omkeerbaar en de buis is helemaal afgesloten.

Waarom verandert de kleur van de buis niet meer bij 20°C?

Slide 20 - Tekstslide

uitleg
Bij 20°C botsen de deeltjes nog steeds op elkaar en zijn er dus ook effectieve botsingen. De omzetting van bruin gas naar kleurloos gas is niet gestopt. Het bruine gas is ook niet op. Dat komt omdat tegelijkertijd ook de reactie van kleurloos gas naar bruin gas verloopt. Als deze twee reacties even snel verlopen, dan verandert de kleur niet.

Dit noem je CHEMISCH EVENWICHT
Dit zie je in de volgende animatie.

Slide 21 - Tekstslide

NOTEER EN LEER
Een evenwichtsreactie kan zich instellen als aan 2 voorwaarden is voldaan:
1. de reactie is omkeerbaar
2. de reactie vindt plaats in een afgesloten omgeving

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Video

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Tekstslide

Uitleg
In het volgende filmpje wordt aan de hand van een alledaags voorbeeld nog een keer uitgelegd wat een chemisch evenwicht is.

Slide 26 - Tekstslide

De kleur van deze buis bij 20°C verandert niet meer, omdat
A
beide reacties zijn gestopt
B
er van beide gassen evenveel aanwezig is
C
de omzetting van bruin gas naar kleurloos gas even snel verloopt als van kleurloos gas naar bruin gas
D
de beginstof (het gas aan de linkerkant van de pijlen) op is

Slide 27 - Quizvraag

Slide 28 - Tekstslide

NOTEER EN LEER
Een chemisch evenwicht is een dynamisch evenwicht: er vinden voortdurend botsingen tussen deeltjes plaats, er verlopen voortdurend chemische reacties.
Er is chemische evenwicht bereikt als:
1. de snelheid van de reactie heen en terug gelijk zijn (s1 = s2)
2. de concentraties van stoffen niet meer veranderen

Slide 29 - Tekstslide

Slide 30 - Tekstslide

Afronding

H: 24
B: 21 t/m 23, 25 t/m 28
V: 29

Slide 31 - Tekstslide

BOE-tabel
Begin (mol)
Omzetting (mol)
Evenwicht/eind (mol)

Slide 32 - Tekstslide

Slide 33 - Tekstslide

Slide 34 - Tekstslide

Even oefenen 
Stikstofdioxide kan worden ontleedt in stikstofmono-oxide en zuurstof. In een afgesloten vat van 11,0 L wordt 0,46 mol stikstofdioxide verhit bij constante temperatuur. Er ontstaat een evenwichtsmengsel met 0,22 mol zuurstof. 

1. Geef de reactievergelijking.
2. Bereken m.b.v. een BOE-tabel het aantal mol.
timer
5:00
Lastig?
Pak pag 184 erbij. 

Slide 35 - Tekstslide

Antwoord
1. 2 NO2            2 NO + O2
2. Bereken m.b.v. een BOE-tabel de molariteit van de stoffen in evenwicht.

2 NO2
2 NO
O2
B
0,46 mol
0 mol
0 mol
O
-0,44
+ 0,44
+ 0,22
E
0,02 mol
0,44 mol
0,22 mol

Slide 36 - Tekstslide

Leerdoelen
  • Ik kan uitleggen wat een omkeerbare reactie is.
  • Ik kan uitleggen waar een evenwichtsreactie aan moet voldoen.
  • Ik kan het verschil uitleggen tussen een statisch en een dynamisch evenwicht.
  • Ik kan rekenen aan concentratie in een evenwichtsreactie.
  • Ik kan een grafiek tekenen van de snelheden in een evenwicht.

Slide 37 - Tekstslide

In welke mate beheers je de leerdoelen?
Alle wel
Sommige wel, sommige nog niet
Ik beheer 1 doel/2 doelen.
Ik beheers nog niets

Slide 38 - Poll

Wat is nog lastig/ waar heb je hulp bij nodig?

Slide 39 - Woordweb