2.2: stromingen in de samenleving

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

       Paragraaf 2.2

0 -    5   Telefoon weg, laptop, boeken en pek pakken

5 -   15  Terugblik vorige lessen

15 - 50  Uitleg + werken 2.2

50 - 55  Afsluiting

Aan het eind van de les:

Kun je uitleggen hoe het algemeen kiesrecht werd ingevoerd

Leerdoelen

•  Ik kan uitleggen waarom en hoe het kiesrecht werd uitgebreid.
• Ik kan uitleggen welke strijd er over het onderwijs gevoerd werd.
• Ik kan uitleggen welke stromingen streefden naar meer gelijkheid.
• Ik kan beschrijven hoe de positie van vrouwen veranderde.

Tekst blz 52

Uitbreiding van het kiesrecht

1815:

• Alleen mannen met een hoog inkomen mochten stemmen
  

1917:

• Algemeen kiesrecht voor alle volwassen mannen
  
• Passief kiesrecht voor vrouwen (= jezelf verkiesbaar stellen, maar niet stemmen)
  

1919:

• Actief kiesrecht voor vrouwen 
  

Uitbreiding van het kiesrecht

Nederland wordt een parlementaire democratie als alle burgers kiesrecht krijgen:

• Democratie = het volk heeft de macht 
• Parlement = de Eerste en Tweede Kamer 

Dus, het parlement heeft de hoogste macht en de burgers kiezen het parlement 

Stromingen in de politiek

In het parlement zitten politieke partijen, die een bepaalde stroming hebben met een eigen politieke partij, kranten en tijdschriften:

• Liberalen
• Conservatieven
• Confessionelen 
• Socialisten
• Communisten

Strijd over het onderwijs

De overheid ging aan het eind van de 19e en begin van de 20e eeuw steeds meer openbare scholen oprichten:

• De overheid betaalde die scholen en controleerde het onderwijs

Het gevold is dat arme mensen betere kansen krijgen in de samenleving  (= emancipatie)

Strijd over het onderwijs

Confessionelen zijn mensen die in de politiek uitgaan van het geloof. Ze wilden twee dingen:

• Scholen die lesgeven in hun eigen godsdienst --> oplossing = oprichting van eigen scholen 
• De overheid moet deze scholen gaan financieren --> ze gaan politieke partijen oprichten om dit te bereiken

Strijd over het onderwijs

In 1917 komt de Onderwijswet: de overheid gaat ook bijzondere scholen betalen

In welk jaar krijgen vrouwen actief kiesrecht?

1. 1815
2. 1848
3. 1917
4. 1919

Wie heeft bij een parlementaire macht de minste macht?

1. Het parlement
2. De koning
3. De minister president
4. Het volk

Mensen die in de politiek uitgaan van het geloof noemen we...

1. Liberalen
2. Conservatieven
3. Confessionelen
4. Socialisten

Wat is GEEN voorbeeld van emancipatie?

1. De koning blijft de hoogste macht in het land
2. Arbeiders richten vakbonden op
3. Arme mensen krijgen de kans om naar school te gaan
4. Vrouwen krijgen het recht om te stemmen

Waar strijden deze mensen voor?

Stromingen in de politiek

In het parlement zitten politieke partijen, die een bepaalde stroming hebben met een eigen politieke partij, kranten en tijdschriften:

• Liberalen
• Conservatieven
• Confessionelen 
• Socialisten
• Communisten

Strijd voor gelijkheid

Iemand die in de politiek streeft naar meer gelijkheid is een socialist:

• Socialisten wilden meer gelijkheid voor arbeiders 

Communisten

• _{Samenleving helemaal veranderen met revolutie}  
• communisten 

Strijd voor gelijkheid

Er waren 2 manieren om deze gelijkheid te bereiken:

• Met sociale wetten de positie van de arbeiders langzaam veranderen 
• De ongelijkheid moet opgelost worden door een revolutie, waardoor de hele samenleving verandert (= communisme)

De positie van vrouwen

Naast ongelijkheid tussen rijke en arme mensen, was er ook ongelijkheid tussen mannen en vrouwen:

• Wetten zorgen ervoor dat vrouwen achtergesteld worden 

Rond 1870 gaan vrouwen zich tegen de discriminatie verzetten:

• Mensen die opkomen voor vrouwenrechten heten feministen

Feministen

Gelijkheid voor vrouwen

• Feministen wilden meer gelijkheid voor vrouwen
• In 1919 mochten zij ook stemmen

Liberalen

Conservatieven

Socialisten

Communisten

Confessionelen

"Ik wil dat de overheid ook de school van mijn kind gaat betalen, waar lesgegeven wordt met de Bijbel."

"De overheid moet arbeiders met wetten gaan helpen."

"Ik wil dat de koning de machtigste man van het land blijft."

"Ik wil dat de overheid zich niet bemoeit met hoeveel ik mijn werknemers betaal."

"Arbeiders moeten met wapens in actie komen tegen de overheid!"

Welke twee dingen bereiken de eerste feministen?

1. Kiesrecht voor vrouwen
2. Vrouwen krijgen evenveel betaald als mannen
3. Mannen gaan meer doen in het huishouden
4. Vrouwen kunnen naar het hoger onderwijs

      Aan het werk

1. Maken 2.2 (blz. 58 t/m 63)
2. Nakijken 2.2 
3. Maken oefentoets 
4. Leren voor je toets
5. Verdieping 65 
6. Herhaling 64